Η Νέα Δημοκρατία, θυσιάζει το αύριο, για το σήμερα
Ομιλία μου, στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων τής Βουλής, για τη Σύμβαση Ανάπτυξης Αεροδρομίου, μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και τής ανώνυμης εταιρείας με την
επωνυμία «Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε.»
«Αγαπητές συναδέλφισσες και αγαπητοί συνάδελφοι,
καλή χρονιά σε όλες και όλους.
Με την ευχή να συνεχίσουμε να κάνουμε καλά αυτά που κάνουμε καλά και να αρχίσουμε να κάνουμε καλά αυτά που κάνουμε λάθος. Και με αυτήν την ευχή μπαίνω, κατευθείαν, στην ουσία τού σημερινού Νομοσχεδίου.
Διότι, εκ πρώτης όψεως, μοιάζει να ξεκινήσαμε δίσεκτα. Δηλαδή, να συνεχίζουμε να κάνουμε λάθος αυτά που πάντα κάναμε λάθος.
Διάβασα το Νομοσχέδιο και πρέπει να σας ομολογήσω ότι προβληματίστηκα πολύ.
Γιατί, μια μεταμνημονιακή Κυβέρνηση φέρνει, σήμερα, ένα «μνημονιακό» Νομοσχέδιο; Γιατί μια Κυβέρνηση που ηγείται, όπως η ίδια λέει, μιας δυναμικής και αναπτυσσόμενης οικονομίας,
φέρνει ένα Νομοσχέδιο που θα έφερνε μια Κυβέρνηση που βρίσκεται με την «πλάτη στον τοίχο»;
Ας ξεκινήσουμε από τα απλά:
Χάνει η Κυβέρνηση λεφτά από την πώληση των warrants τής Aegean; Μιας εταιρείας, οι μετοχές τής οποίας, βρίσκονται κατά τη Eurobank, σε ανοδική τροχιά; Χάνει.
Χάνει η Κυβέρνηση προοπτική πουλώντας, σήμερα, μετοχές τής εταιρείας «Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών»; Μιας εταιρείας, εξαιρετικά πλασαρισμένης, για να βγάλει αυξημένα κέρδη από την προοπτική ανάπτυξης τού κλάδου τού Τουρισμού; Χάνει.
Γιατί, λοιπόν, η Κυβέρνηση κεφαλαιοποιεί, σήμερα, με χασούρα (ή τουλάχιστον με μικρότερο τίμημα) δύο μετοχές που αύριο θα τής έδιναν περισσότερα χρήματα;
Τέσσερις, είναι οι εκδοχές.
Εκδοχή, πρώτη:
Η Aegean και ο Τουρισμός δεν έχουν την προοπτική ανάπτυξης που μας «πουλάει» η Κυβέρνηση και πρέπει να ξεφορτωθεί τα «χαρτιά», για να ξεφορτωθεί την προοπτική μικρότερων κερδών ή και χασούρας που τ έρχεται στο μέλλον.
Εκδοχή, δεύτερη:
Η Aegean και ο Τουρισμός έχουν προοπτική ανάπτυξης, αλλά δεν έχει προοπτική ανάπτυξης η ελληνική οικονομία. Και άρα, η Κυβέρνηση πρέπει να μαζέψει χρήματα για να επιβιώσει τις κακές μέρες που έρχονται, όπως κάναμε την εποχή των μνημονίων.
Τρίτη, εκδοχή:
Οι δύο εταιρείες και η ελληνική οικονομία πάνε πρίμα, αλλά η Κυβέρνηση θέλει περισσότερα χρήματα από αυτά που έχει, ώστε να ξοδέψει περισσότερα από αυτά που μπορεί σήμερα να ξοδέψει.
Υπάρχει άλλη εκδοχή; Υπάρχει μια τέταρτη, αλλά αυτή θα τη δούμε στο τέλος, διότι δεν θέλω ούτε να τη σκέφτομαι.
Αν υπάρχει και Πέμπτη, περιμένω τον Υπουργό να μας την εξηγήσει, διότι εγώ πραγματικά αυτές βλέπω.
Μέχρι να μας πει άλλο σενάριο, ας δούμε προσεκτικά αυτά που έχουμε μπροστά μας.
Σενάριο, πρώτο:
Η Aegean και ο ελληνικός τουρισμός πάνε «κατά διαόλου» και πρέπει η Κυβέρνηση να ξεφορτωθεί τις μετοχές της. Κακό σενάριο για τις δύο εταιρείες, αλλά σενάριο που θα δικαιολογούσε την απόφαση τής Κυβέρνησης και θα την στηρίζαμε. Όμως, για την Aegean, οι αναλύσεις που έχω διαβάσει, μόνο καλά λένε. Και από αυτά που λέει η Κυβέρνηση, για τον Τουρισμό γενικότερα, επίσης οι προοπτικές είναι θετικές.
Ευτυχώς, διότι καλά νέα, αλλού, δεν έχουμε πολλά.
Προφανώς, δεν μπορούμε να ξέρουμε αν το Αεροδρόμιο θα φέρνει επ’ αόριστον 680 εκατομμύρια ευρώ μερίσματα τον χρόνο για τους μετόχους του, αλλά αν δεν είναι τόσα, θα είναι κοντά σε αυτά. Και άρα, με μια πολύ πρόχειρη εκτίμηση, που όμως χρησιμοποιείται κατά κόρον από τους τραπεζίτες, η αξία τής μετοχής τού Αεροδρομίου για τους σημερινούς μετόχους του, περιφέρεται γύρω στα 6 δισ. 800 εκατομμύρια. Μείον τα δάνειά της, αν θέλετε να είστε πολύ αυστηροί.
Με αυτό το σκεπτικό, οι μετοχές και τα warrants των εταιρειών που σήμερα μας ζητάτε να κεφαλαιοποιήσετε, έχουν και μεγάλη αξία και προοπτική. Άρα, δεν είναι αυτός ο λόγος που πουλάτε.
Αυτό, σημαίνει ότι μένουν δύο πιθανά σενάρια:
Το πρώτο, είναι ότι η ελληνική οικονομία δεν πηγαίνει καλά και χρειάζεστε χρήματα, άμεσα. Και το δεύτερο, είναι ότι απλά χρειάζεστε περισσότερα χρήματα για να ξοδέψετε περισσότερα. Εμείς, το πρώτο σενάριο, το φοβόμαστε.
Αλλά, κάθε φορά που σας λέμε ότι πρέπει να αλλάξετε ρότα, εσείς τι μας λέτε;
«Είστε Κασσάνδρες».
«Δεν βλέπετε ότι η χώρα βγήκε από τα μνημόνια και έχουμε ανάπτυξη;».
«Η χώρα, μόλις πήρε επενδυτική βαθμίδα».
«Ετούτη η Κυβέρνηση τα έχει καταφέρει και η ελληνική οικονομία πάει τρένο».
«Ο Economist, μόλις μας έβγαλε χώρα τής χρονιάς».
Ή το, εντυπωσιακά, αλαζονικό:
«Είμαστε άξιοι και είστε άχρηστοι, διότι εμείς πήραμε 41% και εσείς δεν πήρατε, και άρα, δεν έχετε δικαίωμα να μας αμφισβητείτε». Αυτά δεν λέτε;
Άρα, ή λέτε ψέματα σε εμάς και στον ελληνικό λαό ή λέτε ψέματα στους εαυτούς σας. Ή λέτε την αλήθεια και ισχύει το τρίτο σενάριο. Που είναι εξαιρετικά επίφοβο. Ίσως, το πιο επίφοβο.
Το σενάριο, δηλαδή, ότι πουλάτε τα warrants τής Aegean και τις μετοχές του αεροδρομίου για να έχετε περισσότερα χρήματα για ξόδεμα. Και ότι έχετε τόσο πολύ ανάγκη να ξοδέψετε, που δεν σας πειράζει να πουλήσετε με μικρότερο τίμημα ή / και ζημιά για να ικανοποιήσετε τον εθισμό σας στο ξόδεμα.
