Το σχέδιο του ΠΑΣΟΚ για την απελευθέρωση των δημιουργικών δυνάμεων της χώρας
Ομιλία μου στη Βουλή, στις 17.10.2023, στην κοινή συνεδρίαση της Ειδικής Διαρκούς Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, της Διαρκούς Επιτροπής Οικ. Υποθέσεων και της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου
Κύριε Υπουργέ, με όλο τον σεβασμό προς το πρόσωπό σας η σημερινή «ενημέρωση» για το σχέδιο «Ελλάδα 2.0», μπορεί να χαρακτηριστεί μόνο ως παρωδία. Και το λέω αυτό, διότι από την αρχή τα πράγματα έχουν πάει λάθος σε ό,τι αφορά το σχέδιο.
Διότι, όταν καταθέσατε το σχέδιο το 2021 δεν πήρατε, δεν ακούσατε πραγματικά προτάσεις από κανέναν. Υποτίθεται ότι κάνατε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους, ενώ ήδη συμφωνούσατε έργα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Όταν, στις εκλογές, σας είπαμε ότι θα χρειαστεί αναθεώρηση, μας χλευάσατε. Όταν, δε, είχαμε τον χρόνο να κάνουμε μια συζήτηση, ουσιαστικά, μας αγνοήσατε. Τελικά, όχι μόνο καταθέσατε αναθεώρηση, αυτό δηλαδή που χλευάζατε, καταθέσατε αναθεώρηση της αναθεώρησης, αυτό το οποίο λέγατε ότι δεν μπορεί να γίνει.
Και έναν μήνα μετά, ακόμα περιμένουμε το πλήρες κείμενο που καταθέσατε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για να το μελετήσουμε σοβαρά, παρόλο που το ζητήσαμε με Αίτηση Κατάθεσης Εγγράφων.
Και έρχεστε τώρα, με ένα χαρτί της τελευταίας στιγμής, να αραδιάσετε ένα κάρο νούμερα, που πραγματικά θα ήθελα να ήξερα, πόσο γρήγορα θα μπορούσε κάποιος να τα επεξεργαστεί. Σκέφτηκα, χθες το βράδυ, στις οκτώ και μισή που πήραμε το χαρτί, να το στείλω στην Grant Thornton και στην EY, να μας πουν τη γνώμη τους, αλλά φαντάζομαι δεν θα ήταν κανείς στα γραφεία τους.
Όπως καταλαβαίνετε, αυτός δεν είναι σε καμία περίπτωση σεβασμός του ελληνικού κοινοβουλίου και δεν είναι σε κανένα επίπεδο σεβασμός του διαλόγου ο οποίος θα έπρεπε να γίνεται για ένα τόσο σοβαρό θέμα, που αφορά το μέλλον της χώρας μας και όχι μόνο τα μπαλώματα τα οποία λέτε ότι θα κάνετε.
Αν θέλετε πραγματικά διάλογο χρειάζεται χρόνος, χρειάζεται σοβαρή ενημέρωση, χρειάζεται να κάνετε αυτό το οποίο η Κυβέρνηση σας, ξανά και ξανά, αρνείται να κάνει. Αυτό το οποίο γίνεται σήμερα είναι μια ψευδαίσθηση -αν θέλετε- της συμπερίληψης, ένα όπως το λένε έξω: illusion of inclusion. Και κάτι τέτοιο δεν συνάδει με τη σοβαρότητα του ελληνικού κοινοβουλίου.
Μιας που σας αρέσει, λοιπόν, ως Κυβέρνηση, να ταυτίζεστε με την ιδιωτική πρωτοβουλία, μπορώ να σας πω ότι σε οποιαδήποτε σοβαρή επιχείρηση, αν ερχόταν κάποιο στέλεχος με τέτοια παρουσίαση, θα απολυόταν την ίδια μέρα.
Σαν να μην έφτανε αυτό, θολώνετε συνέχεια το τοπίο και κρατάτε και το Κοινοβούλιο και την κοινωνία σε σύγχυση. Σε κάθε κρίση, ανακοινώνετε περισσότερα κονδύλια τα οποία θα δώσετε, για να αντιμετωπιστεί αυτή η κρίση και μετά από λίγο τα παίρνετε πίσω.
Θα ξεκινήσω, λοιπόν, με τέσσερα συγκεκριμένα ερωτήματα τα οποία χαίρουν συγκεκριμένων απαντήσεων:
α) Πρώτον, ποιος αποφάσισε στο σχέδιο Ελλάδα 2.0 να κατευθύνει μόλις 17% των δαπανών
σε κοινωνικές δαπάνες, όταν ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης -είναι σχεδόν το διπλάσιο- είναι το 28%;
Προφανώς, η Κυβέρνηση δεν πιστεύει ότι οι κοινωνικές δαπάνες είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη.
Και ποιος αποφάσισε να έχουμε την 4η χαμηλότερη δαπάνη από το Ταμείο Ανάκαμψης
για τη δημόσια υγεία την ώρα που το ΕΣΥ, το ελληνικό ΕΣΥ, το χρειάζεται περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο σύστημα υγείας στην Ευρώπη; Χειροκροτάτε τους γιατρούς στην πανδημία, αλλά όταν λέτε ότι θα επενδύσετε στην Υγεία, τελικά είστε ουραγοί στην Ευρώπη στις επενδύσεις σχετικά με την Υγεία. Δεν πιστεύετε εσείς ότι οι επενδύσεις στην Υγεία έχουν κοινωνικό ενδιαφέρον και αναπτυξιακό;
β) Δεύτερον, το σχέδιο εμφανίζει μηδέν απορροφητικότητα στις δράσεις της πολιτικής προστασίας.
Σε δράσεις δηλαδή, που θα μπορούσαν να σώσουν ανθρώπινες ζωές και περιουσίες στον Έβρο, στη Ρόδο, στη Θεσσαλία και σε άλλες περιοχές. Μηδέν απορροφητικότητα για ελικόπτερα, που για να τα βάλατε στο σχέδιο ξέρατε ήδη ότι είχαν πρόβλημα. Μηδέν για κινητά συνεργεία διαχείρισης κρίσεων, που για να τα βάλατε στο σχέδιο ξέρατε ότι θα χρειαστούν. Μηδέν απορροφητικότητα στο ίδιο το Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, μπας και γίνει Υπουργείο.
Ποιος φταίει για αυτήν τη μηδενική απορροφητικότητα; Ζητάμε ονόματα, γιατί η συζήτηση για την Θεσσαλία δεν έχει γίνει στο ελληνικό κοινοβούλιο. Οι πολιτικές ευθύνες δεν έχουν έρθει στο ελληνικό κοινοβούλιο. Η τελευταία συζήτηση, ήταν όταν ο Πρωθυπουργός ήρθε για τις πυρκαγιές, ο οποίος μας ανακοίνωσε πως μόνο ο ίδιος νοιάζεται για την ανθρώπινη ζωή.
γ) Τρίτον, ζητήσατε ή όχι την απένταξη αντιπλημμυρικών έργων με την πρόταση αναθεώρησης, πριν την καταστροφή στη Θεσσαλία; Κι αν ναι, ποιος φταίει που δεν έγιναν αυτά τα έργα;
Επίσης, θέλουμε ονόματα και όχι δικαιολογίες πια, γιατί στο τραπέζι αυτής της συζήτησης, αν θέλουμε να την κάνουμε σοβαρά, δεν μπορούμε να τη συζητήσουμε χωρίς μια σοβαρή ανάλυση τού που βρίσκονται σήμερα οι δυνατότητες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τι πρέπει να αλλάξει εκεί.
δ) Και τέταρτον, ζητήσατε ή όχι την απένταξη έργων για τους σιδηρόδρομους, παρά την εθνική τραγωδία των Τεμπών, όπου είπατε ότι θα επενδύσετε στους σιδηροδρόμους; Κι αν ναι, ποιος φταίει που δεν έγιναν αυτά τα έργα; Πείτε μας ονόματα, γιατί αλλιώς ένας είναι ο υπεύθυνος και τον γνωρίζουμε πολύ καλά, είναι ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Αυτά, στα γρήγορα, για το χθες. Πάμε στο σήμερα.
Και επειδή ποτέ δεν μας ακούσατε, ούτε στην υποβολή του σχεδίου ούτε στην αναθεώρησή του, θα ζητήσω την ανοχή του Προέδρου, για να σας πω τι θα κάναμε εμείς διαφορετικά. Μήπως και μείνει λίγη ουσία από τη σημερινή παρωδία. Γιατί συζητάμε για κονδύλια που θα μπορούσαν πραγματικά, αν θέλατε, να αλλάξουν τον χάρτη της ανάπτυξης.
Πώς, όμως, και σε ποια κατεύθυνση; Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Δεν μοιάζει να σας απασχολεί, αλλά για εμάς είναι απόλυτη προτεραιότητα, να σβήσουμε τις ανισότητες που έχουν δημιουργηθεί μέσα στην ελληνική κοινωνία από τις απανωτές κρίσεις. Ανισότητες σε εισόδημα, πλούτο και κυρίως σε πρόσβαση στην εξουσία. Συνέπεια του τελευταίου, είναι ο αποκλεισμός μεγάλων πληθυσμών της χώρας από την παραγωγική διαδικασία, διότι δεν έχουν στη διάθεσή τους πόρους δημιουργίας.
Αν θέλουμε να προστατεύσουμε τα ευάλωτα νοικοκυριά από την κατάρρευση που βιώνουν και αν θωρακίσουμε την οικονομία από μελλοντικές κρίσεις, τις οποίες δεν φαντάζομαι να αποκλείετε, πρέπει άμεσα να διευρύνουμε την παραγωγική βάση της χώρας.
Δηλαδή, να βγάλουμε από την αδράνεια εκείνες τις δυνάμεις που μπορούν να πάνε τη χώρα μπροστά.
Περιλαμβάνω στη λέξη «αδράνεια», δυνάμεις που μένουν στην Ελλάδα και δεν αναπτύσσονται,
όπως είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ο αγροτικός πληθυσμός στη χώρα και δεν είναι μόνο αυτός που μένει στην Περιφέρεια, υπάρχουν πολλές οικογένειες στις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας που συμπληρώνουν το εισόδημά τους από την αγροτική παραγωγή και σώθηκαν στην κρίση από αυτό και βεβαίως οι νέοι. Επίσης, όμως, και οι δυνάμεις που διαπρέπουν στο εξωτερικό ενώ έχουν τη δύναμη να μεγαλουργήσουν στην Ελλάδα.
Τα κονδυλια που κρατάτε στα χέρια σας, ως Υπουργός, είναι κομβικά για να πετύχουμε τη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης και αν θέλετε να μιλήσουμε σοβαρά για την ανάπτυξη που πρέπει να ξεκινήσουμε από εκεί. Για να διευρύνουμε την παραγωγική βάση της χώρας οφείλουμε, πρωτίστως, να απελευθερώσουμε τις δημιουργικές δυνάμεις του τόπου από το τέλμα στο οποίο τις έχετε οδηγήσει.
Αν αναρωτιέστε, για παράδειγμα, γιατί είναι χαμηλή η απορροφητικότητα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις η απάντηση είναι απλή:
Διότι, ενώ κρατάτε κονδύλια για αυτές στα ταμεία, όλες οι άλλες σας νεοφιλελεύθερες πολιτικές τις αποκλείουν από αυτήν την επιλογή.
Να σας πω μερικά παραδείγματα:
Ενώ, λέτε ότι θέλετε να δώσετε κονδύλια στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, βάζετε ένα άρρωστο τραπεζικό σύστημα να κάνει τον μεσάζοντα με τα ταμεία. Ένα σύστημα, που ούτε θέλει ούτε μπορεί να κάνει τον διαμεσολαβητή της Κυβέρνησης στην πολιτική της για τους μικρομεσαίους.
Και δεν φτάνει που κάνετε τις Τράπεζες γενικό δερβέναγα της αναπτυξιακής σας πολιτικής, τις κάνατε και γενικό δερβέναγα της πτωχευτικής σας πολιτικής. Σας κάνει, λοιπόν, εντύπωση ότι οι τράπεζες οδηγούν κονδύλια εκεί όπου τις βολεύει και όχι εκεί όπου εσείς λέτε ότι θέλετε να τα οδηγήσουν; Στους ίδιους και τους ίδιους πελάτες τους, με μικρότερο οικονομικό ρίσκο.
Αν θέλετε, πραγματικά, να ανοίξετε την πόρτα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, χρειάζεται να δημιουργήσετε ένα ευέλικτο και ανταγωνιστικό σύστημα χρηματοδοτήσεων με εργαλεία και χρήματα που σας προσφέρει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό είναι το δικό μας σχέδιο.
Δεύτερο παράδειγμα, η ενέργεια. Ενώ, έχετε μια μεγάλη ευκαιρία να κάνετε την ενέργεια προσιτό αγαθό σε κάθε Ελληνίδα και κάθε Έλληνα, την κρατάτε σε πλασματικά υψηλή τιμή, η οποία συνέχεια αυξάνεται.
Δηλαδή, αντί να δώσετε τις ΑΠΕ, ή τουλάχιστον μέρος τους, σε Δήμους για να προστατεύσουν ευάλωτα νοικοκυριά, σε Επιμελητήρια για να στηρίξουν μικρομεσαίες επιχειρήσεις και σε Συνεταιρισμούς για να μειώσουν το κόστος μεταφοράς και ύδρευσης των αγροτών, τις δίνετε σε μεγάλους επιχειρηματίες που κρατούν την τιμή πλασματικά ψηλά.
Τώρα, που έρχονται στο προσκήνιο τα παράκτια πάρκα των ΑΠΕ, έχετε μια μεγάλη ευκαιρία να αλλάξετε τις προτεραιότητες που έχετε θέσει. Και, αν θέλετε, επίσης μπορούμε να σας φέρουμε προτάσεις για το πώς θα γίνει αυτό, αλλά περιμένουμε να δούμε, αν σας ενδιαφέρουν αυτές οι προτάσεις ή όχι.
Τρίτο παράδειγμα, η γνώση. Όσο περισσότερο όλες οι άλλες χώρες κάνουν τη γνώση δημόσιο αγαθό, τόσο εσείς την κρατάτε κλεισμένη σε λίγα Πανεπιστήμια τα οποία καμία σύνδεση δεν έχουν με την αγορά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Για να έχουμε, απλά, μια εικόνα από την καπιταλιστική Αμερική, το MIT έχει τέτοιες πλατφόρμες δωρεάν για όποιον θέλει να τις χρησιμοποιήσει.
Και τέλος, τα κόκκινα δάνεια. Επίσης, ένα παράδειγμα από τη Μέκκα του καπιταλισμού, για να μην σας τρομάζω με παραδείγματα της σοσιαλιστικής βόρειας Ευρώπης.
Την ώρα που στις ΗΠΑ διαγράφουν δάνεια στους υπερχρεωμένους νέους, εσείς τους επιβαρύνετε με τα δάνεια των γονέων τους. Πριν λίγες μέρες, με απόφασή του, ο Πρόεδρος Μπάιντεν έσβησε ακόμα 9 δισεκατομμύρια δολάρια χρέη σε 125.000 χρεωμένους φοιτητές. Συνολικά, θέλει να διαγράψει 127 δισεκατομμύρια από 3,6 εκατομμύρια δανειολήπτες.
Γιατί; Έχει περισσότερες κοινωνικές ευαισθησίες από εμάς; Όχι. Το έκανε, διότι ξέρει ότι ο υπερχρεωμένος νέος, θα απέχει από την κατανάλωση, τις επενδύσεις και άρα από το μέλλον της αμερικάνικης οικονομίας. Όπως συμβαίνει, στην Ελλάδα με τη νέα γενιά. Και αυτό κάνει ζημιά σε όλη την κοινωνία.
Εσείς, όχι μόνο δεν εξετάζετε αντίστοιχα μέτρα, αλλά αφήνετε τις τράπεζες να λειτουργούν με ληστρικές, εμπράγματες και μη, εγγυήσεις, που περνούν από γενιά σε γενιά και έχετε καταφέρει να αποκλείσετε, όχι μόνο παραγωγικά άτομα και τις δυνάμεις τους από την ανάπτυξη, αλλά ολόκληρα νοικοκυριά για ολόκληρες γενιές.
Με λίγα λόγια, από τα παραδείγματα που σας ανέφερα προκύπτει ότι ακόμα και αν εννοείτε ότι θέλετε περισσότερες μικρομεσαίες στο μείγμα της ανάπτυξης που ευαγγελίζεστε, τις αποκλείετε με τις πράξεις σας, αφυδατώνοντάς τες από γνώση, χρήμα και ενέργεια.
Δηλαδή, τους τρεις πυλώνες της σύγχρονης δημιουργίας. Και, γιατί είναι αυτό εγκληματικό; Διότι, αυτήν τη στιγμή γίνονται τρεις μεγάλες επαναστάσεις στον κόσμο: Ο εκδημοκρατισμός της γνώσης, του χρήματος και της ενέργειας. Και εσείς χάνετε και τις τρεις. Ενώ ακριβώς αυτό το ταμείο είναι αυτό που χρειάζεται και το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί προς αυτήν την κατεύθυνση.
Θα μου πείτε, κλείνοντας: «Δηλαδή μόνο εσείς νοιάζεστε για την ανάπτυξη;». Όχι, αλλά μόνο εμείς μπορούμε να κάνουμε κάτι γι’ αυτήν. Γιατί βασική συνθήκη για τη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της χώρας είναι η αποσυγκέντρωση της εξουσίας. Να περάσουν δηλαδή, αποφάσεις με λογοδοσία, πραγματικά κοντά στην κοινωνία και εκεί όπου μπορούν να λύσουν τα προβλήματά της. Και δεν λέω κάτι καινούργιο, η Ευρώπη η ίδια, σας είπε ότι έχετε αποτύχει στο να προετοιμάσετε την Τοπική Αυτοδιοίκηση, για να κάνει δικά της περιφερειακά σχέδια ανάπτυξης και για να ενισχύσει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που λέτε ότι θέλετε να βοηθήσετε.
Αυτό που χωρίζει εσάς από εμάς είναι, ότι εσείς θέλετε όλες τις αποφάσεις, όλη την εξουσία να την κρατάτε στο Μαξίμου. Ενώ, αν είχατε λειτουργήσει διαφορετικά, το σχέδιο «Ελλάδα 2.0», θα πετύχαινε όσα σας λέμε ότι πρέπει να πετύχει.
Έτσι, λοιπόν, εσείς κρατάτε τον έλεγχο των πάντων στα χέρια σας, τον έλεγχο των χρημάτων, των προσλήψεων, αφυδατώνοντας αυτήν τη στιγμή ολόκληρα κοινωνικά στρώματα από τα χρήματα τα οποία θα μπορούσαν να έχουν. Και, για να μην πιστεύετε στην αποσυγκέντρωση της εξουσίας, επιτρέψτε μου να θεωρώ σίγουρο ότι δεν πιστεύετε ούτε στη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης, ούτε στην αναδιανομή του πλούτου. Και αυτό δεν είναι μόνο κοινωνικά ανάλγητο, είναι αναπτυξιακά λάθος.
Δεν θα πάει η χώρα έτσι μπροστά. Αυτό το οποίο θα πετύχετε, είναι ένα μεγάλο πάρτι για λίγους, αφήνοντας την ελληνική κοινωνία σε κίνδυνο να καταρρεύσει ξανά σε λίγα χρόνια. Και την επόμενη κατάρρευση δεν θα την πληρώσουν όλοι οι Έλληνες και όλες οι Ελληνίδες, θα την πληρώσουν μόνο αυτοί που δεν μπορούν να βγάλουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό. Γιατί δίνοντας τα πολλά στους λίγους, διαβεβαιώνετε ότι αυτά τα χρήματα, δεν θα ξαναεπενδυθούν στην Ελλάδα αλλά θα πάνε έξω.
Και αυτό είναι έγκλημα.
Παρακάτω θα δείτε ολόκληρη την ομιλία μου: