Ομιλία του Υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού, Παύλου Γερουλάνου στην επιτροπή μορφωτικών υποθέσεων της Βουλής για το σχέδιο νόμου «Ενίσχυση και ανάπτυξη της κινηματογραφικής τέχνης».
Κυρία Πρόεδρε Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω πραγματικά για τον διάλογο ο οποίος αναπτύχθηκε στο πλαίσιο της επιτροπής μορφωτικών υποθέσεων. Ήταν μια πολύ γόνιμη συζήτηση με συγκροτημένες τοποθετήσεις και σίγουρα σε αρκετά σημεία το νομοσχέδιο έχει γίνει πολύ καλύτερο από αυτό που ήταν όταν ξεκινήσαμε. Πριν περάσω σε μια σύνοψη των […]
Κυρία Πρόεδρε
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι
Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω πραγματικά για τον διάλογο ο οποίος αναπτύχθηκε στο πλαίσιο της επιτροπής μορφωτικών υποθέσεων.
Ήταν μια πολύ γόνιμη συζήτηση με συγκροτημένες τοποθετήσεις και σίγουρα σε αρκετά σημεία το νομοσχέδιο έχει γίνει πολύ καλύτερο από αυτό που ήταν όταν ξεκινήσαμε.
Πριν περάσω σε μια σύνοψη των βασικών αλλαγών που ήταν αποτέλεσμα του διαλόγου μας, δεν θα μπορούσα παρά να κάνω άλλη μια σύντομη αναφορά στο πιο επίμαχο σημείο του νομοσχεδίου και βέβαια αναφέρομαι στη μη συμμετοχή – τουλάχιστον ex lege- εκπροσώπων επαγγελματικών οργανώσεων και σωματείων στο ΔΣ του κέντρου κινηματογράφου.
Περί αιρετών
Στην προηγούμενη συνεδρίαση μας, σας έθεσα το θέμα της ευθύνης. Μια ευθύνη που διαχέεται μέσα στο ισχύον σύστημα έως ότου κανείς δεν φταίει για τίποτα και στο τέλος πληρώνει το λογαριασμό ο φορολογούμενος. Το ισχύον πλαίσιο είναι δοκιμασμένο 25 χρόνια και γνωρίζουμε καλά και οι περισσότεροι αποδέχονται, ότι παρουσίασε σοβαρές δυσλειτουργίες και πολλές φορές παρήγαγε αδικία. Εξάλλου είναι οι ίδιοι οι άνθρωποι του κινηματογράφου που ζητούν εδώ και αρκετά χρόνια την αλλαγή του νομικού και του θεσμικού πλαισίου. Το ζήτημα λοιπόν δεν είναι αν η συμμετοχή αιρετών εκπροσώπων επαγγελματικών οργανώσεων δημιούργησε προβλήματα αλλά τι είδους και γιατί; Και αυτό μπορεί να απαντηθεί επί της αρχής:
Δεν μπορεί να ελέγχει ο ελεγχόμενος. Να εγκρίνει σήμερα αυτός που θα ζητάει αύριο. Να χρηματοδοτεί ο χρηματοδοτούμενος ή ο βραβευόμενος της επόμενης χρονιάς. Υπάρχει σοβαρή σύγκρουση συμφερόντων. Του προσωπικού και του συλλογικού. Του ιδιωτικού και του δημοσίου. Αλλά κυρίως δημιουργεί στρεβλώσεις και αψιμαχίες σε έναν χώρο που οφείλουμε να τον αφήσουμε να δημιουργήσει χωρίς εσωτερικές πολιτικές τριβές.
Απελευθερώστε τον χώρο από τον βραχνά της χρηματοδότησης για να μπορέσει να δημιουργήσει χωρίς τις εντάσεις των τελευταίων ετών. Διότι είναι μαθηματικά βέβαιο, και έχει αποδειχθεί ότι όταν ο χρηματοδοτούμενος συμβάλει στην απόφαση της χρηματοδότησης θα οδηγηθούμε σε παραγοντισμό και αδικία. Η συμμετοχή εκπροσώπων επαγγελματικών φορέων λοιπόν δεν εγγυάται τη διαφάνεια. Το ακριβώς αντίθετο. Για αυτό είναι πολιτική απόφαση να αναλάβουμε τις ευθύνες μας και να κριθούμε για αυτές και όχι να κρυβόμαστε πίσω από τις πλάτες άλλων. Όμως παραμένει το θέμα διαφάνειας και λογοδοσίας και εκεί ελπίζω να σας καλύψω με αυτά που θα πω.
Κλείνοντας θα ήθελα να πω, ότι καμιά φορά στα πλαίσια μιας δημιουργικής αντιπαράθεσης λέγονται και πράγματα που υποκρύπτουν κάτι βαθύτερο. Τις δικές μας ανασφάλειες:
Και αυτό συμβαίνει, όταν εξισώνουμε την επιλογή μιας διοικητικής δομής με την κατάργηση της συλλογικότητας. Απαξιώνονται τα σωματεία, ο συνδικαλισμός, οι διεκδικήσεις με τον αποκλεισμό τους από ένα Διοικητικό Συμβούλιο; Επιτρέψτε μου να αμφιβάλλω και θέλω να αμφιβάλλω και θα συνεχίσω να αμφιβάλλω. Δεν θα έπρεπε η Πολιτεία να ζητεί από τα σωματεία να απέχουν από τα ΔΣ. Τα σωματεία θα έπρεπε να απαιτούν κάτι τέτοιο. Οι συλλογικότητες πότε διατηρούν την αξία τους; Μόνον όταν οι εκπρόσωποι τους τοποθετούνται στη νομή του δημοσίου χρήματος; Δεν είμαι έτοιμος να αποδεχθώ κάτι τέτοιο. Και αυτοί που το αποδέχονται για τον εαυτό τους δεν τιμούν τις συλλογικότητες στις οποίες αυτοπροσδιορίζονται ή έστω διατείνονται ότι εκπροσωπούν. Αν κάτι μείωσε τα ερείσματα των συνδικαλιστικών οργάνων στην κοινωνία αυτό δεν ήταν η απουσία τους από τις πολιτικές αποφάσεις αλλά η συναλλαγή τους με αυτές.
Αλλαγές
Πριν συνεχίσουμε μου δίνεται η ευκαιρία να συνοψίσω κάποιες από τις πάγιες αρχές του νομοσχεδίου αλλά και να αναφερθώ σε κάποιες αλλαγές, η ορθότητα των οποίων προήλθε από τη διαδικασία την οποία κάναμε εδώ όλοι, μαζί και με τους προσκεκλημένους εκπροσώπους των φορέων.
Θα ήθελα να ξεκινήσω με ένα πολύ σημαντικό θέμα και αυτό αφορά τους τεχνικούς κινηματογράφου. Το θεωρώ πρωταρχικό όπως θεωρώ πρωταρχικό κάθε θέμα που θίγει εργασιακά δικαιώματα. Ελέχθη, ότι θίγονται τα εργασιακά και ασφαλιστικά τους δικαιώματα με τη μη κατοχύρωση της φύσης της εργασιακής τους σχέσης ως εξαρτημένης εργασίας. Όσον αφορά το ασφαλιστικό καθεστώς των τεχνικών (και ειδικότερα τη 12η ασφαλιστική κλάση στο ΙΚΑ, που ισχύει και για άλλα καλλιτεχνικά επαγγέλματα): αυτό κατοχυρώνεται στο άρθρο 47 του νόμου της Μελίνας, το οποίο δεν έχουμε θίξει και διατηρείται σε ισχύ. Παρόλα αυτά και προς αποφυγή κάθε παρερμηνείας:
Επαναφέρουμε τη διάταξη που ορίζει ότι ο τεχνικός κινηματογράφου απασχολείται με σχέση εξαρτημένης εργασίας. Προτιθέμεθα, όμως να αντιμετωπίσουμε δραστικά το ζήτημα της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος με απλοποίηση και όπου κρίνεται σκόπιμο και κατάργηση. Έτσι κατοχυρώνουμε πραγματικά τα επαγγελματικά δικαιώματα του τεχνικού αλλά και την επαγγελματική ελευθερία:
Επιθυμούμε να δοθεί ένα τέρμα στην ανασφάλιστη εργασία των τεχνικών, τέρμα στην εργασία με μπλοκάκι, τέρμα στην απασχόληση τεχνικών που δηλώνονται ως υπάλληλοι γραφείο. Θα θέσουμε το πλαίσιο.
Αλλά είναι και ο ρόλος των σωματείων να επαγρυπνούν για την ορθή εφαρμογή του.
Μέτρα ενίσχυση
Σε αυτά που αφορούν τις μοριοδοτήσεις αποδελτιώσαμε τις προτάσεις και προβήκαμε στις εξής αλλαγές:
Βελτιώσαμε την απόδοση των όρων σε αυτά που αφορούν τα έργα κινουμένων σχεδίων στον πρώτο πίνακα και στο δεύτερο πίνακα. Στο δεύτερο πίνακα, μέσα από τον οποίο προκύπτει ο συντελεστής και σε αυτά που αφορούν την ταινία μεγάλου μήκους:
Α) ενισχύσαμε κατά πέντε μονάδες το σκηνοθέτη, ανταποκρινόμενοι σε ένα σχεδόν καθολικό αίτημα.
Β)ενισχύσαμε κατά μια μονάδα το διευθυντή φωτογραφίας
Γ) διαχωρίσαμε τις ειδικότητες σκηνογράφου και ενδυματολόγου
Σε αυτά που αφορούν τους παραγωγούς, εξαλείφθηκε ο περιορισμός για τις εταιρείες διανομής. Το πλαίσιο ενισχύσεων από τον ειδικό φόρο δεν αφήνουν περιθώριο για πολλαπλές ενισχύσεις για την παραγωγή του ίδιου κινηματογραφικού έργου.
Σε αυτά που αφορούν τις αίθουσες, εντάξαμε το πλαίσιο ενισχύσεων για τους θερινούς κινηματογράφους. Είναι ένα βήμα για τη διατήρηση ενός σημαντικού-μοναδικού στοιχείου για τη διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Επίσης, συνδέσαμε τις ενισχύσεις από τον ειδικό φόρο για τις αίθουσες με προϋποθέσεις προσβασιμότητας για τα άτομα με ειδικές ανάγκες.
Τέλος γίνεται ρητή αναφορά στην ανάγκη ενίσχυσης της ανάπτυξης σεναρίων και της παραγωγής ταινιών μικρού μήκους από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου.
Θεσμικά
Ερχόμενος στους θεσμούς, μέσα από τη συζήτηση ετέθη πολλές φορές το θέμα της χρησιμότητας των φορέων στον έλεγχο του Κέντρου Κινηματογράφου. Αναγνωρίζοντας αυτό προσθέσαμε διάταξη σχετικά με το αυξημένο δικαίωμα των αιρετών σε ενημέρωση από το ΔΣ και τον Γενικό Διευθυντή του ΕΚΚ. Έτσι επιτυγχάνεται η συμμετοχή την επαγγελματικών φορέων στον έλεγχο της λειτουργίας του ΕΚΚ. Σε αυτά που αφορούν τη διαφάνεια, ελέχθη, ότι «με τη μετατροπή του ΕΚΚ από ΑΕ σε Ν.Π.Ι.Δ. θα έχει λιγότερες υποχρεώσεις δημοσίευσης στοιχείων από ό,τι ως ΑΕ».
Αναγνωρίζουμε την ανάγκη για το μέγιστο δυνατό βαθμό διαφάνειας για αυτό το λόγο και παρότι ήδη προβλέπαμε αναλυτικά πλαίσιο οικονομικού ελέγχου του κέντρο. Προς αποφυγή κάθε παρερμηνείας, ενισχύουμε το πλαίσιο διαφάνειας με τις ίδιες υποχρεώσεις δημοσίευσης στοιχείων που έχει και μια ΑΕ (πχ θα δημοσιεύονται και αποτελέσματα χρήσης). Επίσης διατυπώθηκαν ενστάσεις, διότι δεν προσδιορίζονται τα τυπικά προσόντα των μελών του ΔΣ, του ΓΔ και των Διευθυντών. Ο προσδιορισμός τυπικών προσόντων για την κατοχή θέσεων που δεν είναι αμιγώς τεχνοκρατικές ούτε αμιγώς καλλιτεχνικές θα απέκλειε σημαντικές προσωπικότητες από το χώρο του κινηματογράφου.
Αλλά, διαγράφονται κάποια βασικά χαρακτηριστικά που αποτρέπουν την αυθαιρεσία του Υπουργού :
Ειδικά για το Γενικό Διευθυντή, επελέγη η ασφαλιστική δικλείδα της διπλής νομιμοποίησης: προτείνεται από το ΔΣ και διορίζεται από τον Υπουργό. Πέραν αυτού, δεν μπορεί να προχωρήσει τίποτα χωρίς έγκριση του Δ.Σ., του οποίου ο Γενικός Διευθυντής δεν είναι μέλος. Ο ρόλος του είναι αμιγώς εισηγητικός και εκτελεστικός (εν αντιθέσει με τον Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο του Ε.Κ.Κ. υπό το προϊσχύον νομικό καθεστώς, ο οποίος είχε συμμετοχή και στη λήψη των αποφάσεων). Ο αποφασιστικός ρόλος επιφυλάσσεται στο Δ.Σ.
Επίσης, προσθέσαμε τη δημόσια πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος πριν από την πλήρωση των θέσεων.
Κλείνοντας, θα ήθελα να προτείνω ενδεχομένως την τροποποίηση του κανονισμού της Βουλής, ώστε να θεσμοθετηθεί η περιοδική παρουσία του Γενικού Διευθυντή του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου σε αυτή εδώ την επιτροπή. Σε μια τέτοια συνεδρίαση θα μπορούσε να αναπτύξει το καλλιτεχνικό και πολιτιστικό επιχειρησιακό σχέδιο του οργανισμού καθώς και να υπερασπιστεί το έργο και τα πεπραγμένα του.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση των βραβείων. Εμμένω στη θέση μου, ότι υπάρχει πληθώρα προτάσεων, καμία ως τώρα αρκετά ίσως ικανοποιητική αλλά σας διαβεβαιώνω, ότι ήμαστε πρόθυμοι να το ξαναδούμε, ίσως όλοι μαζί σε αυτή εδώ την αίθουσα στο εγγύς μέλλον.
Σας ευχαριστώ