«Πρωτόκολλο επιβίωσης: Μεταρρυθμίσεις χρειαζόμαστε, όχι λεφτόδεντρα»
Ομιλία μου στην Ολομέλεια της Βουλής για τον Προϋπολογισμό 2025 – 13.12.2024
«Πάσχα 2024, Κύθηρα.
Η κα Άννα κάθεται στο τραπεζάκι της. Μπροστά της, τρία βαζάκια καπαρόφυλλα και τρία βαζάκια μέλι. Κρατάει ένα POS.
«Κε Παύλο» μου λέει, «Πείτε κάτι στον κύριο Χατζηδάκη. Μου έχουν δώσει αυτό το μαραφέτι και μου λένε να αλλάζω κάθε μέρα τους κωδικούς, αλλά εγώ δεν ξέρω να το κάνω και θα με κυνηγάνε».
Αλλά όταν είπα στον κύριο Χατζηδάκη, για το παράνομο εμπόριο τσιγάρων και καυσίμων, εκείνος άσπρισε. Βάζετε κανόνες στην κα Άννα αλλά φοβάστε τους μεγάλους.
Επιτρέψτε μου, να σας μεταφέρω σε έναν διαφορετικό κόσμο.
Σε μια Ελλάδα, όπου οι σχέσεις του πολίτη με το κράτος, χαρακτηρίζονται από αλληλοσεβασμό.
Όπου νιώθεις ασφάλεια να δημιουργείς. Και χαίρεσαι ό,τι δημιουργείς, σε μια κοινωνία με ξεκάθαρους κανόνες, που ισχύουν για όλους.
Μια Ελλάδα που αξιοποιεί πλουτοπαραγωγικές πηγές και μοιράζει πλούτο δίκαια, διασφαλίζοντας την κοινωνική συνοχή.
Και μια Ελλάδα, στην οποία το κοινωνικό κράτος λειτουργεί, όχι μόνο για τους αδύναμους, αλλά για να απελευθερώνει καθημερινά τις δημιουργικές δυνάμεις του τόπου από τον φόβο. Συμπεριλαμβανομένης της κας Άννας.
Σε ένα τέτοιο κράτος, η Κυβέρνηση σχεδιάζει και οι θεσμοί, που βρίσκονται κοντά στον πολίτη, υλοποιούν.
Η εξουσία εκπορεύεται από μια πηγή, αλλά ασκείται από πολλές, ώστε να υπάρχει ανταγωνισμός εξουσίας και λογοδοσία στον πολίτη.
Απαραίτητα χαρακτηριστικά, αν θέλουμε η κοινωνία να αντιδράει γρήγορα και αποτελεσματικά στις προκλήσεις.
Αυτό, δε θέλει λεφτόδεντρα. Μεταρρυθμίσεις θέλει.
Όνειρο θερινής νυκτός; Όχι. Πρωτόκολλο επιβίωσης.
Πρωτόκολλο επιβίωσης μιας κοινωνίας, σε έναν κόσμο που αλλάζει δραματικά και μιας οικονομίας που θα συμπιεστεί αφόρητα από προβλέψιμους και μη, εγχώριους και εξωγενείς παράγοντες την επόμενη χρονιά.
Πρωτόκολλο επιβίωσης σε έναν κόσμο που κατακερματίζεται, ταμπουρώνεται και χτίζει κοινωνικές, οικονομικές και στρατιωτικές εντάσεις με θύματα ανθρώπους, χώρες και κλάδους της οικονομίας.
Δεν μου αρέσει να κινδυνολογώ. Η επίκληση στον πολιτικό φόβο είναι ποταπό εργαλείο λαϊκισμού.
Όμως, ο στρουθοκαμηλισμός αυτού του Προϋπολογισμού μας υπαγορεύει, ως αντιπολίτευση, να σας κρούσουμε τον κώδωνα του κινδύνου:
Κυρίες και κύριοι της Κυβέρνησης, σκέφτεστε λάθος, σχεδιάζετε λάθος, πορεύεστε λάθος.
Σκέφτεστε λάθος, διότι δεν είμαστε πια στην εποχή των Mνημονίων.
Εσείς ζείτε ακόμα στην εποχή, που έξω σχεδίαζαν και μέσα υλοποιούσατε.
Σήμερα, οι πολιτικές προτεραιότητες της Πατρίδας μας πρέπει να τεθούν, σε νέα βάση, από εμάς, για εμάς.