Για να καταλαβαίνει ο κόσμος:
Τι με νοιάζει εμένα, αν αύριο δεν έχει η οικογένειά μου να φάει, εγώ θέλω σήμερα καινούργιο αυτοκίνητο. Θυσιάζετε, δηλαδή, την περιουσία τού ελληνικού λαού που θα του δίνει ροές μερισμάτων στο διηνεκές για ένα ποσό μικρότερης αξίας, σήμερα.
Με άλλα λόγια, θυσιάζετε προοπτική επόμενων ετών, Κυβερνήσεων ή και γενεών για άμεσο, μικρότερο, και δικό σας όφελος, τώρα.
Γιατί να κάνει κάτι τόσο ποταπό μία Κυβέρνηση; Πριν απαντήσω θα ανοίξω μία μικρή παρένθεση.
Γνωρίζετε ποιο είναι το μεγαλύτερο fund τής Ευρώπης (αν όχι το μεγαλύτερο σήμερα στον κόσμο, το δεύτερο μεγαλύτερο); Τι περιουσία έχει και από που προήλθαν τα χρήματα;
Ονομάζεται (δική μου η μετάφραση): Κρατικό Ταμείο Συντάξεων τής Νορβηγίας (ή αλλιώς το Ταμείο Πετρελαίου) και έχει αξία 1,4 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Όπως λέει και το παρατσούκλι του, δημιουργήθηκε όταν η Νορβηγία βρήκε πετρέλαιο και σκοπός του είναι να προστατεύσει τις επόμενες γενιές Νορβηγών από τη γήρανση τού πληθυσμού τής χώρας.
Οι Νορβηγοί, όταν βρήκαν πετρέλαιο, αποφάσισαν ότι αυτό δεν είναι η περιουσία μιας Κυβέρνησης ή μιας γενιάς Νορβηγών, αλλά όλων των επόμενων.
Και έτσι, έβαλαν τα κέρδη από την πώληση τού πετρελαίου σε ένα ταμείο για να μπορεί να μαζεύει χρήματα και να εξυπηρετεί τις ανάγκες των Νορβηγών και των Νορβηγίδων τού μέλλοντος.
Εδώ, στην Ελλάδα, δεν σκεπτόμαστε ακριβώς έτσι. Ειδικά στο θέμα των ιδιωτικοποιήσεων, δηλαδή στην πώληση κρατικών περιουσιακών στοιχείων, μέχρι σήμερα έχουμε μια νοοτροπία
«ό,τι φάμε και ό,τι πιούμε…». Αν δεν πουλήσουμε για να ξοδέψουμε άμεσα, πουλάμε διότι πρέπει να ξεπληρώσουμε αυτά που δανειστήκαμε για να ξοδέψουμε στο παρελθόν. Και άρα, θυσιάζουμε το μέλλον για το «χθες» και το «σήμερα».
Δεν είστε μόνο εσείς ένοχοι σε αυτό. Είμαστε πολλοί, κατά καιρούς. Και λυπάμαι, αν στεναχωρώ κάποιους αλλά θα πω τα πράγματα με το όνομά τους, με την ελπίδα να αλλάξουμε νοοτροπία.
Δηλωμένα αποδεκτός, από όλο το πολιτικό φάσμα, λόγος ιδιωτικοποιήσεων, είναι η καλύτερη εξυπηρέτηση τού πολίτη.
Εκεί, όπου δεν έχεις ανταγωνισμό και άρα ούτε; ανταγωνιστικές τιμές να ανοίξεις την αγορά με σκοπό να αυξήσεις και την ποιότητα των παρεχόμενων προϊόντων ή υπηρεσιών και να μειώσεις το τίμημα που πληρώνει ο πελάτης.
Έχουμε καλά παραδείγματα ιδιωτικοποιήσεων; Ιδιωτικοποιήσεις που έκαναν και την ποιότητα τού προϊόντος καλύτερη και το τίμημά τους χαμηλότερο; Ναι. Τα σπίρτα.
Κάποτε, τα πληρώναμε ως μονοπώλιο του κράτους, και σήμερα μας τα χαρίζουν. Και δουλεύουν. Και παράγονται στην Ελλάδα.
Όμως, σπάνια, οικειοθελώς μια Κυβέρνηση άνοιξε μια αγορά για να την κάνει καλύτερη. Συνήθως, οι ιδιωτικοποιήσεις στην Ελλάδα έγιναν για να μαζέψουν οι Κυβερνήσεις χρήματα.
Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να μαζέψεις πολλά χρήματα; Να ανοίξεις την αγορά και να δημιουργήσεις ανταγωνισμό ή να πουλήσεις μονοπώλιο; Μην ψάχνεστε. Ασυζητητί, να πουλήσεις μονοπώλιο.
Τι κάνουμε, λοιπόν, στην Ελλάδα; Πουλάμε την εταιρεία τού Δημοσίου, αλλά δημιουργούμε τέτοιες συνθήκες, ώστε να μη δημιουργηθεί ανταγωνισμός. Έτσι, μεγαλώνει το τίμημα τής πώλησης.
Σε τι, όμως, επίσης συμφωνούμε όλοι, καπιταλιστές, σοσιαλιστές, κομμουνιστές ότι είναι χειρότερο από ένα κρατικό μονοπώλιο; Ένα ιδιωτικό.
Τόσο η πώληση τού Αεροδρομίου, όσο και η πώληση τής Ολυμπιακής, είτε με βάση τους όρους τής σύμβασης είτε με τις συνθήκες τής αγοράς, διασφάλισαν στους αγοραστές τους μειωμένο ανταγωνισμό και περισσότερα κέρδη.
Τουλάχιστον, για κάποιο διάστημα. Τουλάχιστον, για κάποιες πτυχές τής οικονομικής τους δραστηριότητας. ΟΤΕ, ΔΕΗ τα ίδια. Δημόσιοι δρόμοι, τα ίδια.
Στην περίπτωση τού Αεροδρομίου, η πώληση με τη διασφάλιση τού μονοπωλίου οδήγησε σε δύο -ακόμη- πράγματα:
Πρώτον, να γίνει το «Ελευθέριος Βενιζέλος» το δεύτερο ακριβότερο Αεροδρόμιο τής Ευρώπης. Και λόγω αυτού, να μην έρθουν low cost carriers και άρα να καθυστερήσει η ανάπτυξης τού τουρισμού στην Αθήνα. Και δεύτερον, να χάσουμε το τοπικό hub τής Ανατολικής Μεσογείου στην Κωνσταντινούπολη.
Πάλι, σκεφτόμαστε το άμεσο κέρδος και όχι την επένδυση.
Θα μπορούσε να αναπτυχθεί ανταγωνισμός; Ναι.
Στην Τανάγρα και στο Τατόι υπάρχουν, ήδη, Αεροδρόμια. Θα μπορούσαμε, εκεί ή αλλού, να έχουμε μια δομή για low cost carriers, αλλά το απαγορεύει η σύμβαση. Για να πάρει περισσότερα λεφτά το κράτος. Αυτό είναι το κόστος να σκεφτόμαστε με όρους τού «σήμερα» ή τού «χθες», αντί τού «αύριο».
Τουλάχιστον, όμως, το μονοπώλιο που διασφαλίσαμε στους μετόχους τού Αεροδρομίου έφερνε και πολλά χρήματα στο Ελληνικό Δημόσιο. Και θα τα έφερνε στο διηνεκές. Κέρδη, που θα αξιοποιούσε όχι μια Κυβέρνηση, αλλά πολλές. Όχι μια γενιά, αλλά πολλές. Δεν είναι ιδανικό, αλλά δεν δείχνει και την αυτοκρατορική βουλιμία «μετά από μένα, το χάος».
Ενώ, τώρα; Τι κάνετε; Θυσιάζετε αυτήν τη συνεχιζόμενη ροή πληρωμών, για να τα ξοδέψετε εσείς όλα σήμερα. Εκτός, αν έχετε σκοπό να επενδύσετε σε fund για τις ελληνικές συντάξεις και δεν μας το έχετε πει.
