Η Απλή Αναλογική απαιτεί διαφορετική αντίληψη εξουσίας
Συνέντευξη στην εφημερίδα «Μακεδονία της Κυριακής», στον δημοσιογράφο Βαγγέλη Στολάκη.
Κύριε Υπουργέ, η πρόταση του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ- Κινήματος Αλλαγής για το ενδεχόμενο συνεργασίας την επομένη των εκλογών αλλά με τρίτο πολιτικό πρόσωπο στη θέση του Πρωθυπουργού, έχει προκαλέσει αντιδράσεις και από τη ΝΔ και από το ΣΥΡΙΖΑ. Τι απαντάτε; Ποια χαρακτηριστικά θα πρέπει να έχει αυτό το πρόσωπο και υπό ποιες προϋποθέσεις θα συνεργαστείτε;
Ενώ εμείς στο ΠΑΣΟΚ σκεφτόμαστε με όρους πραγματικής συνεργασίας, με στόχο το όφελος της κοινωνίας, ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ σκέφτονται μόνο με όρους αυτοδυναμίας με στόχο την καρέκλα. Η πρόταση του Νίκου Ανδρουλάκη, που βασίζεται σε ένα ΠΑΣΟΚ – καταλύτη της επόμενης μέρας, περιέχει δύο στοιχεία: προγραμματική συμφωνία και πρόταση για Πρωθυπουργό κοινής αποδοχής. Το πρώτο συστατικό, που νοηματοδοτεί και το δεύτερο, διασφαλίζει ότι θα τηρηθεί συμφωνία. Γι’ αυτό και η πρόταση του ΠΑΣΟΚ τούς υπερβαίνει: Ένα τρίτο πρόσωπο, που θα προκύψει μετά από διαδικασία συνεννόησης και συμφωνίας σε συγκεκριμένες πολιτικές αλλαγές. Θα πρέπει να έχει δυνατότητα σύνθεσης απόψεων, να εμπνεύσει τους βουλευτές όλων των συνεργαζόμενων κομμάτων ότι αξίζει μια κοινή προσπάθεια για να αντιμετωπίσουμε τις παθογένειες του πολιτικού συστήματος. Είναι μια αλλαγή κουλτούρας επιβεβλημένη, αν θέλουμε πραγματικά να μεταβούμε από την ενισχυμένη αναλογική που ο κερδισμένος τα παίρνει όλα στην απλή αναλογική όπου οι συνεργασίες δημιουργούνται για το καλό τού τόπου.
Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη Λοβέρδου πως από τη στιγμή που απορρίπτονται πρόσωπα θα πρέπει το ΠΑΣΟΚ να προτείνει συγκεκριμένα; Δεν θα πρέπει να ξέρει ο κόσμος τι ψηφίζει;
Οι μόνοι που ενδιαφέρονται για τα πρόσωπα είναι εκείνοι που έχουν πρόσβαση στην εξουσία, διότι τους προσφέρει δικαιώματα και υπηρεσίες που άλλοι δεν έχουν. Σκεφτείτε όμως τα εκατομμύρια Ελλήνων που δεν περιμένουν τίποτα από τις προσωπικές σχέσεις, αλλά από τις πολιτικές που θα επηρεάσουν τη ζωή τους. Επιστρέφουμε λοιπόν, στην προηγούμενη συζήτηση. Ο κόσμος διψάει, να ακούσει κάτι συγκεκριμένο: όραμα, ιδέες, πολιτικές και προτάσεις. Δευτερευόντως τον νοιάζει ποιος θα κάτσει στην καρέκλα. Άρα, το δικό μας χρέος, ως ΠΑΣΟΚ, είναι να δείξουμε με τον πιο καθαρό τρόπο, ποιες είναι οι κόκκινές μας γραμμές για μια πιθανή συμμετοχή στην Κυβέρνηση: τι αλλαγές θέλουμε να πετύχουμε για το καλό της χώρας. Και φυσικά, να βρούμε τα πρόσωπα που θα φέρουν εις πέρας το δύσκολο έργο της αναδιανομής εξουσίας και πλούτου που χρειάζεται η χώρα για να μην εξαρτάται η θέση μας στην κοινωνία, από τις γνωριμίες μας.