Για την κα Άννα.
Σχεδιάζετε λάθος, διότι δεν είμαστε πια στην εποχή του ανταγωνισμού.
Εσείς ακόμα πιστεύετε, ότι αν μειώσουμε τους μισθούς, θα έρθει το κεφάλαιο και αυτό θα καθορίσει το μέλλον της οικονομίας.
Σήμερα, οι εθνικές οικονομίες ζουν και πεθαίνουν γεωπολιτικά, όπως πρόσφατα ανακάλυψε η Γερμανία.
Σε ανθεκτικές οικονομίες, συνεργάζονται και δυναμώνουν όλοι μαζί, κράτος, μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις, εργαζόμενοι.
Ούτε αυτό θέλει λεφτόδεντρα. Θέλει Μεταρρυθμίσεις.
Πορεύεστε λάθος, διότι δεν είμαστε πια στην εποχή της Ευρωπαϊκής κυριαρχίας.
Εσείς ακόμα πιστεύετε, ότι η Δύση θα μας σώσει πολιτικά, αμυντικά, οικονομικά και πολιτισμικά, όπως κάποτε έλεγε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής.
Η πραγματικότητα είναι, ότι σε μια Δύση κατακερματισμένη, η Ευρώπη δεν μπορεί να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις.
Και κανείς δεν θα σώσει την Ελλάδα, αν δεν το κάνουμε εμείς.
Μαζί με, και για, την κα Άννα.
Όσο πιο γρήγορα το αντιληφθούμε αυτό, τόσο πιο γρήγορα θα αρχίσουμε να σκεφτόμαστε, να σχεδιάζουμε και να πορευόμαστε ώστε να στέκουμε στις δικές μας δυνάμεις, να αντιδρούμε γρήγορα και συλλογικά στις προκλήσεις των καιρών, να κόψουμε το άχρηστο λίπος και τη σπατάλη και να επενδύσουμε στα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα, να επικεντρωθούμε στην προώθηση ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό και σε νέες υπηρεσίες εντός Ελλάδας, για να χτίσουμε δυνατές τοπικές οικονομίες και να στηρίξουμε επιχειρήσεις, όλων των μεγεθών, που ενισχύουν την εθνική μας ανάπτυξη.
Με λίγα λόγια, αυτό που πρέπει να κάνουμε άμεσα είναι να αλλάξουμε το παραγωγικό μας μοντέλο, ώστε να χτίσουμε μια πραγματικά Πατριωτική Οικονομία που σκέφτεται, σχεδιάζει και υλοποιεί με μόνο γνώμονα το καλό της Ελληνίδας και του Έλληνα.
Για να το πετύχουμε αυτό δεν χρειάζονται λεφτόδεντρα.
Χρειάζονται γενναίες μεταρρυθμίσεις, ξεκινώντας από τον τρόπο που λειτουργεί το πολιτικό σύστημα.
Διότι αν δεν αλλάξουμε την πηγή του κακού, δεν θα αλλάξει τίποτα άλλο.
Για να αλλάξουμε παραγωγικό μοντέλο και να χτίσουμε μια Πατριωτική Οικονομία, θα χρειαστεί να συντονίσουμε προς την ίδια κατεύθυνση πέντε εργαλεία που έχουμε στην διάθεση μας:
Τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας, τη δημόσια περιουσία μας, τα χρήματα που έρχονται από το εξωτερικό, το φορολογικό σύστημα
και τις τράπεζες.
Οι πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας είναι τρεις: η φύση, ο πολιτισμός και οι άνθρωποί μας.
Και οι τρεις σήμερα υποαξιοποιούνται, αξιοποιούνται από λίγους ή φεύγουν στο εξωτερικό.
Πόσο δύσκολο, για παράδειγμα, θα ήταν η ενέργεια που παράγεται στην Ελλάδα από τον ήλιο και τον αέρα, να βοηθάει για να γίνει πιο ανταγωνιστική
η δική μας γεωργία και οι δικές μας μικρομεσαίες επιχειρήσεις;
Πόσο δύσκολο θα ήταν, αυτά τα πιο ανταγωνιστικά προϊόντα να τα προωθούσαμε στα ίδια ράφια και τα ίδια εστιατόρια που έχουν κατακτήσει το ελληνικό λάδι, οι ελιές, το ψάρι, το κρασί, η φέτα και το γιαούρτι;
Και πόσο δύσκολο θα ήταν, να δημιουργήσουμε Συνεταιρισμούς γύρω από αυτά τα πιο ανταγωνιστικά προϊόντα, που θα προστάτευαν τους γεωργούς από τα ολιγοπώλια των μεσαζόντων, ώστε να μην ερημώνει η Περιφέρειά μας;
Αυτό που θέλω να αναδείξω με τα ρητορικά ερωτήματά μου, είναι πόσο αλληλένδετα είναι τα εργαλεία που οδηγούν στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου.
Θα μπορούσα να συνεχίσω για πολύ ακόμα.
Πόσο δύσκολο θα ήταν, γύρω από τέτοιες δραστηριότητες να χτίζαμε έρευνα και να ενισχύαμε την καινοτομία, να κάναμε την Ελλάδα κέντρο Μεσογειακής διατροφής και να τη συνδέαμε με τον τουρισμό;
Και τον τουρισμό, τον συνδέαμε με την υγεία, την ευεξία, την αποκατάσταση και την αποτοξίνωση, για να κρατήσουμε τους γιατρούς που εκπαιδεύουμε στην Ελλάδα;
Και πόσο δύσκολο θα ήταν, μια νέα κουλτούρα έρευνας και καινοτομίας να αναπτυχθεί περαιτέρω γύρω από κλάδους υψηλής προστιθέμενης αξίας όπως η υγεία, η φαρμακοβιομηχανία και η άμυνα;
Μιλούμε για δραστηριότητες που θα κρατούσαν τα παιδιά μας στην Ελλάδα, θα μοίραζαν την ανάπτυξη σε κάθε γωνιά της χώρας, βάζοντας φρένο στην ερήμωση της Περιφέρειας, και θα δημιουργούσαν πλούτο, τόσο για τις μεγάλες επιχειρήσεις στην Ελλάδα όσο και για τις μικρές. Ακόμα και για την κα Άννα.
Για να γίνει όμως αυτό, είναι απαραίτητο να προσθέταμε στην υπηρεσία τέτοιων δραστηριοτήτων, τη δημόσια περιουσία και τα χρήματα που έρχονται από το εξωτερικό.
Σήμερα, η δημόσια περιουσία των Ελλήνων σαπίζει κάτω από την διαχείριση ενός ταμείου που δεν ξέρει τι έχει, πόσο μάλλον τι να το κάνει.
Και τα χρήματα που έχουν έρθει από το εξωτερικό, έχουν συμβάλει στην ενεργειακή μετάβαση και την ψηφιοποίηση, αλλά δεν έχουν συμβάλει καθόλου στην Ενεργειακή Δημοκρατία και την πάταξη της γραφειοκρατίας αντίστοιχα, κρατώντας πολλές δραστηριότητες μη ανταγωνιστικές.
Γι’ αυτό έχουμε πει: κλείστε το Υπερταμείο, όπως είναι σήμερα, και μοιράστε περιουσία και χρήματα τοπικά, απαιτώντας ανταγωνισμό και λογοδοσία εξουσιών.
Δεν χρειάζεται λεφτόδεντρα. Μεταρρυθμίσεις θέλει. Και αλλαγή νοοτροπίας του πολιτικού συστήματος.
Στην υπηρεσία της Πατριωτικής Οικονομίας, οφείλουμε να προσθέσουμε επίσης το φορολογικό σύστημα και τις τράπεζες.
Πόσο δύσκολο είναι πια, να διασταυρώνουμε στοιχεία ώστε να φορολογούμε τον πλούτο αντί για το επάγγελμα και να δίνουμε κίνητρα για να ανοίξουμε αγορές εκεί που δεν υπάρχουν;
Έχουμε πλέον, κάθε εργαλείο να πατάξουμε το μαύρο χρήμα στην οικοδομή, στο λαθρεμπόριο τσιγάρων και καυσίμων, αλλά προτιμάτε να χτυπάτε αδιακρίτως, αντί να τα βάλετε με τους μεγάλους.
Ούτε αυτό θέλει λεφτόδεντρα. Μεταρρυθμίσεις θέλει. Και πολιτικό θάρρος.
Σε μια τέτοια προσπάθεια, σημαντικό ρόλο θα μπορούσαν να παίξουν οι τράπεζες, οι οποίες σήμερα έχουν αυτοαποκλειστεί από τη διαδικασία ανάπτυξης της χώρας.