Διότι και για κάτι τέτοιο, θα μπορούσαμε να συζητήσουμε σοβαρά.
Για να μην σας κουράζω.
Μια Κυβέρνηση που λέει ότι πάει καλά, που λέει ότι η οικονομία πάει καλά, που λέει ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα, που υπόσχεται περισσότερους μισθούς και σιγουριά για το μέλλον, συμπεριφέρεται σαν να μη συμβαίνει τίποτα από αυτά.
Αντί να σχεδιάζει σήμερα, για ένα καλύτερο αύριο, θυσιάζει το «αύριο» για το «σήμερα». Και άρα, αυτή η Κυβέρνηση, ή λέει ψέματα για την οικονομία ή αξιοποιεί την περιουσία τού κράτους για δικό της όφελος.
Έτσι, επιφυλασσόμαστε να ακούσουμε τη συζήτηση που γίνεται εδώ και θα συνεχίσουμε στην Ολομέλεια.
Κλείνοντας, σας υπο犀利士
σχέθηκα μια τέταρτη εκδοχή, γιατί η Κυβέρνηση πουλάει με χασούρα ή μικρότερη προοπτική κερδών μετοχές που θα μπορούσε στο μέλλον να πουλήσει ακριβότερα.
Σας είπα ότι δεν θέλω να τη σκέφτομαι. Και θα εξηγήσω, γιατί δεν θέλω να τη σκέφτομαι.
Θα την πω όμως, πρώτον, για να μη θεωρείτε ότι τρώμε κουτόχορτο και δεύτερον, διότι στο μέλλον θα πάρετε αποφάσεις για το τίμημα εισαγωγής στο Χρηματιστήριο των Μετοχών τού Αεροδρομίου και καλό είναι να λάβετε και αυτήν την πιθανότητα υπ΄ όψη.
Πουλώντας φθηνότερα σήμερα, κάτι που αύριο θα έχει μεγαλύτερη αξία, κάνετε ένα σημαντικό δώρο στους υπάρχοντες μετόχους των εταιρειών. Δηλαδή, θυσιάζετε περιουσία και χρήματα τού ελληνικού λαού για να κάνετε κάποιους ανθρώπους που έχουν χρήματα, πλουσιότερους.
Με ποια προοπτική θα με ρωτήσετε;
Σε τέτοιες περιπτώσεις, Κυβερνήσεις ενεργούν έτσι ώστε οι φίλοι τους να γίνουν πιο φίλοι και οι εχθροί να γίνουν λιγότερο εχθροί. Ή ακόμα και φίλοι.
Δεν φαντάζομαι να έχετε κάτι τέτοιο στο μυαλό σας. Το λέω, διότι, κάποιοι μέτοχοι αυτών των εταιριών και δηλωμένοι φίλοι σας και δηλωμένοι εχθροί σας, έχουν υπάρξει.
Αλλά, κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι είστε μια Κυβέρνηση που ξεπουλάει περιουσία τού κόσμου, για να κάνει δωράκια σε φίλους ή για να κλείσει στόματα αντιπάλων, και ένα τέτοιο σενάριο θα σήμαινε ότι είστε μια Κυβέρνηση διεφθαρμένη.
Λέω, λοιπόν, ότι δεν θέλω να το σκέφτομαι αυτό το σενάριο, διότι αν έχω δίκιο είστε διεφθαρμένοι και αυτό είναι κακό για τη χώρα, ενώ αν έχω άδικο, χωρίς αποδείξεις, θα είμαι συκοφάντης.
Για αυτό, άφησα αυτήν την εκδοχή στο τέλος.
Ούτε εσάς θέλετε να σας λένε διεφθαρμένους ούτε εμένα μου αρέσει να με λένε συκοφάντη.
Προσέχω πάρα πολύ τα λόγια μου.
Καλό είναι να προσέξτε πάρα πολύ τις πράξεις σας».
Παρακάτω μπορείτε να δείτε την ομιλία μου: