Ουσιαστική Δημοκρατία, Δίκαιη Οικονομία: Ισχυρή Ελλάδα
Άρθρο μου στην εφημερίδα «Το Παρόν» – 25.03.2023
Η δημιουργία μιας οικονομίας που μοιράζει τον πλούτο δίκαια, που δίνει απρόσκοπτη πρόσβαση στις πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας σε όλους τους Έλληνες που θέλουν και μπορούν να τις αξιοποιήσουν και που γεννά ευκαιρίες που θα κρατήσουν τα παιδιά μας εδώ, προϋποθέτει μια ουσιαστική και λειτουργική Δημοκρατία. Πρέπει δηλαδή, να σπάσουμε το συγκεντρωτικό κράτος που κρατάει την εξουσία στα υπουργικά γραφεία και αντιστέκεται σε κάθε λογοδοσία, έλεγχο και πραγματική αποσυγκέντρωση αρμοδιοτήτων και ευθύνης. Αυτή η υπερσυγκεντρωτική νοοτροπία γεννά ανισότητες, υπηρετεί λίγους, αδιαφορεί για τους πολλούς, κρατά την περιφέρεια στην υπανάπτυξη, δημιουργεί διαφθορά και διαπλοκή.
Η τραγωδία στα Τέμπη ανέδειξε, μεταξύ άλλων δεινών, την παράνοια του διαβόητου «επιτελικού κράτους» του κ. Μητσοτάκη. Ένα σύστημα εδραιωμένο, όπως αποδείχθηκε, στην Ελλάδα του ρουσφετιού, που αντί να μάχεται με τις παραδοσιακές μας παθογένειες, αντλεί δύναμη από αυτές. Από τον Υπουργό μέχρι τις διοικήσεις της ΕΡΓΟΣΕ και τον αχθοφόρο που έγινε σταθμάρχης χωρίς να πληροί τα απαραίτητα κριτήρια, κρίσιμες θέσεις στελεχώθηκαν από άτομα που απλά είχαν πρόσβαση στην κεντρική εξουσία. Εκτός από τον απίστευτο ανθρώπινο πόνο που προκάλεσε αυτή η νοοτροπία υπερσυγκέντρωσης της εξουσίας στους συγγενείς των θυμάτων, ας αναλογιστούμε και το τεράστιο κόστος που έχει ευρύτερα για την κοινωνία μας και κατ’ επέκταση για την οικονομία.
Σήμερα, όποιος έχει πρόσβαση στην κεντρική πολιτική ηγεσία χαίρει προνομιακής αντιμετώπισης, καλύτερης ποιότητας υπηρεσιών, περισσότερων δικαιωμάτων και λιγότερων υποχρεώσεων. Όποιος δεν έχει πρόσβαση, αντιμετωπίζεται ως πολίτης δεύτερης κατηγορίας. Αυτή η άδικη κατηγοριοποίηση οδηγεί στον αποκλεισμό χιλιάδων συμπολιτών μας από την κοινωνική και οικονομική πρόοδο της χώρας. Όσο η εξουσία παραμένει κλειδωμένη στα γραφεία του Μαξίμου, τόσο θα παρατηρείται συνεχής συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης, τόσο θα αυξάνονται οι ανισότητες και ο πλούτος θα μαζεύεται στα χέρια λίγων. Όσο βασιζόμαστε σε αποφάσεις Υπουργείων, οι πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας θα παραμένουν αδρανείς και θα είμαστε εγκλωβισμένοι σ’ ένα παρωχημένο παραγωγικό μοντέλο ανάπτυξης που μας έχει οδηγήσει επανειλημμένως στη χρεοκοπία.
Αν θέλουμε να βάλουμε τέλος στον οικονομικό κατήφορο της Κυβέρνησης που κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους οδηγώντας τα νοικοκυριά σε χρεοκοπία, αν θέλουμε να έχουμε πραγματική οικονομική ανάπτυξη, θα χρειαστούμε μια γενναία αναδιανομή πλούτου που θα βάλει περισσότερες Ελληνίδες και Έλληνες στη δημιουργική οικονομία. Όμως για να γίνει πραγματική αναδιανομή του πλούτου με διαρκή κοινωνική κινητικότητα, απαιτείται μια ριζοσπαστική αλλαγή στη διοικητική διάρθρωση της χώρας, την οποία θα πετύχουμε με περισσότερη Δημοκρατία. Δηλαδή, με την αποσυγκέντρωση της εξουσίας από το Μαξίμου και τα υπουργικά γραφεία και τη μεταφορά της πιο κοντά στις τοπικές κοινωνίες, με λογοδοσία και διαφάνεια.
Τι σημαίνει αυτό; Αυτό σημαίνει πως πρέπει να ανατρέψουμε δημιουργικά το σημερινό πολιτικό και οικονομικό σύστημα που λειτουργεί για λίγους, μέσα από την ενδυνάμωση θεσμών και συλλογικοτήτων όπως η Τοπική Αυτοδιοίκηση, τα Επιμελητήρια, οι Συνεταιρισμοί, τα Πανεπιστήμια, οι συνδικαλιστικοί φορείς και οι Ανεξάρτητες Αρχές. Θεσμοί που μπορούν να ανοίξουν την κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή σε περισσότερους Έλληνες. Θεσμοί που μπορούν να βοηθήσουν την Πολιτεία στην εκπλήρωση της προστασίας βασικών μας δικαιωμάτων, τα οποία σήμερα παραβιάζονται από το πολιτικό σύστημα: το δικαίωμα στην ισότητα απέναντι στον νόμο και το κράτος, το δικαίωμα στη συμμετοχή, το δικαίωμα να προοδεύσουμε ατομικά και συλλογικά μέσα από την παιδεία και τον πολιτισμό, το δικαίωμα στη δημιουργία κοινωνικού, πολιτισμικού και οικονομικού πλούτου, το δικαίωμα να προγραμματίζουμε με ασφάλεια το ατομικό και συλλογικό μας μέλλον.
Γίνεται αυτό; Βήματα προς αυτή την κατεύθυνση έγιναν στο παρελθόν, κυρίως επί ΠΑΣΟΚ.
Μπορεί όλα τα κόμματα να υπέκυψαν διαχρονικά στην πελατειακή Ελλάδα, ένα όμως πήρε πρωτοβουλίες αποκέντρωσης πόρων, ευθυνών, αρμοδιοτήτων και πλούτου από τους λίγους στους πολλούς, από το κέντρο προς στην περιφέρεια. Μεταρρυθμίσεις, όπως ο Καποδίστριας και ο Καλλικράτης, που εδραίωσαν την Τοπική Αυτοδιοίκηση στη χώρα και όπως το ΑΣΕΠ, η Διαύγεια, οι Συνεταιρισμοί και τόσες άλλες που διαμόρφωσαν τις συνθήκες ενδυνάμωσης του πολίτη και τελικά της μεσαίας τάξης. Αν το καλοσκεφτούμε, οι μεταρρυθμίσεις του ΠΑΣΟΚ είχαν μία κοινή συνισταμένη: περιόρισαν το ανεξέλεγκτο της κεντρικής εξουσίας και ενδυνάμωσαν κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά περισσότερους Έλληνες.
Τώρα όμως, χρειάζονται άλματα προς αυτήν την κατεύθυνση. Χρειαζόμαστε κόμματα και πολιτικούς που θα διεκδικήσουν την εξουσία, όχι για να καρπωθούν τα οφέλη της, αλλά για να τη μοιράσουν εκεί που λογοδοτεί, στον πολίτη. Η επόμενη Κυβέρνηση που θα κληθεί να αντιμετωπίσει τις παθογένειες του ελληνικού κράτους, χρειάζεται να πιστεύει πως μια ουσιαστική Δημοκρατία οδηγεί σε μια δίκαιη Οικονομία. Χρειάζεται, να διαθέτει υπόβαθρο αρχών και αξιών που θα θέτει στο κέντρο της πολιτικής της τον πολίτη, δίνοντάς του δύναμη. Από τη μέχρι σήμερα πορεία του, το μόνο κόμμα που μπορεί να το κάνει αυτό αποτελεσματικά είναι το ΠΑΣΟΚ. Ψήφος στο ΠΑΣΟΚ είναι ψήφος στην ουσιαστική ενδυνάμωση της Ελληνικής κοινωνίας και της Ελληνικής οικονομίας.