Το Μέγαρο Μαξίμου, κακό παράδειγμα υπερσυγκέντρωσης εξουσίας
Συνέντευξή μου στην ιστοσελίδα «tovima.gr», στον δημοσιογράφο Παναγιώτη Φωτεινό
«Δίνοντας αξία στον πολίτη δίνεις αξία στην πολιτική. Και δίνοντας αξία στην πολιτική δίνεις δυνατότητες στον Άνθρωπο». Αυτή είναι η φράση που διαβάζει κάποιος στη σελίδα σας. Γράφετε τον άνθρωπο με Α κεφαλαίο. Ο πολιτικός με Π κεφαλαίο, μπορεί να υπάρξει και να αναδειχθεί, με δεδομένες τις σημερινές συνθήκες;
Δεν είναι εύκολο. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν, καλώς ή κακώς, απομυθοποιήσει πολλά πράγματα και πολιτικοί με Π κεφαλαίο δεν υπάρχουν πια στο μυαλό του κόσμου. Όμως, ένας ή μια πολιτικός που κρατάει σταθερές αξίες, εννοεί αυτά που λέει και λέει αυτά που εννοεί, ανταποκρίνεται στα προβλήματα του κόσμου, προτείνει λύσεις και χτίζει όραμα για την πατρίδα του, δίνει αξία στον πολίτη και απελευθερώνει δυνάμεις της κοινωνίας ώστε να συμμετέχουν στην δημιουργία κοινωνικού, πολιτισμικού και οικονομικού πλούτου για τη χώρα. Χρειαζόμαστε τέτοιους πολιτικούς; Προφανώς. Έχουμε, αλλά θέλουμε περισσότερους. Το ότι έχουν γυρίσει την πλάτη στην πολιτική 3.500.000 Ελληνίδες και Έλληνες, για μένα, σημαίνει ότι δεν βρίσκουν αυτό που ψάχνουν.
Τα χαρακτηριστικά του θα μπορούσαν να εκτιμηθούν από τον σύγχρονο άνθρωπο;
Γιατί όχι; Η απομυθοποίηση της πολιτικής δεν ήρθε τυχαία. Ήρθε, όταν το πολιτικό σύστημα σταμάτησε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνίας, όταν έβαλε τα δικά του θέλω πάνω από τα δικά της. Η συγκέντρωση της εξουσίας στα χέρια λίγων, λοιπόν, δεν έγινε για να υπηρετήσει τον σύγχρονο άνθρωπο. Αντίθετα. Με τη δικαιολογία ότι το πολιτικό σύστημα έπρεπε να γίνει πιο αποτελεσματικό, συγκέντρωσε την εξουσία εκεί που μπορούσε να την ελέγχει, χωρίς να ελέγχεται το ίδιο. Το σημερινό Μέγαρο Μαξίμου είναι πολύ κακό παράδειγμα υπερσυγκέντρωσης εξουσίας, σε μια σύγχρονη Δημοκρατία. Αλλά, η συγκέντρωση της εξουσίας οδήγησε και στην συγκέντρωση πόρων σε λίγους και τελικά στις μεγάλες ανισότητες που ζούμε και στην Ελλάδα και διεθνώς. Ανισότητες σε εισόδημα, πλούτο και πρόσβαση στη συγκεντρωμένη, πια, εξουσία. Αυτή η συνθήκη μπορεί να αντιστραφεί; Και βέβαια μπορεί. Από πολιτικούς που αντιλαμβάνονται την εξουσία ως εργαλείο προόδου της κοινωνίας και όχι ως εργαλείο δικής τους προβολής.
Στην ομιλία σας στην Κεντρική Επιτροπή είπατε χαρακτηριστικά πως «η αναγέννηση της Ελλάδας» ξεκινάει από την «αναγέννηση του ΠαΣοΚ». Ποιος είναι ο δικός σας οδικός χάρτης, οργανωτικά και πολιτικά, για την αναγέννηση του ΠαΣοΚ;
Πρώτη προτεραιότητα είναι να ανοίξει το κόμμα. Να αγκαλιάσει όλους τους πολίτες που νοιάζονται για τον τόπο μας και συμμερίζονται το όραμα, τις αρχές και τις αξίες του ΠΑΣΟΚ. Να στελεχωθούν και να δουλέψουν οι τοπικές και νομαρχιακές οργανώσεις και οι τομείς πολιτικής. Να συνδεθεί ξανά το κόμμα με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, τα Επιμελητήρια, τους Συνεταιρισμούς, τους συνδικαλιστικούς και επιστημονικούς φορείς. Εκεί, δηλαδή, που διατηρεί το κόμμα άμεση σχέση με την κοινωνία και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει. Από εκεί, να αναδειχθούν στελέχη που θα δουλέψουν για την Αναγέννηση και την αποσυγκέντρωση της εξουσίας. Να κριθούν και να αναδειχθούν από τις τοπικές κοινωνίες, στα όργανα του Κινήματος. Παράλληλα, το ΠΑΣΟΚ πρέπει να μεταφράσει τις καλές του προτάσεις σε θέσεις, για κάθε μεγάλο θέμα της κοινωνίας και να τις «κουμπώσει» σε ένα ενιαίο, συνεκτικό και ξεκάθαρο όραμα, με το οποίο να ξέρει κάθε πολίτης πού θα είναι η χώρα και ο ίδιος, σε 3, 5 ή 10 χρόνια. Αυτό το όραμα, να φτάσει σε κάθε νοικοκυριό, μέσα από μία επικοινωνία που χρησιμοποιεί κάθε διαθέσιμο σύγχρονο μέσο. Μέσα από αυτήν τη διαδικασία, θα αναδειχθεί και μια ηγετική ομάδα, που θα αναγνωρίζεται από την κοινωνία ως άξια να κάνει πράξη το όραμα αυτό. Και σε αυτήν την ομάδα, πάνω, θα ακουμπήσει και η κοινωνία.
Ανοιχτή διαδικασία ή κλειστό μητρώο;
Ανοιχτές και αξιόπιστες διαδικασίες. Το ΠΑΣΟΚ ποτέ δεν έχασε από ανοιχτές δημοκρατικές διαδικασίες, όπου τα μέλη και οι φίλοι του κόμματος μπόρεσαν να επιλέξουν ποιος ή ποια θα ηγηθεί της προσπάθειας να κερδίσουμε τις επόμενες εκλογές. Αντίθετα, μας έκανε πιο δυνατούς. Άλλωστε, αν υποστήριζα ένα κλειστό μητρώο, θα ήταν σα να απαξίωνα την εκλογή Προέδρων μας, όπως τον Γιώργο Παπανδρέου, τον Βαγγέλη Βενιζέλο, την αείμνηστη Φώφη Γεννηματά και τον Νίκο Ανδρουλάκη, που εκλέχτηκαν με ανοιχτά μητρώα. Και μπορούμε να πάμε ένα βήμα παραπάνω. Να βάλουμε στο τραπέζι της συζήτησης και την ηλεκτρονική ψηφοφορία, με τις κατάλληλες δικλείδες ασφαλείας. Αν έχω ένα σημείο κριτικής για την ανοιχτή διαδικασία, αυτό είναι ότι οδήγησε σε απαξίωση τα όργανα, διότι χαίρουν μικρότερου εύρους νομιμοποίησης σε σχέση με τον Πρόεδρο. Αλλά αυτό το πρόβλημα μπορούμε να το λύσουμε με άλλους τρόπους.
Πώς μπορεί να αναζωογονηθεί το ΠαΣοΚ; Πώς μπορεί να πειστεί η ελληνική κοινωνία για την ικανότητα του ΠαΣοΚ να αντιμετωπίσει τα μεγάλα προβλήματα της χώρας;
Η ικανότητα του ΠΑΣΟΚ να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της χώρας, εξαρτάται από τη δυνατότητά του να τα ακούει και να τα καταλαβαίνει σε βάθος. Ας πάρουμε την ακρίβεια για παράδειγμα. Δεν είναι ένα απλό πρόβλημα, και έτσι, χρειάζεται σύνθετες λύσεις διότι κάθε προϊόν ή υπηρεσία χρειάζεται άλλη προσέγγιση. Άλλα τα είδη πρώτης ανάγκης, άλλη η ενέργεια, άλλη η κατοικία. Κάθε προσέγγιση απαιτεί να καταλαβαίνεις κάθε στάδιο της εφοδιαστικής αλυσίδας και το δικό του πρόβλημα. Και για αυτό, απέτυχε η Κυβέρνηση που νόμιζε ότι τα PASS θα λύσουν το πρόβλημα. Αλλά, όλα ξεκινούν από τη δυνατότητα του ΠΑΣΟΚ να τα ακούει και να τα κρίνει. Η διαδικασία που πρότεινα να ξεκινήσει για την Αναγέννηση του ΠΑΣΟΚ, θα ετοιμάσει το κόμμα για να ακούει, να καταλαβαίνει και να ανταποκρίνεται – και, έτσι, όταν γίνει ξανά Κυβέρνηση, να μπορεί άμεσα να εφαρμόσει λύσεις.
Ποιο πιστεύετε πώς είναι το μεγαλύτερο λάθος που έγινε προεκλογικά, στέρησε τη δεύτερη θέση από το ΠαΣοΚ και δεν πρέπει να ξαναγίνει;
Θα ήθελα να ξεκινήσω από τα θετικά. Το ΠΑΣΟΚ κατέβασε μακράν το καλύτερο ψηφοδέλτιο από όλα τα κόμματα και αυτό πιστώνεται στον Πρόεδρο. Άνθρωποι με πείρα και με μόρφωση, άνθρωποι καταξιωμένοι στους χώρους εργασίας τους, άνθρωποι που αναγνωρίζονται ή αναγνωρίστηκαν στις κοινωνίες τους. Δυστυχώς, το κόμμα δεν μπόρεσε να υποστηρίξει και να αναδείξει αυτό το ψηφοδέλτιο. Προσέγγισε τις εκλογές ασύνταχτα. Η οργανωτική του δομή έμοιαζε ανύπαρκτη ή απασχολημένη με άλλα πράγματα, τα στελέχη κινητοποιήθηκαν από την Χαριλάου Τρικούπη, μόνο αφού το ΠΑΣΟΚ έπεσε τρίτο στις δημοσκοπήσεις, απλά με φυλλάδια, με τις θέσεις και τα βιογραφικά των υποψηφίων, βγήκαν αργά. Ένας λόγος παραπάνω που θεώρησα άδικη την επίθεση στα αποτελέσματα της Αθήνας. Διότι, είναι η μόνη Περιφέρεια που καταφέραμε να αυξήσουμε τον απόλυτο αριθμό των συμπολιτών μας που ήρθαν να στηρίξουν το ΠΑΣΟΚ και το ψηφοδέλτιό του στις Ευρωεκλογές, σε σχέση μάλιστα με τις πρόσφατες εθνικές εκλογές και παρά την τεράστια αποχή. Έχουμε ακόμα πάρα πολλή δουλειά να κάνουμε βέβαια, ειδικά στα αστικά κέντρα, αλλά αν βάλουμε στόχο να ανεβαίνουμε, όχι γιατί πέφτουν οι άλλοι και λόγω της αποχής, αλλά γιατί πείθουμε ολοένα και περισσότερο κόσμο να έρθει να μας ψηφίσει, όλα είναι στο χέρι μας.