Εισήγηση του Υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού, Παύλου Γερουλάνου στη συζήτηση με θέμα: «Ελληνικός Πολιτισμός και Τουρισμός, Επενδύοντας στα ισχυρά συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας», στο Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο
Κύριε Πρόεδρε, Κυρίες και κύριοι, Φίλες και φίλοι, Η έξοδος από την κρίση είναι μια διαδικασία που απαιτεί καθαρούς στόχους και συστράτευση όλων των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας μας γύρω από αυτούς. Σήμερα έχει ξεκινήσει μια μεγάλη προσπάθεια κινητοποίησης της κοινωνίας προς μια διακριτή κατεύθυνση και παρότι τα μέτρα που έχουν παρθεί είναι επίπονα, η […]
Κύριε Πρόεδρε,
Κυρίες και κύριοι,
Φίλες και φίλοι,
Η έξοδος από την κρίση είναι μια διαδικασία που απαιτεί καθαρούς στόχους και συστράτευση όλων των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας μας γύρω από αυτούς. Σήμερα έχει ξεκινήσει μια μεγάλη προσπάθεια κινητοποίησης της κοινωνίας προς μια διακριτή κατεύθυνση και παρότι τα μέτρα που έχουν παρθεί είναι επίπονα, η κυβέρνηση στηρίζεται από όλες τις κοινωνικές και παραγωγικές δυνάμεις που αισθάνονται ότι μετά από αρκετά χρόνια, η χώρα πορεύεται προς τη σωστή κατεύθυνση.
Και ευτυχώς λίγοι είναι εκείνοι που πιστεύουν πλέον ότι η χώρα μας μπορεί να βγει από το τέλμα με το να κατηγορεί ο ένας τον άλλον ή διεκδικώντας ιδιοτελή μικρό-οφέλη.
Αυτό είναι μια πραγματικότητα για κάθε πτυχή της κοινωνίας μας και για κάθε υπουργείο, αλλά για το ενοποιημένο Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού ήταν ακόμη πιο σημαντικό να γίνει συνείδηση. Διότι η συνεργασία του Πολιτισμού και του Τουρισμού άνοιξε ένα εξαιρετικά σημαντικό παράθυρο ευκαιρίας για τον τόπο το οποίο έπρεπε να αξιοποιήσουμε άμεσα.
Η λογική ήταν απλή:
Με τον Πολιτισμό θελήσαμε να δώσουμε μια πολύ πιο ισχυρή ταυτότητα στον Τουρισμό μας. Έχοντας υποφέρει χρόνια από σπατάλη και ευκαιριακές εξαγγελίες, η προώθηση του Τουρισμού μας έπρεπε να βρει έναν σταθεροποιητικό παράγοντα γύρω από τον οποίο να αναπτυχθεί σωστά. Με τον Τουρισμό θελήσαμε να δώσουμε μία νέα, αναπτυξιακή δυναμική στην αξιοποίηση του Πολιτισμού μας. Είτε μιλάμε για την αξιοποίηση της κληρονομιάς μας είτε μιλάμε για την ανάδειξη της νέας δημιουργίας, ο Πολιτισμός είχε υποφέρει από κακές πρακτικές στον χώρο και απουσία στρατηγικών επιλογών. Με τον Τουρισμό δώσαμε στον Πολιτισμό μας μια νέα, πιο εξωστρεφή δυναμική.
Ο κάθε τομέας από μόνος του είναι ένα από τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας. Μαζί όμως μπορούν να αποδειχθούν κινητήρια δύναμη της οικονομίας. Θα περίμενε κανείς ότι μια συνεργασία τέτοιου μεγέθους χρειάζεται ένα εύλογο χρονικό διάστημα για να ξεδιπλώσει τη δυναμική της. Ακόμη και η συγχώνευση δύο εταιριών που παράγουν το ίδιο πράγμα θέλει χρόνο για να αποφέρει αποτελέσματα. Πόσο μάλλον δύο φορείς της δημόσιας διοίκησης. Παρόλα αυτά είμαστε περήφανοι ότι μετά από ένα μόλις χρόνο κοινής λειτουργίας, η συνεργασία έχει φέρει απτά αποτελέσματα που τονώνουν και τους δύο χώρους.
Πως έγινε αυτό;
Η κρίση μας έδωσε μια μεγάλη ευκαιρία. Να κάτσουμε όλοι γύρω από ένα κοινό τραπέζι. Όσο και αν αυτό μοιάζει περίεργο, είναι η πρώτη φορά που κάποιος κατέγραψε, προσκάλεσε και άκουσε όλες τις δυνάμεις που μπορούσαν να βοηθήσουν το δύσκολο έργο που έχουμε να κάνουμε.
Δημιουργήσαμε μια μεγάλη συμμαχία δυνάμεων που μπορούσαν να συμβάλουν στην προσπάθεια που κάνουμε. Μέσα από το ενοποιημένο υπουργείο: η ΕΡΤ, ο ΕΟΤ, ο ΟΠΑΠ. Με άλλα υπουργεία. Με τους φορείς. Με οργανώσεις και εταιρίες που προσφέρθηκαν εθελοντικά.
Από αυτή τη συνεργασία αναδείχθηκαν κοινοί αναπτυξιακοί στόχοι. Και ιεραρχήσαμε τις προτεραιότητές μας με βάση αυτούς. Θα αναφέρω κάποιους από τους πιο σημαντικούς ξεκινώντας με αυτούς που αφορούν στο δικό μας υπουργείο:
Πρώτα από όλα, βάλαμε στόχο με τους φορείς να μην μειωθούν οι αφίξεις στην Ελλάδα τη χρονιά της κρίσης και συνεργαστήκαμε με τους επαγγελματίες του κλάδου, οι οποίοι προχώρησαν σε άμεσες μειώσεις τιμών. Αν καταφέραμε να σταθεροποιήσουμε τις αφίξεις φέτος, αυτό έγινε σε μεγάλο βαθμό χάρη σ’ αυτή την μείωση.
Δημιουργήσαμε έναν κοινό κόμβο προώθησης της χώρας, το visitgreece.gr, και εκεί συνθέτουμε όλα όσα μπορούν να αναδείξουν την Ελλάδα. Ο διαδικτυακός τόπος αυτός γίνεται όλο και πιο περιεκτικός και σε λίγο μέσα από αυτόν τον χώρο θα μπορεί κάποιος να κάνει κρατήσεις αλλά και να αγοράζει εισιτήρια για να επισκεφθεί ένα μνημείο ή να παρακολουθήσει μια παράσταση του Φεστιβάλ Αθηνών.
Και πάνω σ’ αυτή τη βάση δημιουργήσαμε και προωθούμε δύο καμπάνιες προώθησης της χώρας: μία για το εξωτερικό και μία για το εσωτερικό. Η πρώτη ονομάζεται YOUINGREECE και δείχνει ξένους να μιλούν για την Ελλάδα και η δεύτερη είναι το MYGREECE ή Συμμαχία για την Ελλάδα, όπως ονομάζεται η τηλεοπτική της έκφραση, η οποία παρακινεί Έλληνες να μιλήσουν, να προωθήσουν την Ελλάδα που αγαπούν και να κάνουν εδώ τις διακοπές τους.
Επαναφέραμε τους μηχανισμούς απορρόφησης του ΕΣΠΑ Πολιτισμού που είχαμε δημιουργήσει για την απορρόφηση του 3ου ΚΠΣ και που είχε φέρει τα καλύτερα αποτελέσματα σε όλα τα υπουργεία με πάνω από 105% απορρόφηση. Και μεταφέραμε αυτήν την τεχνογνωσία στο ΕΣΠΑ του Τουρισμού που είχε μείνει πίσω με τεράστιες υπερτιμολογήσεις έργων.
Επιταχύναμε τους ρυθμούς του ΚΑΣ και ξεμπερδέψαμε επενδύσεις που χρόνιζαν. Σε ένα μόλις χρόνο καταφέραμε να περάσουμε πάνω από 1.300 υποθέσεις και να αποσυμφορήσουμε την πίεση που είχε δημιουργηθεί στις επενδύσεις αυτές. Βρήκαμε διέξοδο σε ότι αφορά τις αρχαιολογικές ανασκαφές που σχετίζονται με τα μεγάλα έργα και απελευθερώσαμε επενδύσεις που κόστιζαν εκατομμύρια στο ελληνικό δημόσιο.
Και τέλος μέσα από την ΕΤΑ προωθήσαμε ένα πορτφόλιο επενδύσεων στον τουρισμό και δημιουργούμε τώρα ένα εργαλείο που να στηρίζει κάθε επενδυτή που θέλει να επενδύσει στον τουρισμό.
Δεν περιοριστήκαμε όμως στις δικές μας δυνάμεις. Με τα άλλα υπουργεία δουλεύουμε πάνω σε αναπτυξιακές προτεραιότητες που έθεσαν οι φορείς.
- Με το Οικονομικών προχωρήσαμε σε μείωση του ΦΠΑ στα τουριστικά καταλύματα στο 6,5% –το πιο αναπτυξιακό μέτρο που έχει ληφθεί σ’ αυτή τη χώρα εδώ και χρόνια στο χώρο του Τουρισμού.
- Με το Θαλασσίων Υποθέσεων δρομολογούμε το τέλος της στρέβλωσης που επέβαλε το καμποτάζ και ανοίξαμε τις δυνατότητες ανάπτυξης αυτού του χώρου.
- Με το Εξωτερικών απλοποιήσαμε τις διαδικασίες για τη χορήγηση βίζα σε επισκέπτες από ραγδαία ανερχόμενες τουριστικές αγορές.
- Με το ΥΠΕΚΑ και την ΕΑΧΑ ξαναδίνουμε ζωή στο όραμα της ενοποίησης αρχαιολογικών χώρων. Και με το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, το Υγείας και το Δικαιοσύνης προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε της προκλήσεις του νοσούντος αστικού ιστού της Αθήνας.
- Τέλος, με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης προωθούμε το νομοσχέδιο για τον αγροτουρισμό και με το Υγείας ενισχύουμε τις υποδομές για τον τουρισμό υγείας.
Όλα αυτά έγιναν με ειλικρινή διάθεση από όλους να αλλάξουμε νοοτροπία και να αρχίσουμε να δουλεύουμε μαζί για να ενισχύσουμε την αναπτυξιακή διάσταση του Υπουργείου. Εκεί όμως που βρήκαμε μεγάλη απήχηση σε αυτά που θέλαμε να κάνουμε είναι όταν αρχίσαμε να αναπτύσσουμε νέα τουριστικά προϊόντα για τη χώρα. Όπως γνωρίζετε κάθε τουριστικός προορισμός πρέπει να έχει μια διακριτή ταυτότητα και προϊόντα που να την αναδεικνύουν. Αναπτύξαμε τέσσερα διαφορετικά.
1. Ένα για την Αθήνα, το Athens Every Week.
2. Ένα για την Θεσσαλονίκη, το Σταυροδρόμι Πολιτισμών.
3. Ένα για την περιφέρεια, τις 90 εμπειρίες.
4. Και ένα για τα μνημεία της χώρας μας.
Οι συνέργειες που δημιουργήθηκαν εδώ ανάμεσα στον τουρισμό και τον πολιτισμό είναι άμεσες και εντυπωσιακές.
Ας πάρουμε πρώτα το παράδειγμα του «Athens Every Week». Ένα πρόγραμμα που έχει στόχο να αναβαθμίσει την Αθήνα ως προορισμό.
Η φιλοσοφία του είναι απλή: ταξινομούμε κάθε τι που συμβαίνει στην πόλη, δημιουργούμε δηλαδή ένα «θεματικό ημερολόγιο», ώστε δράσεις και εκδηλώσεις με συναφή θεματολογία να συμπίπτουν χρονικά και να πολλαπλασιάζουν την ελκυστικότητά τους. Από τα πολλά που πετυχαίνουμε μ’ αυτό το πρόγραμμα, που τόσο θερμά αγκάλιασε ο εμπορικός κόσμος της πόλης, θα περιοριστώ να τονίσω το προφανές: ότι δημιουργούμε ένα νέο ενδιαφέρον για την Αθήνα και τα δρώμενά της ώστε να επιμηκυνθεί η τουριστική περίοδος.
Ας πάρουμε ένα δεύτερο παράδειγμα, το πρόγραμμα «Σταυροδρόμι Πολιτισμών».
Βασικός σκοπός αυτής της πρωτοβουλίας του ΥΠ.ΠΟ.Τ. ήταν να αναδείξει ένα υπαρκτό και ισχυρό συγκριτικό πλεονέκτημα της πόλης, που θα μπορούσε να την κάνει γνωστή και ελκυστική στις ανερχόμενες τουριστικές αγορές. Και φυσικά αυτό το πλεονέκτημα είναι ο πλούτος του Πολιτισμού της. Πήραμε έτσι την απόφαση να συντονίσουμε τις δυνάμεις μας προς μια κατεύθυνση έτσι ώστε να μεγιστοποιήσουμε την αποτελεσματικότητά τους. Έτσι κάθε χρόνο η Θεσσαλονίκη θα γίνεται οικοδέσποινα σε έναν Πολιτισμό και όλοι οι φορείς μας θα συντονίζουν την δράση τους γύρω από αυτόν. Το 2011 ο Αραβικός κόσμος και η Μέση Ανατολή, το 2012 η Νοτιοανατολική Ευρώπη, το 2013 η Κίνα, το 2014 η Ρωσία μιας που είναι και επισήμως το έτος Ελλάδας – Ρωσίας, και το 2015 οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι επιλέξαμε για κάθε χώρα έναν πολιτισμό που ανήκει σε μια από τις ανερχόμενες αγορές τουρισμού.
Γύρω από την προσπάθεια συστρατεύτηκαν τα πανεπιστήμια της πόλης, η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης και οι τουριστικοί φορείς της πόλης. Έτσι στην αρχή του χρόνου θα οργανώνουμε fam trips για δημοσιογράφους, tour operators και ταξιδιωτικά γραφεία της περιοχής αυτής ώστε να κάνουν από την μεριά τους γνωστή την πόλη και τη γύρω περιοχή στις αγορές που υπηρετούν.
Τρίτο παράδειγμα: η ανάπτυξη 90 εμπειριών που ο επισκέπτης μπορεί να ζήσει μόνο στην Ελλάδα και οι οποίες θα προβάλλονται μέσα από τα επικοινωνιακά εργαλεία που έχουμε στα χέρια μας –το visitgreece.gr, τα social media, το YouTube αλλά και την διαφημιστική μας καμπάνια. Στόχος της ανάπτυξης των 90 εμπειριών είναι η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου οπτικού και λεκτικού περιεχομένου, το οποίο αποτελεί τη βάση για τη νέα τοποθέτηση του ελληνικού τουρισμού και τον επανασχεδιασμό του. Aυτό δεν θα μας επιτρέψει μόνο να έχουμε μία στοχευμένη στρατηγική ανά χώρα και να αυξήσουμε το μερίδιο αγοράς μας στον τουρισμό. Θα μας επιτρέψει, κυρίως, να διευρύνουμε την εικόνα της χώρας μας, περνώντας από το αρχέτυπο ενός μαζικού καλοκαιρινού προορισμού με ήλιο, θάλασσα και λίγα αρχαία, σε ένα τόπο που αξίζει κανείς να επισκεφθεί 365 μέρες. Αντί να καταγράφουμε μνημεία, γεωγραφικές περιοχές ή καταλύματα, καταγράφουμε ολοκληρωμένες εμπειρίες που μπορεί κάποιος να ζήσει στην Ελλάδα όπως οι διαδρομές του Αποστόλου Παύλου, οι δρόμοι του κρασιού, η αναρρίχηση του Ολύμπου κλπ.
