Η πολυεπίπεδη διπλωματία της Ελλάδας παίζει σημαντικό ρόλο σε τοπικό επίπεδο
Συνέντευξή μου στον ραδιοφωνικό σταθμό ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ FM 104.6, με τον δημοσιογράφο Νίκο Γιώτη
-Η κρίση που επικρατεί, αυτήν τη στιγμή, είναι σε δύο επίπεδα. Το ένα επίπεδο είναι το τοπικό, το οποίο λαμβάνει χώρα στη Μέση Ανατολή, με μια σειρά από αστοχίες που έχουν οδηγήσει τα πράγματα στα άκρα. Η απομόνωση που έχει επιδιώξει το Ισραήλ, ως πολιτική, είναι λανθασμένη απέναντι στους Παλαιστίνιους της Γάζας. Αλλά και η πρόσφατη επίθεσή τους ήταν απολύτως κατακριτέα. Ήταν μία τρομοκρατική δράση από μία οργάνωση η οποία -πρωτίστως- κρατά σε ομηρία τον λαό της Παλαιστίνης, όπως και η Χεζμπολάχ στον Λίβανο. Πρόκειται για οργανώσεις στις οποίες δεν μπορεί κανείς να αντιδράσει απέναντί τους, δηλαδή σε καθεστώτα τα οποία είναι αυταρχικά. Ακόμη, υπάρχει και μια συντηρητική πολιτική του κ. Νετανιάχου, μια πολιτική απομόνωσης αυτών των περιοχών με οτιδήποτε αυτό συνεπάγεται. Άρα, στο τοπικό κομμάτι, η Ελλάδα κερδίζει μόνο αν κάνει μία πολυεπίπεδη διπλωματική πολιτική. Λειτουργώντας ως γέφυρα αντί για σύνορο και έτσι θα μπορέσει να παίξει έναν εποικοδομητικό ρόλο.
Ιστορικά, η Ελλάδα κερδίζει όταν βρίσκεται σε διαπραγμάτευση και όταν βρίσκεται σε συνεχή επαφή με όλους τους λαούς της γειτονιάς της. Για ξεκάθαρους λόγους, μπορούμε και μιλάμε και με τους Ισραηλινούς, με τους Παλαιστινίους, με τους Βορειοαφρικανούς και με τους Ευρωπαίους. Με τους αποικιοκράτες και τους αποικιοκρατούμενους, μπορούμε και μιλάμε άνετα με Ανατολή και Δύση.
Όταν όμως μας εκμεταλλεύεται ο οποιοσδήποτε για να κλείσει πόρτες, τότε η Ελλάδα μαραζώνει. Για παράδειγμα, όταν τα γύρω σύνορα ήταν κλειστά, η Ελλάδα έχασε χρόνο. Κλειστά από την Τουρκία, από τα Βαλκάνια και η μόνη μας διέξοδος στην Ευρώπη ήταν το λιμάνι των Πατρών. Όταν κλείνεται η Ελλάδα, τότε οι δυνατότητές της να παίξει έναν διεθνή ρόλο, είναι μικρότερες απ’ ό,τι όταν είναι τα σύνορα ανοιχτά. Οι Έλληνες διπλωμάτες έχουν αποδείξει ότι, όταν τους δίνεται η ελευθερία να κινηθούν, μπορούν να κάνουν θαύματα.
Αυτό που πρέπει να καλλιεργηθεί, συστηματικά, είναι ο σταθεροποιητικός ρόλος της Ελλάδας στην περιοχή. Και με τον καλύτερο ή με τον χειρότερο τρόπο, όλοι έχουν προσπαθήσει να υπηρετήσουν αυτό το δόγμα της εξωτερικής πολιτικής και άμυνας.
Αυτά, είναι τα θετικά στοιχεία τα οποία πρέπει να κρατήσουμε. Υπάρχει ένα άλλο σοβαρό κομμάτι αυτής της κρίσης. Θεωρώ πως αυτό το μέτωπο δεν είναι πια ανεξάρτητο από το μέτωπο που βλέπουμε στην Ουκρανία και δεν θα μπορούσε να είναι ανεξάρτητο. Γιατί η Ανατολή και η Δύση έχουν αρχίσει να διαχωρίζονται, έχουν αρχίσει να τραβούν καινούργιες γραμμές. Οι γραμμές αυτές μπορεί να μην είναι όπως ήταν παλιά, μεταξύ της Σοβιετικής Ένωσης και της Αμερικής, έχουν καινούργια χαρακτηριστικά. Έχουν χαρακτηριστικά δύο καπιταλιστικών συστημάτων. Από τη μία, είναι το ένα που έχει Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, Επιτροπή Ανταγωνισμού όπου προστατεύει -υποτίθεται- τον εργαζόμενο, τον καταναλωτή, το περιβάλλον. Και από την άλλη, είναι ένα είδος καπιταλισμού ολιγαρχών, ανθρώπων που είτε θρησκευτικά, είτε πολιτικά, είτε επιχειρηματικά, ελέγχουν την εξουσία. Η οποία με τη σειρά της σπρώχνει εταιρείες να μεγαλώσουν και να γίνουν πιο επικίνδυνες απ’ ό,τι είναι στη Δύση, αλλά ακόμη και σε μικρομεσαίους ανταγωνισμούς. Η Ευρώπη εισάγει μπλουζάκια από εργοστάσια τα οποία μολύνουν την ατμόσφαιρα ή παραβιάζουν βασικές εργασιακές συνθήκες. Αυτό το μοντέλο δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο, διότι έχει δυναμώσει την Ανατολή, έχει αποδυναμώσει τη Δύση και έτσι, αντί να γινόμαστε ηγέτες σε τέτοιου είδους θέματα, ακολουθούμε μοντέλα τα οποία είναι απάνθρωπα.