Οι τόνοι μεταξύ του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ έχουν ανέβει από το καλοκαίρι και μετά, στον απόηχο της υπόθεσης παρακολούθησης του Νίκου Ανδρουλάκη. Θεωρείτε πως είναι εφικτό πλέον να βρεθεί κάποια «χρυσή τομή» ή είστε πιο κοντά στο ΣΥΡΙΖΑ;
Ο κ. Μητσοτάκης, με τις υποκλοπές, έβαλε μία βόμβα στα θεμέλια του πολιτικού συστήματος. Απομόνωσε τον ίδιο και το κόμμα του από οποιαδήποτε συζήτηση συνεργασίας καθώς δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν οποιαδήποτε απόφαση υπέρ του, θα είναι προϊόν πραγματικής σύγκλισης ή προϊόν εκβιασμού. Από την άλλη, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δείξει κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του, πως δεν μπορεί να υποστηρίξει τις πραγματικές αλλαγές που χρειάζεται το πολιτικό μας σύστημα για να μπορέσει η Ελληνίδα και ο Έλληνας να σταθεί ξανά στα πόδια του. Δεν μπορεί να υποστηρίξει μία πολιτική αποσυγκέντρωσης της εξουσίας, καθώς όταν του δόθηκε η ευκαιρία, αυτό που έκανε ήταν μία προσπάθεια χειραγώγησής της. Χρειαζόμαστε πολιτικά πρόσωπα που μπορούν να υποστηρίξουν μία πολιτική συναινέσεων, που υπηρετεί τους πολλούς και σπάει το κομματικό, πελατειακό κράτος.
Στο αφήγημά σας πάντως ο κ. Μητσοτάκης απαντά με «κυβερνήσεις πλειοψηφίας από ένα κόμμα κι όχι από ένα χρώμα». Πως το σχολιάζετε;
Δε συνηθίζω να ερμηνεύω τους χρησμούς του κ. Μητσοτάκη, επιλέγω να σχολιάσω τα πεπραγμένα και τα λεγόμενά του. Μέχρι στιγμής ο κ. Μητσοτάκης έχει πει ξεκάθαρα – και με τρόπο εξόχως αντιθεσμικό – ότι προτιμά να σέρνει τη χώρα σε έναν ατέρμονο εκλογικό κύκλο μέχρι να εκλεγεί ο ίδιος ξανά Πρωθυπουργός. Είναι μια στάση που απορρέει από το αλαζονικό ιδεολόγημα των «αρίστων», που διακινεί εδώ και χρόνια. Αν εκείνοι θεωρούν μόνο τους εαυτούς τους άριστους και όλους τους υπόλοιπους άχρηστους, πώς να δεχτεί ο άνθρωπος να συγκυβερνήσει με κάποιον; Ας μη ξεχνάμε όμως: αυτή η αλαζονική συμπεριφορά οδήγησε στα Τέμπη. Όσοι μπορούσαν τους είχαν προειδοποιήσει, ενώ από αλαζονεία η Κυβέρνηση έκλεινε τα αυτιά της.
Επιμένετε στις προγραμματικές συγκλίσεις. Ποιες είναι οι δικές σας κόκκινες γραμμές;
Η επόμενη Κυβέρνηση θα πρέπει να έχει ως βασικό στόχο την καταπολέμηση των ανισοτήτων. Ανισότητες στο εισόδημα, στον πλούτο, στην πρόσβαση στην εξουσία. Και προτείνω τέσσερις πυλώνες αντιμετώπισής τους: μια Δημοκρατία που λειτουργεί με έλεγχο και λογοδοσία, κοντά στον πολίτη, μια Παιδεία που επενδύει σε όποιον θέλει να διευρύνει τους ορίζοντές του, μια Κοινωνία με ασφάλεια. Δηλαδή, κοινωνικές υποδομές που μας επιτρέπουν να προγραμματίζουμε το μέλλον μας. Και φυσικά στα οικονομικά, ένα πατριωτικό παραγωγικό μοντέλο, εξωστρεφές και αισιόδοξο, που δημιουργεί αγορές, προωθεί Ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες και που επενδύει στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας.
Πώς διαμορφώνεται μετά την τραγωδία στα Τέμπη το δίλημμα του ΠΑΣΟΚ ενόψει των εκλογών και ποιο είναι για εσάς το διακύβευμα των εκλογών του Μαΐου;
Στα Τέμπη, αυτό που φάνηκε ξεκάθαρα είναι η έλλειψη λογοδοσίας και έλεγχου της εξουσίας. Η Κυβέρνηση φρόντισε να περιορίσει κάθε εστία ελέγχου που μπορούσε να προειδοποιήσει και να αποτρέψει το δυστύχημα: αντιπολίτευση, δημοσιογράφους, συνδικαλιστές, ανεξάρτητες ρυθμιστικές αρχές. Σε ένα πολιτικό επίπεδο λοιπόν, αυτή η τραγωδία ήρθε και ενίσχυσε το βασικό ερώτημα: Δημοκρατική συνεργασία ή αλαζονική αυτοδυναμία; Δηλαδή, θα μπορέσουμε να διεκδικήσουμε τον έλεγχο της εξουσίας μέσω των συνεργασιών; Ή θα αφήσουμε πάλι ένα κόμμα να λειτουργεί ανεξέλεγκτα; Θα δημιουργήσουμε μία Δημοκρατία για τους πολλούς ή θα συνεχίσει το πολιτικό σύστημα να λειτουργεί για τους λίγους;
Δημοσκοπικά, αν και η Κυβέρνηση όπως φαίνεται από τα μέχρι σήμερα ευρήματα έχει υποστεί απώλειες, το ΠΑΣΟΚ παραμένει στάσιμο. Που οφείλεται αυτό; Προσδοκάτε να κερδίσετε τους αναποφάσιστους;
Μετά την τραγωδία των Τεμπών, η κοινωνία βρίσκεται σε ένα βαθύ, συλλογικό πένθος. Μια ενδοσκόπηση, αν θέλετε, που άλλες φορές εκφράζεται με οργή και άλλες με απάθεια ή απογοήτευση. Ο κόσμος λοιπόν, τελεί σε στάση αναμονής. Περιμένει να ακούσει και να κρίνει. Ξέρετε, κ. Στολάκη, μεταξύ 2009 και 2019, έφυγαν από τις κάλπες 2.000.000 πολίτες. Στο δικό μας χέρι είναι αν θα μεγαλώσει ή θα μικρύνει τις επόμενες εβδομάδες αυτός ο αριθμός. Αυτή είναι και η μεγάλη ευκαιρία του ΠΑΣΟΚ: να πείσουμε αυτούς τους ανθρώπους πως αξίζει τον κόπο να ασχοληθούν, να ψηφίσουν, να συμμετέχουν.
Πώς σχολιάζετε την αντίδραση του κόσμου που βγαίνει στους δρόμους διεκδικώντας απαντήσεις για την τραγωδία και τι απαντάτε στα περί «διαχρονικής ευθύνης» που επικαλείται ο Πρωθυπουργός; Στο παρελθόν αναλαμβάνοντας την πολιτική ευθύνη είχατε παραιτηθεί από τη θέση του Υπουργού. Πόσο εύκολη η δύσκολη απόφαση ήταν;
Μόνο αν αναλάβεις πλήρως και αμετάκλητα την ευθύνη μπορείς να πείσεις ότι είσαι μέρος της λύσης. Μετά από 4 χρόνια στην εξουσία, δεν μπορείς να λες «φταίμε όλοι». Πρέπει, αν έχεις αίσθημα ευθύνης, να πεις «φταίω εγώ και θα διορθώσω ό,τι πήγε στραβά». Δυστυχώς ο Πρωθυπουργός κάνει ακριβώς το αντίθετο: όλοι τού φταίνε εκτός από τον εαυτό του. Την καλύτερη απάντηση τού την έδωσε ο κ. Γεραπετρίτης που είπε «θα τα λύσω όλα σε 9 μήνες». Τότε τι έκαναν 4 χρόνια; Οι πολίτες με τους οποίος συνομιλώ στην Α’ Αθήνας περιμένουν να μετασχηματίσουμε αυτή την αντίδραση σε δύναμη αλλαγής.