Πώς οι Ευρωπαίοι θα εμπιστευτούμε ξανά την Ευρώπη
Ομιλία του Παύλου Γερουλάνου σε εκδήλωση των Κινήσεων Πολιτών για τη Σοσιαλδημοκρατία στο Δημαρχείο Θεσσαλονίκης
«Καλημέρα,
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Μιχάλη Χάλαρη και τις Κινήσεις Πολιτών για τη Σοσιαλδημοκρατία.
Όχι μόνο για την ευγενική τους πρόσκληση, αλλά για την επιμονή τους στην πολιτική.
Με τέτοιες δράσεις, οι Κινήσεις μας θυμίζουν ξανά και ξανά ότι η πολιτική ασκείται από, για και με την κοινωνία. Ότι αφορά το μέλλον της πατρίδας μας και όχι το μέλλον του ενός ή του άλλου πολιτικού προσώπου.
Ότι έχει ανάγκη από οράματα, θέσεις και προτάσεις. Όχι ατάκες, κραυγές και lifestyle. Και ότι οράματα, θέσεις και προτάσεις, έχουμε σήμερα ανάγκη πιο πολύ από ποτέ.
Θα ήθελα να μιλήσω στο πρώτο μέρος της παρέμβασής μου για έξι μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη.
Στο δεύτερο, για πέντε πολιτικές προτεραιότητες που πιστεύω χρειάζεται να θέσουμε.
Και στο τρίτο για δύο συνθήκες, που χρειάζεται να διασφαλίσουμε αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας.
Διότι, κάποτε, είχαμε ένα όραμα. Και ήταν μεγαλεπίβολο: Ότι θα δημιουργούσαμε μια Ένωση που θα σταματούσε για πάντα τους πολέμους. Τουλάχιστον ανάμεσα στις χώρες της Ευρώπης.
Ότι την Ένωση αυτή θα καθοδηγούσαν οι αξίες του Διαφωτισμού, με σκοπό να δώσει υπόσταση σε κάθε ανθρώπινη ύπαρξη. Να διασφαλίσει τα δικαιώματα κάθε Ανθρώπου, χωρίς διάκριση.
Είχαμε ένα όραμα. Ότι την αξία της Ένωσης αυτής, θα την καθόριζε η δύναμη του πιο σημαντικού πολιτισμού της. Όχι η αδυναμία της λιγότερο σημαντικής οικονομίας της.
Ότι η Ένωση θα λειτουργούσε για να ισχυροποιήσει τα μέλη της που είχαν ανάγκη και θα έδειχνε την αλληλεγγύη της στους συμπολίτες μας που τη χρειάζονται.
Μέχρι να πορευτούμε ως μια ενιαία Ευρώπη με κοινούς στόχους και κοινές φιλοδοξίες.
Είχαμε ένα όραμα. Ότι ο κάθε πολίτης μέσα στην Ένωση, ανεξαρτήτως φύλου, ταυτότητας ή πεποιθήσεων, θα ζούσε χωρίς φόβο. Όχι μόνο ελεύθερος από τον φόβο της επιβίωσης.
Αλλά, ελεύθερος από τον φόβο να τον παρακολουθούν, αν δεν έχει διαπράξει έγκλημα, να αδικηθεί στα δικαστήρια ή να βασανιστεί σε κρατητήριο.
Ότι η Ένωσή μας, θα στεκόταν δίπλα του με κάθε δυνατό μέσο ώστε να διασφαλίσει το μέλλον του, ξεκινώντας με ένα βασικό επίπεδο υπηρεσιών Παιδείας και Υγείας.
Ως κοινή αφετηρία, ελεύθερης ζωής και δημιουργίας. Αφετηρία αξιοζήλευτη, από όλον τον κόσμο. Το όραμα αυτό, αφορούσε και την οικονομία της Ένωσης. Μια οικονομία ελεύθερη. Που όμως θα διέπονταν από κανόνες.
Για να μην επιτρέψουμε ξανά, ποτέ, στην απληστία του Καπιταλισμού, να μας οδηγήσει σε μια νέα παγκόσμια σύρραξη. Ότι η οικονομία της Ένωσης θα μοιραζόταν τους κανόνες αυτούς με την υφήλιο. Και θα δρούσε για έναν κόσμο που θα σεβόταν τα δικαιώματα των εργαζομένων, που θα διασφάλιζε την ποιότητα του περιβάλλοντος και της αγοράς και θα εργαζόταν για ένα ειρηνικό και ανθρώπινο μέλλον του πλανήτη.