Αυτά τα μέτωπα είναι οι εμπόλεμες συρράξεις μιας μεγαλύτερης διαφοράς οικονομιών που αναπτύσσεται στην Ανατολή και στη Δύση -με ό,τι αυτό συνεπάγεται, με καινούργια μέτωπα τα οποία μπορεί να ανοίξουν οποτεδήποτε, όπως είναι το Ιράν, η Ταϊβάν κλπ.
-Παρατηρείται διπλωματία των τύπων και ελάχιστη διπλωματία της ουσίας. Αλλά, τώρα, ο Πρωθυπουργός θα μπει σε πραγματική δοκιμασία. Θα μπορέσει να ανοίξει δρόμο και να μιλήσει με όλες τις πλευρές; Θα μπορέσει, η Ελλάδα, να παίξει έναν ρόλο εποικοδομητικό σε αυτήν την προσπάθεια; Θα λάβει πρωτοβουλίες και αλλού; Ή θα μείνει ταμπουρωμένος πίσω από το Μαξίμου και απλώς θα κάνει κινήσεις επειδή τις κάνουν και οι άλλοι ηγέτες; Θα κριθεί εκ του αποτελέσματος και νομίζω πως τα δύσκολα ακολουθούν.
Οποιαδήποτε σύρραξη στη Μέση Ανατολή επηρεάζει την Ελλάδα, άμεσα και έμμεσα. Σε όλα αυτά τα πεδία θα υπάρξουν είτε μικρότερα είτε μεγαλύτερα αποτελέσματα. Αυτό που με ανησυχεί πραγματικά περισσότερο, είναι η απόσταση που χωρίζει πλέον την Ανατολή και τη Δύση, όπου η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο οποιασδήποτε γενικευμένης έντασης μεταξύ αυτών των δύο. Δεν θα τις ονόμαζα μεγάλες δυνάμεις, γιατί αυτά τα όρια έχουν πλέον ξεπεραστεί, άλλα δυνάμεις δύο διαφορετικών νοοτροπιών απέναντι στα πράγματα. Ήδη, έχουμε δει και στην Ελλάδα να χάνονται δουλειές, επειδή αυτή λειτουργεί μέσα σε ένα πλαίσιο, της Δύσης, το οποίο πλέον έχει λήξει.
-Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το βράδυ της δεύτερης Κυριακής, ήταν ένα καλό βράδυ για το ΠΑΣΟΚ. Έχουμε κάθε λόγο να χαιρόμαστε και κάθε λόγο να αντιληφθούμε τη σοβαρότητα των εξελίξεων, διότι αυτό βάζει στους ώμους μας κάποιες ευθύνες, ειδικά σε ό,τι αφορά τα αυτοδιοικητικά, τις οποίες δεν μπορούμε να αγνοήσουμε.
Υπήρχαν εκπλήξεις, αλλά δεν είναι και εκτός λογικής γιατί, αν δει κανείς τη συγκυρία, αν δει κανείς ότι έλειπαν από την εξίσωση και ο κ. Χαρδαλιάς -που είχε εκλεγεί από την πρώτη Κυριακή- αλλά και οι υποψήφιοι αντίπαλοι του κ. Μπακογιάννη, η δεύτερη Κυριακή έγινε ένα referendum για τον κ. Μπακογιάννη. Οι Αθηναίοι είδαν ότι υπάρχει επιλογή και προτίμησαν τον κ. Δούκα. Αυτή, ήταν μια λογική προσέγγιση στα πράγματα. Ελπίζαμε σε αυτό, δεν γνωρίζαμε αν έχουμε τον χρόνο να πείσουμε ότι ο κ. Δούκας θα ήταν ένας πολύ καλός Δήμαρχος, αποδείχτηκε όμως ότι η τελευταία εβδομάδα ήταν καταλυτική και η νίκη είναι πραγματικά δική του.
Από εκεί και πέρα όμως, η νίκη είναι σε πολλά επίπεδα. Πρώτα σαν ΠΑΣΟΚ, κρατάμε σίγουρα τη σχέση μας με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, γιατί έχουμε κάθε λόγο να καλλιεργούμε περαιτέρω τις σχέσεις μας με τις Τοπικές Κοινωνίες, τα Τοπικά Επιμελητήρια, τους Συνεταιρισμούς και ούτω καθεξής. Από την άλλη, εκεί που υπάρχει μια από κάτω προς τα πάνω σύμπλευση προοδευτικών δυνάμεων, τα αποτελέσματα είναι σημαντικά. Τα αποτελέσματα εκείνης της Κυριακής οφείλονται στο ότι συντάχθηκαν οι προοδευτικές δυνάμεις, γύρω από προοδευτικούς Δημάρχους, διότι περίμεναν μια πραγματική αλλαγή. Δεν είναι ώρα να συζητήσουμε για συνεργασίες κορυφής, είναι όμως ώρα να αγκαλιάσουμε, να χειροκροτήσουμε, να χαρούμε με αυτό που έγινε στη βάση της κοινωνίας και να το βοηθήσουμε να αναπτυχθεί.
Παρακάτω μπορείτε να ακούσετε ολόκληρη τη συνέντευξή μου στον ραδιοφωνικό σταθμό «Πρακτορείο FM», στον δημοσιογράφο Νίκο Γιώτη: