Η απόφαση να κλείσουν οι μικρές επιχειρήσεις στην Ελλάδα είναι παλιά, έχει υπηρετηθεί από όλα τα κόμματα και εκφράστηκε ανάγλυφα στο «σχέδιο Πισσαρίδη». Βασίζεται σε δύο επιχειρήματα: ότι οι μικρές επιχειρήσεις φοροδιαφεύγουν και δεν είναι ανταγωνιστικές. Λειτουργούν, κατά τής ανταγωνιστικότητας τής ελληνικής οικονομίας, κατά τής λειτουργικότητας τού κράτους και άρα ή πρέπει να μεγαλώσουν ή πρέπει να πεθάνουν. Για τη δεκαετία τού 1990, η θεωρία είναι ενδιαφέρουσα. Για το 2024 είναι αστεία.

Ας πάρουμε τα επιχειρήματα ένα-ένα: «Οι μικρές επιχειρήσεις φοροδιαφεύγουν και άρα πρέπει να κλείσουν». Η Ελλάδα, πρέπει να είναι η μόνη χώρα στον αναπτυγμένο κόσμο, στην οποία το κράτος αποποιείται υπέρ του φορολογούμενου, του δικαιώματος και τής ευθύνης συλλογής των φόρων. Αλλιώς, δεν εξηγείται η λογική «πρέπει να κλείσεις, διότι αποφάσισες να μην πληρώσεις». Κάθε άλλο κράτος σού δίνει κίνητρα να ανοίξεις, κάνει ελέγχους, διασταυρώνει στοιχεία, τιμωρεί τον ένοχο και επιβραβεύει τον τίμιο φορολογούμενο. Είναι επίπονη διαδικασία, αλλά τουλάχιστον επαφίεται στη λειτουργία τού κράτους και όχι στη διάθεση τού φορολογούμενου. Και αυτό, διότι σε καμία, μα καμία, χώρα που ξέρω δεν έχω γνωρίσει ανθρώπους που χαίρονται, όταν αποχωρίζονται τα χρήματα που νιώθουν ότι έβγαλαν με τον κόπο τους.

«Οι μικρές επιχειρήσεις δεν είναι ανταγωνιστικές». Δεν ξέρω πότε γεννήθηκε ο κ. Πισσαρίδης, αλλά αν είναι κοντά στην ηλικία μου, δικαιολογείται. Η δική μου γενιά μεγάλωσε σε μια εποχή που τεχνολογία αγόραζαν και αξιοποιούσαν μόνο όσοι μπορούσαν: μεγάλες πολυεθνικές. Στην επόμενη γενιά, τεχνολογία είχαν στη διάθεσή τους η Apple, η Microsoft και η Amazon. Όχι στη σημερινή τους μορφή, αλλά όταν ιδρύθηκαν στο γκαράζ των οικογενειών Jobs, Gates και Bezos. (Δεν είναι τυχαίο ότι τα ονόματα των ιδρυτών είναι γνωστά σε κάθε συνομήλικο της γενιάς τους σε όλο τον κόσμο).

Σήμερα, η τεχνολογία είναι στη διάθεση τής εταιρείας «Χορτόπιτες Καρδίτσας» που κάνει καλές και φθηνές χορτόπιτες. Τόσο η δεύτερη όσο και η τρίτη γενιά τεχνολογίας κάνουν τα ελληνικά μυαλά εξαιρετικά ανταγωνιστικά. Σε έναν κόσμο που δεν τρώει ο μεγάλος το μικρό, αλλά ο γρήγορος τον αργό, η ανταγωνιστικότητα δεν είναι, πια, θέμα μεγέθους.

Τη θεωρία του κ. Πισσαρίδη, υπέρ τής στήριξης εξαγορών και συγχωνεύσεων που θα μεγάλωναν την ελληνική επιχείρηση, δοκιμάσαμε στην Ιχθυοκαλλιέργεια. Δεν εφαρμόσαμε μόνο πολιτικές που οδήγησαν σε ολιγοπώλιο. Πήγαμε και ένα βήμα παραπάνω. Φτάσαμε τόσο κοντά στο μονοπώλιο, που προκαλέσαμε την παρέμβαση τής Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έγινε η ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια πιο ανταγωνιστική; Όχι. Διότι, στην αγορά, αν δεν λειτουργήσεις στρατηγικά, μαζί με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα συγχωνεύεις και τις συγκριτικές αδυναμίες.