Τέταρτο παράδειγμα: το Πρόγραμμα Αναβάθμισης των υπηρεσιών αρχαιολογικών χώρων και των μνημείων της χώρας, που παρουσίασα μόλις την περασμένη εβδομάδα. Σκοπός αυτού του προγράμματος, για το οποίο θα διατεθούν 20 εκατ. ευρώ μέσα στα επόμενα τρία χρόνια είναι να αναβαθμίσουμε τα μνημεία μας με γνώμονα όχι μόνο την πολιτιστική τους αξία αλλά και την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρονται στους επισκέπτες τους. Είναι εντυπωσιακό ότι ενώ όλα τα προηγούμενα χρόνια επενδύσαμε ως χώρα πολλά χρήματα στα μνημεία και τους αρχαιολογικούς μας χώρους για να τα προστατεύσουμε και να τα αναδείξουμε, δώσαμε δυσανάλογα λίγα χρήματα για να αναβαθμίσουμε την επισκεψιμότητά τους. Φτάσαμε έτσι να έχουμε καταπληκτικούς χώρους, οι οποίοι όμως συχνά δεν προσφέρουν στους επισκέπτες τους ούτε νερό ούτε πρόσβαση σε τουαλέτες. Αυτό θ’ αλλάξει. Και μαζί ο τρόπος που βλέπουμε αλλά και χαιρόμαστε την κληρονομιά μας.
Φίλες και φίλοι,
Όλες οι πολιτικές και τα παραδείγματα που ανέφερα αποτελούν μία έμπρακτη απόδειξη ότι υπάρχει μια νέα προσέγγιση στα πράγματα. Διότι καθένα από αυτά έγινε πράξη μέσα από την συνεργασία υπουργείων, φορέων, οργανισμών, μη-κυβερνητικών οργανώσεων και εθελοντών. Θέσαμε ένα όραμα για την συνεργασία του πολιτισμού με τον τουρισμό και πάνω σε αυτό σχεδιάσαμε τις κινήσεις μας.
Γύρω από αυτές τις δράσεις κινητοποιήσαμε όλες τις δυνάμεις που είχαμε στα χέρια μας και το αποτέλεσμα είναι σημαντικό για τον χρόνο και τους πόρους που είχαμε στην διάθεσή μας. Τολμώ να πω ότι η απουσία πόρων και χρόνου ήταν ίσως αυτό που παρακίνησε όλους μας να φέρουμε τα αποτελέσματα που φέραμε. Σήμερα λοιπόν, αξίζει να συνειδητοποιήσουμε σε όλους τους τομείς ότι η μεγάλη πρόκληση που έχουμε μπροστά μας είναι ο συντονισμός και η συνεργασία όλων των παραγωγικών δυνάμεων του τόπου προς μια διακριτή κατεύθυνση.
Μια κατεύθυνση στην οποία μπορούν να έρθουν και να συνδράμουν όλοι ώστε να εξασφαλίσουμε την μεγαλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητα στις στρατηγικές μας κινήσεις.
Η κρίση μας έφερε όλους γύρω απ’ το ίδιο τραπέζι με ειλικρινή και ουσιαστική διάθεση συνεργασίας. Και γύρω από αυτό το τραπέζι έχει δημιουργηθεί μια ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί. Η ανάπτυξη που χρειάζεται ο τόπος δεν είναι υπόθεση ενός Πρωθυπουργού, μιας κυβέρνησης ή μερικών υπουργείων. Είναι υπόθεση όλων μας και έτσι πρέπει να την αντιμετωπίσουμε αν θέλουμε να έχουμε γρήγορα και απτά αποτελέσματα.
Σας ευχαριστώ.