Πώς αξιολογεί ο ιδιωτικός τομέας και γιατί η Κυβέρνηση παίρνει κάτω από τη βάση
Ομιλία μου, στην Ολομέλεια της Βουλής – 20.12.2023
«Αγαπητές συναδέλφισσες και αγαπητοί συνάδελφοι,
Δεν είχα σκοπό να αποταθώ δεύτερη φορά στο Κοινοβούλιο για αυτό το Νομοσχέδιο. Όχι, φυσικά, διότι δεν σέβομαι τον θεσμό και τις διαδικασίες του. Αλλά, επειδή το Νομοσχέδιο είναι κατώτερο των περιστάσεων τής συγκυρίας και τής κοινωνίας.
Τα είπαμε. Μην τα ξαναλέμε.
Το λέω πάλι: 115 σελίδες τροπολογίες!
Ένα τέταρτο πριν τη λήξη της προθεσμίας .
Όχι απλά κάτω από τη βάση:
Μέχρι και οι δικοί σας το παραδέχτηκαν.
Μηδέν. Υπό του μηδενός.
Δύο τροπολογίες και δύο ομιλίες συνδυαστικά, με έκαναν να αλλάξω γνώμη.
Τις τροπολογίες θα τις αφήσω για το τέλος.
Μία ομιλία ήταν του Πρωθυπουργού στον Προϋπολογισμό. Η άλλη, μιας συναδέλφισσας τής Νέας Δημοκρατίας της κας Αντωνίου. Δεν είχαν το ίδιο πολιτικό βάρος. Λόγω θεσμικής ιδιότητας. Αλλά, αντανακλούσε η μία την άλλη. Τρεφόντουσαν από την ίδια ζέση, για το ίδιο θέμα.
Όταν, αφεντικό και υφιστάμενη, ασχολούνται με το ίδιο θέμα με πάθος, σημαίνει ότι το θέμα έχει γίνει μέρος τού προβληματισμού τού συστήματος. Και άρα, μπορεί κανείς να προβλέψει ότι το θέμα θα επανέλθει στο προσκήνιο. Και θα επανέλθει. Και οι δύο λοιπόν, ανέφεραν με στόμφο τη σημασία που δίνει η παράταξη τής συντήρησης στην αξιολόγηση. Η λέξη αξιολόγηση έχει κάτι μαγικό μέσα της. Όπως η λέξη αξιόλογο, αξιόποινο, αξιοκρατία. Γενικά, ό,τι θεωρούμε άξιο.
Είναι βαριές λέξεις που δεν τολμούμε να αμφισβητήσουμε. Είναι, όπως «ανάπτυξη» ή «μεταρρύθμιση». Θεωρούμε ότι κάθε μορφή ανάπτυξης, μεταρρύθμισης, αξιολόγησης είναι κάτι σημαντικό, σωστό και καλό.
Δεν είναι πάντα έτσι. Και θα προσπαθήσω να εξηγήσω γιατί.
Οι δύο, Πρωθυπουργός και συνάδελφος, ένιωθαν ένα δέος λέγοντας τη λέξη. Αλλά δεν την εξηγούσαν. Δεν έλεγαν τι και πώς την εννοούσαν. Σαν να την φοβόντουσαν λίγο. Πώς καμιά φορά λέμε κάτι, επειδή το ακούσαμε, χωρίς να είμαστε σίγουροι από πού ήρθε και τι πρεσβεύει; Ένα τέτοιο πράγμα. Πρωθυπουργός και συνάδελφος, μας έδωσαν να καταλάβουμε ότι φαντάζονται, μια χώρα, ένα δημόσιο, μια ιεραρχία διοίκησης σε όλους τους τομείς που θα υπόκεινται σε αξιολόγηση.
Και μάλιστα, θέτουν τον πήχη τής σωστής αξιολόγησης εκεί που τον έχει ο ιδιωτικός τομέας.
Διακηρύσσοντας, ότι η Νέα Δημοκρατία δεν μπορεί να δεχθεί τίποτα λιγότερο.
Κα Μαρία Αντωνίου: «η μετριότητα είναι βαθμίδα που δεν υπάρχει στην αξιολογική κλίμακα της ΝΔ, είμαστε ικανοποιημένοι μόνο με την αριστεία και την κορυφή».
Πρώτο που αναρωτήθηκα: Κανένας στην Κυβέρνηση δεν έχει δουλέψει στον ιδιωτικό τομέα; Κάποιος που να πει στον Πρωθυπουργό, που γνωρίζουμε ότι δεν κρίθηκε ποτέ στη ζωή του ως απλός υπάλληλος, ότι μια τέτοια αξιολόγηση δεν συμφέρει την Κυβέρνηση;
Αντί για κριτική όμως, αποφάσισα να βοηθήσω εποικοδομητικά σε αυτήν την κουβέντα, να βρω τρόπο να συμβάλλω στον προβληματισμό.
Αποφάσισα να μιλήσω για την αξιολόγηση, σε μια γλώσσα που καταλαβαίνουν στη Νέα Δημοκρατία, ή, για να είμαι πιο σωστός, θαυμάζουν, χωρίς να καταλαβαίνουν ακριβώς, τη γλώσσα τής ιδιωτικής πρωτοβουλίας.
Όποιος έχει εργαστεί στον ιδιωτικό τομέα, και εδώ μιλάμε για τον ιδιωτικό τομέα που στέκει στα πόδια του, που διαπρέπει διεθνώς, που δεν είναι κρατικοδίαιτος, ξέρει ότι πρωτίστως, κρίνεται η ηγεσία του.
Η σωστή ηγεσία, το σωστό αφεντικό που λέμε, δίνει το σωστό παράδειγμα. Πρώτος έρχεται στη δουλειά και τελευταίος φεύγει. Σχεδιάζει στρατηγική και δίνει κατεύθυνση. Δεν βιάζεται. Ηγείται αλλαγών που έχουν αποτύπωμα σε βάθος χρόνου. Δεν αναβάλλει. Παίρνει αποφάσεις. Δίνει καθαρές λύσεις και εντολές. Δεν αφήνει τα πράγματα για τελευταία στιγμή. Προβλέπει. Προλαβαίνει. Θέτει κανόνες και διαδικασίες για όλους, όχι κάποιους. Διασφαλίζει, ότι όλοι έχουν τα εργαλεία για να κάνουν τη δουλειά τους.
Το σωστό αφεντικό είναι δίκαιο. Ακούει, αντιλαμβάνεται, ανταποκρίνεται. Υιοθετεί ιδέες άλλων.
Για να το κάνει σωστά, βάζει τους σωστούς ανθρώπους στη σωστή θέση, βοηθάει όσους και όσες έχουν αδυναμίες και επιβραβεύει εκείνες και εκείνους που κουβαλούν το μεγαλύτερο βάρος έργου και ευθύνης, όταν αναλαμβάνουν σωστά τις ευθύνες τους και κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Μόνο όταν κερδίσει την εμπιστοσύνη των συνεργατών της, η σωστή ηγεσία, είναι έτοιμη να τους και τις αξιολογήσει. Στη διαδικασία τής αξιολόγησης, κάθε κουβέντα που βγαίνει από το στόμα της είναι μετρημένη. Διότι, η αξιολόγηση δεν έχει σκοπό να πληγώσει ή να σκοτώσει χαρακτήρες, αλλά να ενθαρρύνει ανθρώπους να κάνουν καλύτερα τη δουλειά τους.
Με λίγα λόγια, είναι μια διαδικασία ιερή και επίπονη, διότι βασίζεται στην ιδέα ότι το σωστό παράδειγμα ξεκινάει από πάνω και εμπνέει όλη την ομάδα, όλη την ιεραρχία.
Δηλαδή, η αξία τής αξιολόγησης είναι άμεσα συνδεδεμένη με το κύρος τού αξιολογητή.
Είστε βέβαιοι, κυρίες και κύριοι τής Κυβέρνησης, ότι είστε έτοιμοι να δώσετε το παράδειγμα που απαιτεί μια σωστή διαδικασία αξιολόγηση;
Ένα καλό σημείο εκκίνησης είναι το Νομοσχέδιο που έχουμε μπροστά μας.
Δίνει το σωστό παράδειγμα; Σχεδιάζει στρατηγική και δίνει κατεύθυνση; Παίρνει αποφάσεις γρήγορες και ξεκάθαρες; Θέτει κανόνες και προσφέρει εργαλεία, για να κάνει ο κόσμος τη δουλειά του; Επιβραβεύει όσους το αξίζουν; Ακούει;
Πολύ φοβάμαι, ότι αν κάνετε τη δική σας αξιολόγηση τού Νομοσχεδίου με αυτά τα κριτήρια, τού ιδιωτικού τομέα, θα βάλετε ακόμα και στους εαυτούς σας, βαθμό αρκετά κάτω από τη βάση.
Και προσπαθώ να είμαι μετρημένος, διότι είναι το τέλος τής χρονιάς και δεν θα ήθελα να σας αφήσω, μέρες που είναι, με αίσθημα αυτοαμφισβήτησης.
Πάμε, λοιπόν, να δούμε:
Το Νομοσχέδιο αυτό σχεδιάζει στρατηγική; Δίνει κατεύθυνση; Όχι. Είναι πολυνομοσχέδιο.
Από τη φύση τους τα πολυνομοσχέδια δεν έχουν αρχή, μέση και τέλος. Διευθετούν και διαχειρίζονται. Δεν ηγούνται.
Άρα, το Νομοσχέδιο αυτό δεν είναι μεταρρύθμιση, δεν φέρνει αλλαγές αξιόλογες. Εδώ, από την φύση του, παίρνει κάτω από τη βάση.
Το προσπερνάω, όμως, για να μην σας αδικήσω.
Παίρνει όμως αποφάσεις γρήγορες και ξεκάθαρες σε βάθος χρόνου; Όχι.
Αναβάλλει, παρατείνει, μεταθέτει. Θέλετε να σας διαβάσω πάλι τα άρθρα που αναβάλλουν πράγματα;
Είναι 25. Γύρω στις 30 με 40 αναβολές. Το έκανα χθες. Μην το ξανακάνω.
Το κακό με τις παρατάσεις είναι ότι, ή αφορούν θέματα που λύθηκαν λάθος και άρα η λύση δεν πρέπει να κρατήσει πολύ, ή λύθηκαν σωστά και η ηγεσία δεν θέλει να πάρει το κόστος τής υλοποίησης. Κανένα από τα δύο, δεν είναι δείγμα καλής ηγεσίας.
Και εδώ, λοιπόν, κάτω από τη βάση. Πολύ κάτω από τη βάση.
Ξεδιαλύνει πράγματα τουλάχιστον; Βοηθάει να καταλάβουμε τα πράγματα καλύτερα; Όχι, τα περιπλέκει. Διότι, αφορά 13 Υπουργεία.
Προσθέτει, δεν αφαιρεί από την πολυνομία που και εσείς έχετε βάλει προτεραιότητα να λύσετε.
Περιπλέκει τα θέματα. Και τα περιπλέκει άσχημα.
Για ένα θέμα, για τους εργάτες γης, σε δύο μέρες, με μια μέρα διαφορά, τρία Υπουργεία και τρεις Υπουργοί, σε δύο Νομοσχέδια φέρνουν διατάξεις για το ίδιο θέμα.
Θα ήθελα να δω αυτήν ή αυτόν που θα χρειαστεί στο μέλλον να καταλάβει τι κάναμε σήμερα εδώ, τι βρισίδια θα μας ρίχνει.
Κάτω από τη βάση.
Θέτει κανόνες και προσφέρει εργαλεία για να κάνει ο κόσμος την δουλειά του; Όχι.
Κάνει μερεμέτια σε οικοδομήματα που γκρεμίζονται.
Ανάπτυξη, Υγεία, Ενεργειακή Μετάβαση, Ακρίβεια, Διοίκηση.
Δήθεν διορθώνει αρρυθμίες, όταν χρειάζονται μεγάλες μεταρρυθμίσεις. Και αυτό δεν είναι το χειρότερο. Μπλέκει θέματα με τεράστιο πολιτικό ενδιαφέρον μαζί με δευτερεύουσες διευθετήσεις. Σαν να θέλει κάτι να κρύψει. Και δυστυχώς, έτσι είναι. Προσπαθεί να κρύψει πράγματα. Και, για να κρύψει κάνει το Νομοσχέδιο, αχταρμά.
Πολύ κάτω από τη βάση.
Υιοθετεί προτάσεις;
Σας φέραμε συγκεκριμένη πρόταση για την πάταξη τής αισχροκέρδειας. Να αναγράφεται το προϊόν τής αισχροκέρδειας δίπλα στην εταιρεία που πήρε το πρόστιμο. Για να ξέρει ο κόσμος. Η απάντησή σας; Όχι. Χωρίς εξήγηση.
Σας κάναμε δεύτερη πρόταση:
Αφορά την τροποποίηση ορίων ηλικίας αποστρατείας και συνταξιοδότησης ΕΠΟΠ. Απάντηση; Όχι. Χωρίς εξήγηση.
Μόνη αλλαγή που ακούσατε είναι στους επικουρικούς,
διότι σας «έκραξαν». Βαθμός ανταπόκρισης σε προτάσεις; Κάτω από την βάση.
Ακούει κριτική, τουλάχιστον, η Κυβέρνηση; Δίνει χώρο για συζήτηση και αυτό που λέμε feedback;
Χρόνος διαβούλευσης; 7 μέρες. Κόψατε και μία, φέρνοντας το Νομοσχέδιο νύχτα.
Χρόνος ακρόασης φορέων; Ένα δίωρο. 3 λεπτά, ο καθένας.
Για ένα Νομοσχέδιο που αφορά όχι ένα και δύο Υπουργεία. Δεκατρία.
Ξεκίνησε 71 άρθρα στη διαβούλευση στο Νομοσχέδιο. Έφτασε 98.
27 άρθρα του δεν μπήκαν, καν, στη δημόσια διαβούλευση.
Και προστέθηκαν και 115 σελίδες τροπολογίες, με τα δικαιολογητικά τους, μετά το τέλος των συνεδριάσεων. Απλές, ξεκάθαρες τροπολογίες; Όχι. Οικονομική στήριξη Ρόδου, συμφωνούμε. Ενίσχυση τής εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, συμφωνούμε. Μαζί με τη ΛΑΡΚΟ και τους μισθούς των υπουργών, που διαφωνούμε. Σε μια ψήφο, δηλαδή εκβιασμός.
Το λέω πάλι: 115 σελίδες!
Ένα τέταρτο, πριν τη λήξη τής προθεσμίας.
Όχι απλά κάτω από τη βάση:
Μέχρι και οι δικοί σας το παραδέχτηκαν. Μηδέν. Υπό του μηδενός.
Ωραία.
Μπορεί να μην είναι μεταρρύθμιση, να μην παίρνει αποφάσεις σε βάθος χρόνου, μπορεί να περιπλέκει τα πράγματα, να μη δίνει εργαλεία, να μην ακούει, αλλά λύνει τουλάχιστον θέματα που αφορούν τον κόσμο;
Ας τα πάρουμε ένα ένα:
Ανάπτυξη: Το πρόβλημα που προτάσσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ότι δεν δίνετε εργαλεία στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Καμία λύση. Κάτω από τη βάση.