Ο κ. Πισσαρίδης θα έπρεπε να έχει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στην αγορά και μικρότερη στο κράτος. Και αυτό, του το επισημαίνει ένας αυτοπροσδιοριζόμενος σοσιαλιστής. Γιατί; Διότι, οι μικρές επιχειρήσεις στην Ελλάδα δεν μένουν μικρές επειδή δε θέλουν να μεγαλώσουν, αλλά επειδή δεν τους συμφέρει να μεγαλώσουν.  Όσο είναι μικρές, βρίσκονται μακριά από το ραντάρ, τη δαγκάνα και το δέλεαρ τού κράτους, της εφορίας και των τραπεζών, αντιστοίχως.

Η απόφαση να μεγαλώσεις στην Ελλάδα, τόσο που να σε πάρει χαμπάρι το κράτος και η εφορία, είναι άκρως επικίνδυνη. Διότι, μπαίνεις σε έναν κόσμο όπου οι κανόνες τής αγοράς υποτάσσονται στους κανόνες τού ελληνικού δημοσίου και ενός αργού συστήματος δικαιοσύνης που τους εφαρμόζει συνήθως, υπέρ του κράτους.  Ένα πρόστιμο δεν ξέρεις ποτέ, πότε και πού θα σε οδηγήσει. Οι κανόνες τής αγοράς μπορεί να είναι σκληροί και άδικοι, αλλά τουλάχιστον είναι συνεπείς και προβλέψιμοι. Οι κανόνες τού ελληνικού κράτους είναι και άδικοι και απρόβλεπτοι. Παράδειγμα; Το τελευταίο φορολογικό Νομοσχέδιο τής Κυβέρνησης.

Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι, επίσης, επικίνδυνο στη σημερινή του μορφή: μικρό, ολιγαρχικό και καταπονημένο από την πρόσφατη πτώχευσή του. Δίνει δάνεια δύσκολα, μόνο σε μεγάλους, συνήθως με εγγυήσεις. Δεν εμπιστεύεται business plans, αλλά άτομα και περιουσίες. Αν αποφασίσεις να συμμαχήσεις μαζί τους, για να αναπτύξεις την εταιρεία σου, μπαίνεις σε έναν κόσμο μαγικό, αλλά επικίνδυνο. Διότι, αν σου ανοίξουν οι πόρτες τους θα σου πετάνε χρήματα, μέχρι να πλαντάξεις. Ένα εκατομμύριο κάτοχοι κόκκινων δανείων μπορούν να περιγράψουν και τις δύο συναρπαστικές πλευρές αυτού του κόσμου.

Οι ελληνικές επιχειρήσεις, μικρές και μεγάλες, δεν αντιμετωπίζουν την αγορά με καχυποψία αλλά το κράτος. Απλά, οι μεγάλες έχουν πρόσβαση σε αυτό.  Και ο δρόμος από τη μία ύπαρξη στην άλλη είναι τόσο επικίνδυνος που προτιμάς να μείνεις μικρός και αόρατος. Αν θέλει ο κ. Πισσαρίδης να δει τις ελληνικές επιχειρήσεις μεγαλύτερες, καλά θα κάνει να αλλάξει το κράτος και τις τράπεζες. Όχι την Ελληνίδα και τον Έλληνα που έχουν τη μικρή και μεσαία επιχειρηματικότητα στο DNA τους.

[Όσο έγραφα αυτό το άρθρο στο αεροπλάνο, με διέκοψε ένας παλιός και καλός σύντροφος στον δρόμο του για το Τέξας. «Μικρέ, εγώ είμαι του ΠΑΚ.  Πάω στο Τέξας να γιορτάσω με τον γιο μου, διότι πούλησε την επιχείρηση που ξεκίνησε στα 25 του. Για 45 εκατομμύρια ευρώ». Αλήθεια, το 2024, ακόμα πιστεύουμε ότι το πρόβλημα της ελληνικής επιχειρηματικότητας είναι πρόβλημα μεγέθους;]

Πηγή: https://www.liberal.gr/oikonomia/i-elliniki-oikonomia-hreiazetai-polles-mikromesaies-epiheiriseis