Ήταν ένα όνειρο. Που άρχισε να γίνεται πράξη, μετά το δεύτερο αιματοκύλισμα της Ευρώπης και της ανθρωπότητας.
Που διήρκησε αρκετά, ώστε να πιστέψουμε ότι μπορεί να κρατήσει για πάντα. Που κράτησε αρκετά, ώστε πολλοί από εμάς, να το θεωρήσουμε δεδομένο.
Και έτσι, διαπράξαμε το πιο θανάσιμο πολιτικό αμάρτημα. Διότι όταν κάνεις πολιτική αξιών τίποτα δεν είναι δεδομένο. Κάθε νίκη, κατακτάται με αγώνες. Συνεχείς και ανελέητους αγώνες. Χωρίς τέλος.
Διότι οι εχθροί της ελευθερίας, της Δημοκρατίας και της αλληλεγγύης δεν σταματούν ποτέ να εργάζονται εναντίον τους. Επειδή το θεωρήσαμε δεδομένο, αυτό, το όραμά μας, σήμερα αργοπεθαίνει.
Αν, εμείς που πιστέψαμε σε αυτό, δεν του δώσουμε νέα πνοή τώρα, ο αφανισμός του θα επιταχυνθεί με γεωμετρική πρόοδο.
Η Ευρώπη που οραματιστήκαμε ταυτίζεται σήμερα, στο μυαλό των περισσότερων Ευρωπαίων συμπολιτών μας, με μια απρόσωπη γραφειοκρατία χωρίς επαφή με την πραγματικότητα, χωρίς επαφή με τις προτεραιότητες και τις ελπίδες των πολιτών της.
Η Μεγάλη Ευρωπαϊκή Ιδέα, που αναγέννησε για δεκαετίες την Ευρώπη από τις στάχτες της,
η Ευρώπη της Simone Weil και της Louise Weiss, της Ursula Hirschmann και της Μελίνας Μερκούρη, χάνεται σήμερα μέσα σε διαδρόμους, σε χαρτούρα και στη δική της αυτοαναφορικότητα.
Μια γραφειοκρατία, που αναλώνεται στις δικές της αγωνίες, τις δικές της διαδικασίες, το δικό της μέλλον και όχι τις αγωνίες, την προοπτική και το μέλλον της δικής μας Ένωσης.
Για όποιον θέλει να δει την πραγματικότητα και το αύριο της Ένωσης όπως διαγράφεται σήμερα, αυτό το δαιδαλώδες σύστημα χαρτογιακάδων, δεν θα μπορέσει ποτέ να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας.
Διότι η Ένωση δοκιμάζεται από έξι πολιτικές προκλήσεις και κάθε μία από αυτές μπορεί να της επιφέρει θανάσιμα χτυπήματα:
Πρώτη πρόκληση: η Αλληλεγγύη στο εσωτερικό της Ένωσης.
Οικονομία και Κοινωνία βαίνουν σε αντίθετες κατευθύνσεις, διευρύνονται οι ανισότητες και μεγάλοι πληθυσμοί μένουν ανήμποροι να αντιμετωπίσουν το δικό τους μέλλον. Οι δυνάμεις των άκρων τρέφονται από αυτή την προοπτική.
Δεύτερη πρόκληση: η Δημοκρατία στο εσωτερικό της Ένωσης.
Ακροδεξιές δυνάμεις αναπτύσσονται εκεί που απουσιάζει το κράτος και διευρύνονται οι ανισότητες.
Σήμερα είναι αποφασισμένες να ξεζουμίσουν τα γρανάζια της Ένωσης για δικό τους όφελος, χωρίς καμία ανησυχία για το μέλλον της.
Τρίτη πρόκληση: Η Ελευθερία στο εσωτερικό της Ένωσης
Εκεί που κατεδαφίζονται αλληλεγγύη και Δημοκρατία, οι δυνάμεις του νεοφασισμού καταπατούν ανθρώπινα δικαιώματα, φιμώνουν Μέσα Ενημέρωσης και χειραγωγούν τη Δικαιοσύνη.
Δημιουργούν νέα πρότυπα ισχύος και εξουσίας που δελεάζουν όσους υποφέρουν από τις καθυστερήσεις της γραφειοκρατίας, την απουσία του κοινωνικού κράτους και την έλλειψη ενός μεγάλου και συλλογικού οράματος που αφορά όλους μας.
Τέταρτη πρόκληση: η αγορά στο εσωτερικό της Ένωσης.
Θα χρησιμοποιήσω τη φράση ανώτατου στελέχους της ίδιας της Ένωσης: «America innovates, China imitates, Europe regulates». Η δυνατότητά μας να καινοτομούμε και να οδηγήσουμε την οικονομία με τη δύναμη της δημιουργικότητάς μας, έχει ουσιαστικά χαθεί σε έναν κόσμο που είναι πιο νέος, πιο αισιόδοξος και πιο ατίθασος.
Πέμπτη πρόκληση: η δύναμη που προβάλουμε. Τρεις πόλεμοι αναπτύσσονται στη γειτονιά μας και σε κανέναν δεν έχουμε «λέγειν». Όχι μόνο δεν έχουμε «λέγειν». Δεν τολμούμε καν να αρθρώσουμε άποψη. Η ελπίδα μας, να μην ξεχειλίσουν αυτοί οι πόλεμοι στα δικά μας βουνά και λαγκάδια, αντί να βασίζεται στην αποτρεπτική μας δύναμη, βασίζεται στη δύναμη των προσευχών μας.
Έκτη πρόκληση: η αγορά που επιτρέπουμε να μας επιβάλουν. Απέναντι στη δική μας ελεύθερη αγορά με κανόνες, έχει αναπτυχθεί ένας άκρατος καπιταλισμός, που έχει πετάξει τους δικούς μας κανόνες στον κάλαθο των αχρήστων.
Χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία, το Ιράν, η Ινδονησία, η Τουρκία δεν γελούν απλά όταν ακούν για δίκαιο του ανταγωνισμού ή κανόνες παραγωγής όπου το κράτος μένει μακριά από την ανάπτυξη αγορών.
Απλά, μας κοιτούν σαν να είμαστε από άλλον πλανήτη.
Και το αποτέλεσμα;
Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις παίζουν στην ανηφόρα και πιέζουν να υποβαθμίσουμε τόσο τα δικαιώματα των εργαζομένων όσο και την προστασία του καταναλωτή στην Ευρώπη.
Αντί να εκπέμπουμε αξία, εκπέμπουμε απαξίωση της κοινωνικής Ευρώπης.
Αντί να εμπνέουμε αποφασιστικότητα, εμπνέουμε υποχωρητικότητα. Για να αντιμετωπίσει αυτές τις έξι προκλήσεις, η Ένωση μέχρι σήμερα βασιζόταν σε συμμαχίες κρατών με την ίδια πολιτισμική, κοινωνική ή/και οικονομική αντίληψη. Δεν είναι πια έτσι.
Εκτός από το πρόβλημα συνοχής που αντιμετωπίζουμε από την ανάπτυξη των άκρων στο εσωτερικό της Ένωσης, κινδυνεύουμε και να δούμε τη μεγαλύτερη δύναμη αποδιοργάνωσης του Δυτικού τρόπου ζωής, να κερδίζει τις επερχόμενες εκλογές στην Αμερική.
Μια καρικατούρα, που αν εκλεγεί, έχει αποφασίσει να γκρεμίσει κάθε θεσμό που ελέγχει την εξουσία στη χώρα του και να εξάγει αυτό το όραμα σε άλλες κοινωνίες. Αν ασχοληθεί με την Ένωση, δεν θα είναι για καλό.
Άρα, η Ένωση που οραματιστήκαμε, κινδυνεύει από ένα εσωτερικό χτύπημα τον Ιούνιο στις ευρωπαϊκές εκλογές, και από ένα δεύτερο, εξωτερικό τον Νοέμβριο στις Αμερικάνικες.
Μπορεί το όνειρο που είχαμε, όσοι πιστέψαμε στην Ένωση, να την οδηγήσει μέσα από τις συμπληγάδες που μόλις περιέγραψα;
Και βέβαια μπορεί. Αλλά θέλει να σηκώσουμε τα μανίκια.
Για να επιβιώσει και να μεγαλουργήσει ξανά αυτό το όνειρο, πρώτη μας δουλειά, είναι να χτίσουμε μια νέα γενιά που πιστεύει στα όνειρα.
Σε πολιτικά οράματα. Που πιστεύει στη Δημοκρατία, στην ελευθερία και την αλληλεγγύη ως μοναδικά αντίβαρα στον φόβο και τη μοναξιά.
Όπως πιστέψαμε και εμείς.
Που πιστεύει ότι θεμέλιο της Ένωσης είναι οι αξίες της και θα τις υπερασπιστεί με αποφασιστικότητα που υπερβαίνει και υπερνικά το θράσος των εχθρών της.
Ότι η Κοινωνία οφείλει να οδηγεί την Οικονομία και ότι οι προτεραιότητες του ανθρώπου πάντα να επιβάλλονται σε αυτές του κέρδους.
Κλισέ; Προφανώς, κλισέ. Αλλά, πίσω από κάθε κλισέ χτίζεται ένα σχέδιο και πίσω από το σχέδιο επενδύονται πόροι που μπορούν να κάνουν το σχέδιο πράξη.
Μέχρι, που το κλισέ γίνεται η νέα πραγματικότητα. Όπως έγινε κάποτε με τα ευρωπαϊκά Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα.
Αν θέλετε, λοιπόν, να μιλήσουμε για χρηματοδοτικά πακέτα, το πρώτο που πρέπει να αλλάξουμε είναι να τα κάνουμε από αμυντικά και ασθμαίνοντα, επιθετικά και αποφασισμένα.
Το μεμονωμένο Ταμείο Ανάκαμψης, των 750 δισεκατομμυρίων σε ευρωπαϊκά δάνεια, να γίνει σταθερό και διαχρονικό Ταμείο Ανάταξης των δυνάμεων της Ευρώπης.
Αρκετών τρισ. Μέχρι να δέσει η Ευρώπη ως μία δυναμική και εμπνευσμένη Ένωση των αξιών μας.
Με πέντε στόχους: Με στόχο πρώτο, τη συνειδητή και εκούσια μείωση των ανισοτήτων. Όχι με τη σημερινή, απρόσωπη ανάπτυξη ή τη θεωρία ότι όλες οι βάρκες επιπλέουν μαζί.
Ούτε με τη λογική πως ό,τι περισσέψει από την ευημερία των λίγων, θα στάξει κάτω στους πολλούς.
Αλλά, με την ανάπτυξη βασικών και καθολικών κοινωνικών υπηρεσιών που απελευθερώνουν συμπολίτες μας από φόβο. Όχι με την τυφλή αύξηση κερδών ή μισθών, που καθιστά την οικονομία μη ανταγωνιστική.
Αλλά με την αναλογική αύξηση μισθών και κερδών ώστε να χτίζουμε μια δίκαιη κοινωνία που μας επιτρέπει να φανταστούμε τα όρια της ατομικής και συλλογικής μας δημιουργικότητας. Όχι με την πολιτική των επιδομάτων που καθιστά την κοινωνία όμηρο της πολιτικής.
Αλλά με μείωση των έμμεσων φόρων και της φορολόγησης του εισοδήματος από εργασία, για να νιώσει ο πολίτης ότι μπορεί να επιβιώσει χωρίς φιλοδωρήματα και φοροδιαφυγή.
Και αύξηση των φόρων όπου λιμνάζει πλούτος σήμερα. Πλούτος που περνάει σε άγονα χέρια αντί να επενδύεται.
Με στόχο δεύτερο, τη συμμετοχή κάθε Ευρωπαίας και Ευρωπαίου, στη λήψη αποφάσεων χρησιμοποιώντας κάθε σύγχρονο μέσο στη διάθεσή μας.
Αν δεν ανοίξουμε διάπλατα τις πόρτες και τα παράθυρα στη Δημοκρατία, η γραφειοκρατία της Ευρώπης θα πνιγεί από τη δική της μούχλα.
Με στόχο τρίτο, τη δημιουργία, όχι μόνο ενός δυνατού ευρωπαϊκού στρατού αλλά και την υποστήριξή του από μια βιομηχανία που επενδύει στην έρευνα, η οποία την καθιστά ισότιμη
των πιο καινοτόμων και ισχυρών αμυντικών βιομηχανιών. Οι πρακτικές του άκρατου καπιταλισμού έχουν φέρει τον πόλεμο στην πόρτα μας. Δεν θα διστάσουν να τον βάλουν σπίτι μας. Το έχουν ξανακάνει.
Με στόχο τέταρτο, την ανάπτυξη ενός οικονομικού κάστρου, όχι για να κρατάμε έξω τους ανταγωνιστές μας αλλά για να επιβάλουμε σε αυτούς τους δικούς μας όρους παραγωγής,
τους δικούς μας κανόνες.
Αν στην Ένωση απαγορεύουμε στους αγρότες μας να παράγουν με φυτοφάρμακα που σκοτώνουν τη χλωρίδα και την πανίδα της Ευρώπης, δεν μπορούμε να εισάγουμε τα ίδια προϊόντα από χώρες που καμία ευαισθησία δεν έχουν για τη δική τους χλωρίδα και πανίδα.
Προφανώς, το ίδιο ισχύει για τη βιομηχανία μας. Αν στην Ένωση, απαγορεύουμε να χρησιμοποιούμε παιδιά για εργάτες, δεν μπορούμε να εισάγουμε μπλουζάκια που παράγονται από παιδιά.
Αν στην Ένωση απαγορεύουμε να μολύνουν τον αέρα τα εργοστάσιά μας, δεν μπορούμε να εισάγουμε προϊόντα από εργοστάσια που μολύνουν τον ίδιο ακριβώς αέρα που αναπνέουμε εμείς και τα παιδιά μας.
Και αν στην Ένωση δεν είμαστε έτοιμοι να στηρίξουμε τη βιομηχανία μας, δεν μπορούμε να εισάγουμε από εταιρίες που πίσω τους έχουν τη δύναμη ολοκληρωτικών Κυβερνήσεων.
Τουλάχιστον, όχι χωρίς φόρους που ισοσκελίζουν τους όρους του ανταγωνισμού, το πεδίο της μάχης. Τους φόρους αυτούς, εγώ τους ονομάζω «κοινωνικούς δασμούς».
Αλλά πείτε τους ό,τι θέλετε, διότι ξέρω ότι υπάρχουν κάποιοι που ακόμα φοβούνται λέξεις. Απλά, πριν τους απορρίψετε στο όνομα της δήθεν ελεύθερης οικονομίας, να θυμάστε ότι αυτά έλεγε ο Trump στο industrial mid west.
Έτσι μίλησε στην εργατιά και την αγροτιά, στις οποίες κάποτε μιλούσαμε εμείς οι Σοσιαλιστές, οι Σοσιαλδημοκράτες, οι Εργατικοί, οι Δημοκρατικοί και πήρε τη μπουκιά μέσα από το στόμα της Hillary. Και όταν πήρε την εξουσία έβαλε τους άλλους δασμούς.
Αυτούς που ενισχύουν τους φίλους του μεγαλοβιομήχανου.
Και, εμείς αφήνουμε στον κάθε λαϊκιστή το πεδίο ανοιχτό επιμένοντας να κάνουμε διαλέξεις στη μεσαία τάξη περί ελεύθερου εμπορίου για τις οποίες ακόμα και οι οικονομολόγοι που ανέπτυξαν τη θεωρία του ελεύθερου εμπορίου, μας κοιτάνε με απορία.
Αν δεν πιστεύετε εμένα, διαβάστε το βιβλίο «Good Economics for Hard Times» που έγραψαν οι Νομπελίστες Benerjee και Duflo.
Στόχος πέμπτος, λοιπόν, μια επιθετική πολιτική υποστήριξης, ανάπτυξης και επιβολής ενωσιακών εταιριών και οικονομικών δραστηριοτήτων, σε όλες τις παγκόσμιες οικονομίες που θέλει να γίνει ανταγωνιστική η Ευρώπη.
Μέχρι να μπορούν να κοιτάξουν τις κινεζικές και τις αμερικανικές στα μάτια. Ξεκινώντας από το σπίτι μας, σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Για να πετύχουμε, όμως, αυτούς τους στόχους, θα πρέπει να διασφαλίσουμε δυο ευρύτερες συνθήκες και κλείνω με αυτές:
Συνθήκη πρώτη: η Ευρώπη να χτίσει ένα σύστημα εσωτερικού ελέγχου, που θα τιμωρεί την καταπάτηση των αξιών της από κράτη μέλη.
Δεν μπορεί η Ευρώπη να κρατάει τιμωρητικά την Ελλάδα υπόλογη για τα οικονομικά της στοιχεία και να αφήνει για χρόνια την Πολωνία και την Ουγγαρία να καταπατούν βασικά δικαιώματα, να φιμώνουν τον τύπο και να απειλούν τη Δικαιοσύνη.
Η ιδέα μιας Ευρώπης, όπου η Le Pen και ο Orban θα επιβάλουν κανόνες σωστής ενωσιακής συμπεριφοράς, θα σημάνει και το τέλος της Ευρώπης όπως την ξέρουμε.
Αν σέβεται η Ελλάδα τον εαυτό της, την ιστορία και την παράδοσή της θα πρέπει να ταχθεί απέναντι σε μια τέτοια Ένωση.
Και συνθήκη δεύτερη: η Ευρώπη να χτίσει συνειδητά και επιθετικά τον δικό της συλλογικό πολιτισμό, με αναγνώριση και αναφορά σε κάθε πολιτισμό της Ένωσης.
Ο ευρωπαϊκός πολιτισμός δεν προέκυψε από παρθενογένεση. Είναι προϊόν εξέλιξης και σύνθεσης των πολιτισμών της Ευρώπης, των θαυμάτων που δημιουργήσαμε αλλά και των λαθών που κάναμε.
Λάθη από τα οποία πρέπει να μάθουμε όλοι. Αν η Ευρώπη θέλει να είναι πιστή στις αρχές και τις αξίες του Διαφωτισμού, αν θέλει να χτίσει και να προωθήσει τις ιδέες του Ουμανισμού, τότε οφείλει να κάνει δικές της όλες εκείνες τις ψηφίδες που συνθέτουν τον πολιτισμό της.
Τη συνειδητή άρνηση της Ευρώπης να συνδεθεί με την ιστορία της τη ζήσαμε πρώτη φορά την εποχή που συζητούσαμε το Σύνταγμα της Ευρώπης.
Όταν αρνήθηκε την πρόταση του Valery Giscard d’ Estaing να προσθέσει στο προοίμιο του Συντάγματος τα γνωστά λόγια από τον Επιτάφειο του Περικλή:
«Χρώμεθα γάρ πολιτεία… καί όνομα μεν δια τό μή ές ολίγους αλλα ές πλείονας οικείν
δημοκρατία κέκληται».
«Το πολίτευμα που έχουμε λέγεται Δημοκρατία, επειδή την εξουσία δεν την ασκούν λίγοι πολίτες,
αλλά όλος ο λαός».
Και την έζησα ξανά, πιο γλαφυρά, ως Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού.
Σήμερα, για την Ευρώπη, δεν υπάρχει η αρχαία Ελλάδα, δεν υπάρχει η Ρώμη, το Βυζάντιο, η Αναγέννηση, η Ισλαμική Ισπανία, δεν υπάρχουν ο Πρώτος και ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, ούτε το Ολοκαύτωμα.
Για την Ευρώπη, ο πολιτισμός της Ένωσης ξεκινάει από την ημέρα που υπεγράφησαν οι Ιδρυτικές Συνθήκες.
Αυτό, αφήνει στην Ευρώπη ένα τεράστιο κενό. Ενώ, χώρες όπως, η Κίνα, η Ρωσία, το Ιράν
ακόμα και η Αμερική, αγκαλιάζουν τον πολιτισμό τους από τη γέννησή τους μέχρι σήμερα,
η Ευρώπη αντιμετωπίζει τον δικό της φοβικά. Ουσιαστικά τον αρνείται.
Αν δεν κλείσει αυτό το κενό, το αξιακό πλαίσιο που γέννησε την Ένωση μοιάζει να μην έχει ρίζες. Να μην έχει παράδοση.
Και όταν ένας πολιτισμός δεν αναγνωρίζει κοινές ρίζες και κοινό παρελθόν, δεν μπορεί να χτίσει κοινό μέλλον.
Η ανάδειξη ενός κοινού δυναμικού πολιτισμού, που πηγάζει από τις ρίζες των επιμέρους πολιτισμικών μας καταβολών, ως αφετηρία της οποιασδήποτε μελλοντικής μας συνύπαρξης, ανάπτυξης και ευημερίας, είναι η μεγαλύτερη συμβολή που μπορούν να συνεισφέρουν οι Έλληνες Σοσιαλδημοκράτες στο τραπέζι των Ευρωπαϊκών συζητήσεων. Διότι, είναι θεμελιακό.
Φίλες και φίλοι της Σοσιαλδημοκρατίας,
Το διακύβευμα αυτών των εκλογών είναι απλό: Θα ζήσει το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης ή θα πεθάνει;
Το όνειρο μιας ενωμένης Ευρώπης των λαών της, θα βρει τη δύναμη να μεγαλουργήσει ξανά ή θα μείνει για πάντα όνειρο μιας γενιάς που, αργά, αλλά σταθερά, φεύγει από την ζωή. Σε κάθε περίπτωση την ενεργή ζωή.
Δηλαδή, της γενιάς που εκπροσωπούμε όλοι μας, σήμερα, μέσα σε αυτό το δωμάτιο. (Και βάζω τον εαυτό μου σε αυτή τη γενιά).
Δυστυχώς, η αποχή την Κυριακή των εκλογών προμηνύεται αδιανόητη.
Η μάχη όμως για το όραμα της Ένωσης, δεν θα κερδηθεί από αυτές και αυτούς που θα αράξουν στις παραλίες την Κυριακή των εκλογών.
Ούτε, από αυτές και αυτούς που στα γόνατα, προσεύχονται σε θαύματα.
Η μάχη για το όραμα της Ευρώπης, θα κερδηθεί όταν πρώτα γραφτεί με φρέσκο μελάνι.
Οι ιδέες του χθες, να γίνουν τα οράματα του αύριο.
Όταν δυναμώσει στις καρδιές της κάθε Ευρωπαίας και του κάθε Ευρωπαίου που πιστέψαμε σε αυτό. Και γίνει κτήμα μας.
Και τέλος, όταν γίνει λόγος που ακουμπάει κάθε άνθρωπο, στον οποίο μέσα του έχει φωλιάσει ο φόβος.
Σε κάθε άνθρωπο, που μέσα στην καρδιά του έχει σβήσει η ελπίδα ότι κάτι μπορεί να φτιάξει.
Και εκεί, να ανάψουμε μια νέα φλόγα που του λέει ότι ακόμα και αν ο κόσμος όλος οδηγηθεί στο χάος του διχασμού, εμείς εδώ θα συνεχίσουμε με πάθος να αλλάζουμε και δυναμώνουμε τη δική μας Ένωση μέχρι να αρχίσει να δουλεύει για όλους μας.
Διότι μόνο μια Ανθρώπινη Ένωση μπορεί να χτίσει ένα κόσμο ειρηνικό και δίκαιο.
Τώρα, είναι η ώρα, από την ανασφάλεια της επικείμενης ήττας, να περάσουμε στην σιγουριά της επόμενης νίκης.
Από την άμυνα, να περάσουμε στην επίθεση. Και τον φόβο που βλέπουμε στα μάτια των πιο ευάλωτων συμπολιτών μας, να τον αντικαταστήσουμε με ελπίδα.
Διότι, αυτός ο φόβος, σε αυτά τα μάτια, είναι το μόνο έδαφος που βρίσκουν εύφορο οι εχθροί μας.
Χωρίς αυτόν αποδυναμώνονται, αδυνατίζουν και αφυδατώνονται.
Και μόνο έτσι, θα καταφέρουμε να τους οδηγήσουμε πίσω, στην τρύπα που κρύβονταν τα τελευταία 50 χρόνια.
Αυτή είναι η δουλειά που έχουμε μπροστά μας σε όλη την Ελλάδα. Και μαζί μπορούμε να το πετύχουμε.
Σας ευχαριστώ».