Δίκαιη Μετάβαση: Το πρόβλημα είναι ότι δεν έχουν απορροφηθεί κονδύλια για επενδύσεις που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας. Παίρνετε μέτρα, για να αποδεσμεύετε κονδύλια που εσείς δεσμεύσατε. Αλλά δεν τα κατευθύνετε σε επενδύσεις που δημιουργούν θέσεις εργασίας.
Μιλάτε για Μετάβαση και εννοείτε εγκατάλειψη.
Κάτω από τη βάση.
Μεταναστευτικό και εργάτες γης;
Τα είπαμε: 3 Υπουργοί, 6 άρθρα, 2 νομοθετήματα, σε δύο μόλις μέρες διαφορά το ένα με το άλλο.
Πάνω σε ένα τόσο σοβαρό πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό ζήτημα. Για να δώσετε παράταση ενός χρόνου στη μιζέρια, την ανασφάλεια, τη μετριότητα. Όχι μόνο των μεταναστών. Των μεταναστών, των αγροτών, των επιχειρήσεων, των νοικοκυριών. Έναν χρόνο παράταση να εκπαιδεύσουμε ανθρώπους που μετά θα τους διώξουμε. Που θα τους μάθουμε να μαζεύουν ελιές, για να πάνε του χρόνου να τις μαζέψουν στην Ιταλία. Όπως κάνουμε με τα παιδιά μας.
Πολύ κάτω από τη βάση.
Υγεία; Τίποτα. Παρατάσεις.
Ακρίβεια; Παλιές συνταγές. Χωρίς αποτέλεσμα.
Αθλητική βία; Τίποτα ουσιαστικό και τολμηρό.
Σε όλα παρατάσεις τής μιζέριας και τής μετριότητας.
Κάτω από τη βάση.
Και αυτό μας φέρνει στο δια ταύτα.
Αποτελεί, τελικά, αυτό το Νομοσχέδιο, το έργο μιας Κυβέρνησης που δίνει το σωστό παράδειγμα; Αποτελεί δείγμα ηγεσίας που, πριν απαιτήσει από άλλους, κρίνεται και ανταποκρίνεται στα δικά της κριτήρια; Που αναβαθμίζει το κύρος της, ώστε μια μέρα να κρίνει άλλους;
Εδώ, τι να πω;
Οι παραπάνω βαθμολογήσεις από μόνες τους θα έφταναν, για να πούμε «όχι». Να το πείτε εσείς, δηλαδή, που θέλετε το Δημόσιο να τρέχει όπως ο ιδιωτικός τομέας.
Αλλά, με δυο τροπολογίες, καταφέρνετε να πέσετε ακόμα πιο χαμηλά από εκεί. Πολύ χαμηλά.
Τροπολογία πρώτη. Βγάζετε τον Δήμαρχο Αθηναίων από την Ανάπλαση.
Να τιμωρηθούν οι Αθηναίοι που ο Καίσαρας έχασε τον αγαπημένο του ανιψιό.
Τι μικρότητα;
Τι εκδικητικότητα;
Τι αλαζονεία;
Σίγουρα όχι δείγμα ηγεσίας. Δημοκρατικής ηγεσίας που σέβεται τον πολίτη.
Απέναντι έχουν ένα όνομα για αυτό: Όχι Καίσαρας. Σουλτάνος.
Να το κοιτάξτε αυτό, συναδέλφισσες και συνάδελφοι τής Νέας Δημοκρατίας. Θα το βρείτε μπροστά σας.
Αλλά, η άλλη είναι η τροπολογία που έσπασε τα ταμεία. Με μια υπογραφή η Κυβέρνηση δίνει σε μέλη της αύξηση. Στον εαυτό της, δηλαδή.
Όσο ο πληθωρισμός; Όχι.
Για να αναπληρώσει τη χαμένη τους αγοραστική δύναμη; Όχι.
Όσο αύξησε τον βασικό μισθό; Όχι!
5 φορές πάνω από την αύξηση του βασικού μισθού! 5 φορές!
Κοντά στις 2.000 ευρώ αύξηση τον μήνα! Μισό εκατομμύριο το χρόνο για 18 άτομα. Στους δικούς της.
Ούτε οι τράπεζες δεν τα κάνουν αυτά, πια, στα golden boys. Διότι, οι τράπεζες, τουλάχιστον με τα κριτήρια που έβαλα πριν, κάνουν αξιολόγηση. Σε αυτήν την αξιολόγηση, που εσείς πήρατε κάτω από την βάση.
Δηλαδή, για να το ξεκαθαρίσουμε. Παίρνετε bonus του ιδιωτικού τομέα. Περνώντας κάτω από τη βάση τού ιδιωτικού τομέα.
Και την ίδια ώρα, τι λέτε στους υφιστάμενους που μέχρι χθες ονομάζατε «ήρωες»; Στους γιατρούς και νοσηλευτές τού ΕΣΥ; Τους ανθρώπους που έσωσαν τα παιδιά και τους γονείς μας; «Χρειάζομαι τρεις 3 μήνες, 6 μήνες, έναν χρόνο ακόμα να αποφασίσω, αν μου κάνεις ή όχι». Τους κρατάτε στην ομηρία. Στη μιζέρια τής δικής σας μετριότητας.
Καλά δεν ντρέπεστε; Και εσείς αύριο θα έρθετε να κάνετε αξιολόγηση; Σε ποιον; Με τι κύρος; Με τι ηγετικό βάρος; Του μικρού που τιμωρεί τους υφιστάμενους που δεν του έκαναν το κέφι; Του ποταπού που, πρώτα, σκέφτεται την πάρτη του και μετά τους άλλους; Του ανάλγητου που δίνει στο εαυτό του σιγουριά και κρατάει τους υφιστάμενους σε ανασφάλεια;
Εσείς, θα κρίνετε αύριο υπαλλήλους για το, αν έκαναν τη δουλειά τους; Εσείς, θα κρίνεται αύριο τους δασκάλους μας; Εσείς, θα κρίνεται αύριο την ποιότητα των ιδιωτικών Πανεπιστημίων; Με τι στανταρντ και με τι θράσος; Με χαμηλά στάνταρντ και περίσσιο θράσος;
Μπορώ να σας πω με σιγουριά, ότι αν έκανε το λάθος, μετά από αυτό το Νομοσχέδιο, ο Πρωθυπουργός ή οποιοδήποτε μέλος τής Κυβέρνησης να κάνει αξιολόγηση σε μια εταιρεία του ιδιωτικού τομέα, οι υπάλληλοι θα τους πάρουν με τις πέτρες.
Διότι, δεν περνούν οι ίδιοι τη βάση. Δεν έχουν το κύρος να το κάνουν.
Και άρα, μην σας κάνει καμία εντύπωση, αν αύριο τους κάνει το ίδιο ακριβώς και ο Δημόσιος τομέας. Και η Ελλάδα ολόκληρη.
Διότι, αν θέλετε να μας κρίνετε με στάνταρντς τού Ιδιωτικού τομέα πρέπει πρώτα να τολμήσετε να κριθείτε εσείς. Και να βγείτε πολύ πάνω, από εκεί που είστε σήμερα.
Φτάστε, λοιπόν, πρώτα εκεί που αξίζει στην ηγεσία αυτού του τόπου, αν μπορείτε, και μετά τολμήστε να πείτε στον ελληνικό λαό τι κάνουμε λάθος.
Αντίο σας και καλές γιορτές να έχετε».
Παρακάτω μπορείτε να δείτε ολόκληρη την ομιλία μου: