Φίλες και φίλοι

Πιστεύω ακράδαντα ότι το 2009 θα είναι μια χρονιά σημαδιακή για τον ελληνικό κινηματογράφο. Θα έλεγα για την ελληνική τέχνη γενικότερα.

Για δύο κυρίως λόγους.

Ο πρώτος είναι ότι το 2009 το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης συμπληρώνει 50 χρόνια ζωής.

Μισός αιώνας που είδε τεράστιες αλλαγές στον κόσμο. Σημαντικές αλλαγές στη Θεσσαλονίκη. Εντυπωσιακές αλλαγές στον κινηματογράφο.

Μισός αιώνας παρουσίας, δημιουργίας, παρέμβασης.

Μισός αιώνας αγώνων. Πολιτικοί αγώνες κατά δικτατοριών, αυταρχισμού, πολέμων, αλλά και απάθειας και κυνισμού. Αγώνες στον χώρο της πολιτισμού και της τέχνης. Της ποιοτικής, αυθεντικής και ελεύθερης δημιουργίας σε έναν κόσμο όπου κυριαρχούσε η αισθητική και η ποιότητα των πολυεθνικών.

Αγώνες που έκαναν τούτο το Φεστιβάλ εξαιρετικά υψηλής ποιότητας χωρίς να ενδώσει στην τυπολατρία που απωθεί το ευρύ κοινό.

Αγώνες για να εδραιώσει και να προβάλει τούτη η πόλη την ταυτότητα της μέσα σε ένα κόσμο που συνεχώς αλλάζει.

Αγώνες που δέσανε το Φεστιβάλ με την πόλη και την πόλη με τον κόσμο.

Για αυτό και έχουμε κάθε λόγο σήμερα όλοι μας να γιορτάσουμε με τον πιο λαμπρό τρόπο τα 50 χρόνια που πέρασαν για το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης.

Και είμαι προσωπικά περήφανος, αλλά θα έλεγα ότι αισθάνομαι και πραγματικά τυχερός να βρίσκομαι σήμερα εδώ ανάμεσά σας σε αυτή την λαμπρή γιορτή. Όμως οι γιορτές και οι επέτειοι δεν πρέπει ποτέ μόνο να κλείνουν ένα κύκλο.

Πρέπει να ανοίγουν νέους. Πρέπει να είναι γιορτές που σφύζουν από προοπτική για τα επόμενα 5, 10, 50 χρόνια. Και αυτό με φέρνει στον δεύτερο λόγο που το 2009 θα μείνει στην ιστορία του κινηματογράφου και της τέχνης στην Ελλάδα: είναι η χρονιά που σηματοδοτεί το τέλος της εποχής που η τέχνη σιγούσε. Διότι αυτό συνέβη.

Αποδεχόμενη το φίμωτρο της κρατικής χρηματοδότησης η τέχνη στην Ελλάδα έπαψε να δαγκώνει. Έπαψε να αμφισβητεί την εξουσία. Έπαψε να διαμαρτύρεται. Έπαψε να ρωτάει:

Ποια είναι η σχέση του πολιτισμού με το κράτος;

Πως, ποιος και πότε μπορεί να χρηματοδοτεί την τέχνη;

Με τι όρους;

Τι ρόλο παίζουν οι χορηγοί, οι παραγωγοί, οι μεσάζοντες;

Ποια είναι η σχέση του δημιουργού με τον χρηματοδότη;

Ποιος είναι ο ρόλος, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του καθενός;

Σοβαρά ερωτήματα που κρύφτηκαν κάτω από το χαλί για αρκετά χρόνια.

Όταν όμως δεν αμφισβητείς, όταν δεν διαμαρτύρεσαι και όταν δεν ρωτάς, τότε είσαι εξαρτημένος. Και όταν εξαρτάσαι παύεις να είσαι ελεύθερος, να ελέγξεις και να προκαλέσεις.

Παύεις να είσαι ελεύθερος να φέρνεις νέα θέματα σε διάλογο με την κοινωνία και να την κάνεις να αντιμετωπίσει τους δαίμονές της, τις αδυναμίες της και τις παρωπίδες της. Και μέσα στην ψευδαίσθηση της ηρεμίας της, η κοινωνία αργοπεθαίνει.

Δεν είναι λοιπόν ούτε ανεξάρτητο, ούτε τυχαίο ότι η απόγνωση στην Ελληνική κοινωνία δεν είναι μόνο οικονομική αλλά πολιτιστική και βαθιά πολιτισμική.

Θεωρώ λοιπόν ότι το 2009 είναι έτος σημαδιακό.

Διότι ο κινηματογράφος ξεκίνησε τον διάλογο για την τέχνη.

Αν κάποιοι βιάζονται να τον κλείσουν προσδοκώντας οφέλη από μια νέα σχέση εξάρτησης θα απογοητευτούν.

Βιάζομαι όσο κανένας άλλος να υπογράψω το πρώτο νομοσχέδιο για τον κινηματογράφο μετά την Μελίνα, αλλά δεν μπορώ υπογράψω κανένα νομοσχέδιο που αφήνει την τέχνη εξαρτημένη αποκλειστικά από την χρηματοδότηση του κράτους, που δημιουργεί μονοπωλιακές πηγές χρηματοδότησης, που βάζει τέλος στον διάλογο και την αμφισβήτηση, που δεν εξασφαλίζει τον πλουραλισμό στα βραβεία που δίνει το κράτος.

Η λέξη εθνικό, κρατικό, διεθνές, πρέπει να μπαίνει μόνο εκεί που το έργο κάνει τον Έλληνα περήφανο. Και όποιο βραβείο ονομάζεται κρατικό οφείλει πρώτα από όλα να εκπροσωπεί τον Έλληνα δημιουργό, τον Έλληνα φίλο του κινηματογράφου.

Παρόλα αυτά δεν ξεκινούμε από το μηδέν.

Διανύσαμε πολύ δρόμο και πιστεύω ότι είμαστε κοντά στο τέρμα.

Εμείς θα κάνουμε άμεσα την δουλειά που οφείλουμε για να ετοιμάσουμε ένα νομοσχέδιο που εκπροσωπεί τις προτεραιότητες που σας είπα και μετά θα το αναρτήσουμε στο διαδίκτυο.

Εκεί ο καθένας με την υπογραφή του θα μπορέσει να διατυπώσει ξεκάθαρα και ανοιχτά την άποψή του.

Τέρμα πια οι διαπραγματεύσεις πίσω από κλειστές πόρτες.

Κάθε ιδέα ευπρόσδεκτη, κάθε κριτική επίσης.

Για να είναι ένα νομοσχέδιο που ανταποκρίνεται στην ιστορική του σημασία, στην επένδυση στον διάλογο που έχουμε κάνει μέχρι σήμερα

και πάνω από όλα στον κόσμο και το μέλλον του Ελληνικού κινηματογράφου. Για να ψηφιστεί ένα νομοσχέδιο που μας κάνει υπερήφανους όπως μας κάνει σήμερα περήφανους το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

Σήμερα ξεκινούμε την πορεία για τα επόμενα 50 χρόνια και η διαδρομή ξεκινάει με δυσκολίες. Κυρίως οικονομικές. Οι χρονιές που έρχονται θα είναι δύσκολες για κάθε Έλληνα πολίτη. Και ο πολιτισμός θα υποφέρει μαζί με κάθε άλλη δραστηριότητα στην Ελλάδα.

Η Ελληνική κινηματογραφική παραγωγή ασφυκτιά από την έλλειψη πόρων. Άρα είναι λοιπόν σημαντικό να βάλουμε γερές βάσεις. Να επενδύσουμε σωστά τα χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου, για να φτάνουν όλο και περισσότερα στον Έλληνα δημιουργό για να αναδείξουμε ότι καλύτερο μπορούμε σε μια πολύ δύσκολη περίοδο.

Για πολλούς λόγους είμαι σίγουρος ότι θα τα καταφέρουμε.

Αν μη τι άλλο διότι αρχίσαμε και πάλι να αμφισβητούμε.

Σας ευχαριστώ