Πόσο δύσκολο είναι πια, να ακούσετε τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, που ζητάει ενίσχυση του ανταγωνισμού με τράπεζες που μπορούν να εξυπηρετήσουν τους μικρότερους παίκτες της οικονομίας;
Η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου και το χτίσιμο μιας Πατριωτικής Οικονομίας, θα έβαζε περισσότερες Ελληνίδες και Έλληνες στο παιχνίδι της ανάπτυξης, θα οδηγούσε την επένδυση στην καινοτομία, θα κρατούσε ζωντανή την Περιφέρεια και θα έδινε κίνητρα για δραστηριότητες που σήμερα ασθμαίνουν.
Αν παράλληλα δουλεύαμε με τον ΣΕΒ, για την επαναβιομηχανοποίηση της οικονομίας, θα μπορούσαμε να βάλουμε το λιθαράκι μας στην ουσιαστική αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου.
Τι μας κρατάει όμως, από το να λειτουργήσουμε έτσι;
Αυτό που μας κρατάει πίσω, είναι ένα απελπιστικά αυτοαναφορικό πολιτικό σύστημα, που δεν μπορεί να αλλάξει ακόμα κι αν για δέκα χρόνια κυβερνούσε ο τέλειος Κυβερνήτης.
Διότι, έξι μήνες μετά, θα επέστρεφε στις παθογένειές του.
Το μόνο εργαλείο που έχουμε στα χέρια μας, για να αλλάξουμε το πολιτικό σύστημα και να χτίσουμε μια Πατριωτική Οικονομία σε βάθος χρόνου, είναι ο ανταγωνισμός των εξουσιών.
Ανταγωνισμός εξουσιών με λογοδοσία.
Αλλά για αυτό θα χρειαστεί ριζική αποσυγκέντρωση της εξουσίας και διάλυση του αποστήματος, που λέγεται Μέγαρο Μαξίμου με τη σημερινή του μορφή.
Με άλλα λόγια, για να είναι αποτελεσματικό ένα πρωτόκολλο επιβίωσης θα πρέπει να ανατρέψουμε την λογική στην οποία μας έχουν ποτίσει αυτοί που σήμερα καταρρέουν γύρω μας.
Αντί για υπερσυγκεντρωτική εξουσία και ανταγωνισμό μεταξύ φορέων και επιχειρήσεων για την εύνοια της πρώτης, θα χρειαστεί να πάμε σε ένα μοντέλο όπου οι εξουσίες ανταγωνίζονται, αλληλοελέγχονται και οι τοπικοί θεσμοί και επιχειρήσεις συνεργάζονται για να δημιουργήσουν νέες αγορές.
Μόνον έτσι, μπορεί μια μικρή χώρα με ευάλωτη οικονομία να χτίσει πάνω στις δικές της δυνάμεις.
Ο λόγος, λοιπόν, που θα καταψηφίσουμε τον Προϋπολογισμό δεν είναι μόνο ότι διαφωνούμε στα επί μέρους ζητήματα. Είναι διότι διαφωνούμε στο αρχιτεκτόνημα.
Αυτήν την ώρα που γύρω μας καταρρέουν οικονομίες, συμμαχίες και σύνορα, η Κυβέρνηση επιμένει σε μοντέλα του χθες.
Επειδή όμως, η Ελληνίδα και ο Έλληνας ζουν τα προβλήματα του σήμερα, η Κυβέρνηση το μόνο που έχει να τους προσφέρει είναι επιδόματα αμνησίας.
Κυρίες και κύριοι της Κυβέρνησης, δεν αναζητούμε μια Κυβέρνηση που θα μας βοηθήσει να ξεχάσουμε.
Αναζητούμε μια Κυβέρνηση που θα μας ενώσει, για να προχωρήσουμε μπροστά. Όλοι μαζί.
Που θα κάνει μεταρρυθμίσεις για να λειτουργήσουν αλλιώς και το πολιτικό σύστημα και η Οικονομία που θα φτιάξουμε. Για, και με, την κα Άννα.
Η απάντηση σε αυτήν την αναζήτηση είναι μόνο προοδευτική. Με ηγέτη ένα ισχυρό Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα.
Που πιστεύει, ότι τώρα είναι η ώρα να σταθούμε στα πόδια μας.
Και όσο δεν το κάνουμε, κινδυνεύουμε να μείνουμε απελπιστικά απροετοίμαστοι, για ό,τι έχουμε να αντιμετωπίσουμε μπροστά μας».