Δίκαιη Ενεργειακή Μετάβαση; Όχι, με αυτήν την Κυβέρνηση
Ομιλία μου στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής – 09.04.2024
«Αγαπητές συναδέλφισσες και αγαπητοί συνάδελφοι,
Θα ήταν πολύ ωραία, αν η Ευρωπαϊκή Ένωση και η γραφειοκρατία της ήταν γρήγορες, δίκαιες και διακατέχονταν από σοσιαλιστικές αξίες.
Θα αναγνώριζαν, γρήγορα, τις προκλήσεις που έχουν μπροστά τους. Θα αντιδρούσαν για το καλό ολόκληρης της Ένωσης. Και θα δημιουργούσαν αγορές, επιδραστικά και δυναμικά, για να στηρίξουν ευρωπαϊκά νοικοκυριά. Δυστυχώς, όλοι γνωρίζουμε ότι δεν είναι.
Εμείς, το γνωρίζουμε καλύτερα από όλους. Η Ένωση άργησε να καταλάβει την ελληνική κρίση. Όταν αντέδρασε -την υποχρεώσαμε να αντιδράσει- αντέδρασε με μισή καρδιά.
Και αντί να κινηθεί με γνώμονα το ελληνικό νοικοκυριό, όπως της λέγαμε, πρόταξε τις αγορές.
Τα αποτελέσματα τα νιώσαμε στο πετσί μας, ατομικά οι περισσότεροι και συλλογικά όλοι μας.
Ναι, μείναμε στο ευρώ όπως επέβαλε το εθνικό μας συμφέρον, αλλά μέχρι και οι Συντηρητικοί, Σόιμπλε και Μέρκελ, αναγνώρισαν την ζημιά της αργής και αναιμικής αντίδρασής τους.
Απελπιστικά αργά και επίπονα, όμως η Ευρώπη έμαθε.
Άρχισε να ξυπνάει στον κορονοϊό και αντέδρασε, επιτέλους, όταν ρωσικά στρατεύματα εισέβαλαν σε έδαφός της.
Πρώτα με το Ευρωομόλογο. Μετά με το REPowerEU.
Στόχος; Να απεξαρτηθεί το ευρωπαϊκό όραμα από το αραβικό πετρέλαιο και το ρωσικό αέριο, δημιουργώντας νέες αγορές εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης για καθαρή ενέργεια.
Πώς θα μπορούσε λοιπόν, σήμερα, το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα να μην στηρίζει το Ταμείο Ανάκαμψης;
Ναι μεν επιμηθείς, αντί για προμηθείς. Εκ των υστέρων, αντί για εκ των προτέρων. Αντίδραση στην κρίση, αντί για δράση με στόχους και σχέδιο.
Αλλά, έστω και αργά, η Ευρώπη έμαθε και αντέδρασε σαν Ένωση, έθεσε στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και έδεσε το οικονομικό της μέλλον με το οικονομικό μέλλον των μελών της, δανειζόμενη ενιαία.
Όλα όσα τόσο καιρό φωνάζαμε, όταν η ευρωπαϊκή και ελληνική Συντήρηση γελούσε.
Η Ευρώπη έμαθε. Ο κ. Μητσοτάκης, όμως, όχι.
Τα χρήματα που μάζεψε η Ευρώπη άνοιξαν νέες προοπτικές, τόσο για την ενεργειακή μετάβαση και απεξάρτηση όσο και για τη δικαιότερη ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Πολλές φορές στο παρελθόν η Ελλάδα, με το ΠΑΣΟΚ, έχει ηγηθεί ή συμμετάσχει σε προσπάθειες να ξυπνήσει η Ευρώπη. Όπως, στα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα.
Αλλά, στη συγκεκριμένη περίπτωση, το μόνο που χρειαζόταν να κάνει η Ελλάδα είναι να ακολουθήσει την Ευρώπη, αποφασίζοντας για τον εαυτό της ένα πράγμα μόνο: Πώς θα απεξαρτηθεί. Διότι, το πώς είναι όσο σημαντικό είναι και το αν. Πώς θα καθορίσει τον σωστό ρυθμό μετάβαση για εμάς. Πώς θα γίνει η μετάβαση και πιο πράσινη και πιο δίκαιη για εμάς.
Πώς θα γίνει η μετάβαση πιο εύπεπτη για κάθε ελληνικό νοικοκυριό, πιο αποτελεσματική για κάθε μέγεθος ελληνικής επιχείρησης, πιο δίκαιη για κάθε Δήμο και Περιφέρεια της Ελλάδας.
Αλλά, εδώ, η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έχασε κάθε μέτρο. Και ο κ. Μητσοτάκης έγινε βασιλικότερος του βασιλέως.
Δεν κάθισε να σκεφτεί αν, πως και γιατί. Αν το σκέφτηκε, δεν το έκανε με γνώμονα την Ελληνίδα και τον Έλληνα.
Του είπε ο δάσκαλος «Πηδήξτε». Και αυτός είπε «πόσο ψηλά θέλετε;»
Πριν καν εισβάλει η Ρωσία στην Ουκρανία ξεκινάει την πιο βίαιη απολιγνιτοποίηση που έχει δει η χώρα, στέλνοντας τη Δυτική Μακεδονία στα τάρταρα και καταδικάζει το ελληνικό νοικοκυριό στην ακρίβεια της κρίσης.
Όλα στο λόμπι του φυσικού αερίου, την ώρα που το φυσικό αέριο γινόταν αγχόνη στον λαιμό των Ελλήνων.
Ένα πραγματικό, οικονομικό έγκλημα εις βάρος του εισοδήματος της Ελληνίδας και του Έλληνα και εις βάρος της ενεργειακής ανεξαρτησίας της χώρας.
Αλλά, δεν σταματάει εκεί.
Ποιο είναι το πρώτο Νομοσχέδιο που γράφει ο κ. Χατζηδάκης ως Υπουργός Ενέργειας;
Την κατάργηση του ενός και μόνου Νόμου του ΣΥΡΙΖΑ, που μπορεί να χειροκροτήσει κάθε προοδευτικός άνθρωπος: τον νόμο Σταθάκη για τις Ενεργειακές Κοινότητες.
Παραδίδοντας την παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εξ ολοκλήρου σε μεγάλες επιχειρήσεις. Γιατί είναι, αυτό, κακό;
Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, έχουν τρία καλά: Είναι καθαρές, απεξαρτούν τη χώρα από ξένα ορυκτά καύσιμα και κυρίως δίνουν την ευκαιρία, σε όλους μας, να παράγουμε την δική μας ενέργεια.
Δηλαδή, κάνουν την παραγωγή ενέργειας πιο δίκαιη και πιο δημοκρατική.
Προφανώς, το τρίτο ο κ. Μητσοτάκης το πέταξε στα σκουπίδια. Παρέδωσε την εξάρτηση της Ελλάδας από μεγάλους επιχειρηματίες του πετρελαίου και του αερίου σε μεγάλους επιχειρηματίες φωτοβολταϊκών.
Και για να είναι σίγουρος ότι οι Ενεργειακές Κοινότητες δεν θα έχουν μέλλον στην Ελλάδα, στούμπωσε το δίκτυο το οποίο είναι στα όρια της αντοχής του σε πολλές περιοχές της Ελλάδας.
Μετά τις πρώτες 168 κοινότητες, που είναι αστείος αριθμός μπροστά στην προοπτική της μετάβασης και της απεξάρτησης, ο ΔΕΔΔΗΕ απορρίπτει κάθε αίτηση λόγω αδυναμίας του δικτύου.
Αποτέλεσμα; Τα ευάλωτα νοικοκυριά, οι ενεργοβόρες μικρομεσαίες επιχειρήσεις και οι αγρότες της ελληνικής γης να γονατίσουν από το κόστος της ενέργειας.
Και το χειρότερο; Οι τοπικές κοινωνίες να έχουν γυρίσει κατά των ΑΠΕ και 8 στις 10 μικρές επιχειρήσεις να θεωρούν ότι δεν έχει νόημα η μετάβαση.
Για να ισορροπήσει τη ζημιά από ένα έγκλημα, τι έκανε ο κ. Μητσοτάκης; Άλλο ένα.
Πήγε εκεί που νιώθει άνετα.
Κράτησε ψηλά τους έμμεσους φόρους μέσα στην κρίση, μάζεψε τρία δισ. και τα μοίρασε σε PASS.
Αποτέλεσμα; Τα ευάλωτα νοικοκυριά, οι αγρότες και οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες να είναι εξαρτημένοι από φιλοδωρήματα. Τα μεσαία στρώματα φτωχοποιημένα.
Η Ελλάδα, σε νέου τύπου εξάρτηση με τρία δισ. λιγότερα στα ταμεία της.
Αλλά για τους μεγάλους επιχειρηματίες, όλα καλά. Αυτοί δεν είναι που λένε: «Μα ο κ. Μητσοτάκης, προοδευτικός είναι». Δεν χρειάζεται να είσαι σοσιαλιστής, για να δεις ότι ο κ. Μητσοτάκης είναι το χειρότερο παράδειγμα καθυστερημένης Θατσερικής πολιτικής, στην Ευρώπη. Και μετά τις υποκλοπές και τα Τέμπη, ένα βήμα πριν τον Όρμπαν. Αλλά, εσείς, τον βλέπετε «Προοδευτικό». Μόνο η Νέα Δημοκρατία και τα ευνοούμενα τσιράκια της, θα μπορούσαν να το πουν αυτό.
Είναι σημαντικό, να συμμετέχει η Ελλάδα στην ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης; Προφανώς είναι. Πόσο σημαντικό; Από άποψη προστασίας του περιβάλλοντος, 0,0012%. Παράγουμε το 2%, του 6%, της παγκόσμιας ρύπανσης. Μεγάλο δεν το λες, αμελητέο δεν είναι.
Είναι σημαντικό, να συμβάλουμε στην πρώτη κοινή ευρωπαϊκή προσπάθεια; Προφανώς και είναι. Αλλά, όπως είπα, το πώς είναι όσο σημαντικό, είναι και το αν. Αν ο κ. Μητσοτάκης, δεν έδειχνε τόση βιασύνη και κρατούσε ένα μέρος των ΑΠΕ και του δικτύου, ας πούμε το 1/5, για συλλογικότητες διαφόρων ειδών, θα μπορούσε να μοιράσει τα καλά της ενεργειακής μετάβασης και σε άλλους.
Σε όλους. Οι Δήμοι θα έδιναν φτηνή και καθαρή ενέργεια στα ευάλωτα νοικοκυριά.
Τα Επιμελητήρια στις ενεργοβόρες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, όπως για παράδειγμα οι φούρνοι που στην κρίση αναγκάζονται σε μεγάλες ανατιμήσεις του ψωμιού.
Και οι Συνεταιρισμοί θα κρατούσαν το κόστος ύδρευσης και μεταφοράς χαμηλό, για να κάνουν τους αγρότες-μέλη τους πιο ανταγωνιστικά.
Υπέροχο παράδειγμα, ο Υπερίων. Δημοκρατική Κοινότητα της Αττικής, που παράγει φθηνή ανανεώσιμη ενέργεια για τα μέλη της.
Δεν βάζω στην εξίσωση: Ότι θα δυνάμωνε τη συλλογική συνείδηση, στα μέλη των συλλογικοτήτων.
Ότι θα άνοιγε τον δρόμο, στην πολυπόθητη ατομική παραγωγή ενέργειας και τελικά στον απόλυτο εκδημοκρατισμό της.
Ότι θα οδηγούσε, σε μεγαλύτερο ανταγωνισμό και άρα σε χαμηλότερο κόστος ενέργειας για όλους μας.
Δεν τα βάζω, διότι, ακόμα και χωρίς αυτά, η σωστή μετάβαση και απεξάρτηση θα οδηγούσε σε καλύτερα αποτελέσματα.
Διότι, όλα είναι μια αλυσίδα: Με σωστές αποφάσεις, ούτε υψηλές τιμές θα είχαμε, ούτε υψηλούς φόρους, ούτε νέες εξαρτήσεις, ούτε PASS θα χρειαζόμασταν.
Η απεξάρτηση των Ελλήνων θα ήταν επίτευγμα, τόσο απέναντι στα εγχώρια και ξένα ολιγοπώλια όσο και απέναντι στην ελληνική Κυβέρνηση. Αλλά, κάτι τέτοιο θα ήταν αδιανόητο για τη Νέα Δημοκρατία.
Ο ρόλος της Ελλάδας στη μετάβαση θα ήταν σημαντικός, ηγετικός θα έλεγα, διότι θα ήταν δημοκρατικός.
Και ας μας έπαιρνε λίγο καιρό παραπάνω, να πετύχουμε την πλήρη μετάβαση.
Σας διαβεβαιώνω ότι ο κόσμος δεν θα σταματούσε και εμείς θα είχαμε προτάξει το εθνικό μας συμφέρον.
Για να φτάσεις, όμως, εκεί πρέπει η ηγεσία να σκέφτεται αλλιώς: Αντί να αγωνιά, να είναι ο πιο καλός ο μαθητής και να υποκλίνεται στους δυνατούς, να σκέφτεται την ενεργειακή μετάβαση με άξονα την Ελληνίδα και τον Έλληνα.
Να σκέφτεται ότι το «πώς» είναι όσο σημαντικό, είναι και το «αν». Να σκέφτεται ότι όσο σημαντικό είναι να αναπνέουμε καθαρό αέρα, είναι να αναπνέουμε. Και να σκέφτεται ότι όταν δυναμώνουμε όλοι μαζί, δυναμώνουμε καλύτερα.
Τι σημαίνει αυτό και πώς θα το πετύχουμε;
Πώς θα κάνουμε τη δύναμη που μας δίνει η Ευρώπη, έστω και αυτήν, την ύστατη ώρα, πιο γρήγορη, δίκαιη και σοσιαλιστική, θα σας εξηγήσω στην αυριανή μου ομιλία, στην Ολομέλεια».