Ομιλία στη συζήτηση Επίκαιρης Επερώτησης βουλευτών της ΝΔ για τον τουρισμό

Πρωτολογία στη συζήτηση επερώτησης βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας σχετικά με την ανυπαρξία κυβερνητικού σχεδιασμού για τον τουρισμό

Κύριοι συνάδελφοι, δεν θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για τη σημερινή κρίση για τον τουρισμό, χωρίς να κάνει μια σοβαρή αποτίμηση της εικόνας της Ελλάδας στο εξωτερικό. Και από αυτήν την άποψη χαίρομαι που παίρνω το λόγο μετά από το συνάδελφο κ. Γαληνό, που ήταν ίσως ο μόνος από τους ομιλητές που ανέπτυξε με τόσο βάθος αυτό το θέμα. Αν δεν καταλάβουμε πού βρισκόμαστε και πως φθάσαμε ως εδώ που είμαστε σήμερα, θα είναι αδύνατον να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε για το μέλλον. Και όταν λέω πως φθάσαμε ως εδώ, δεν εννοώ την άφθονη κριτική που θα μπορούσα και εγώ να κάνω για τα έξι προηγούμενα χρόνια. Και εδώ θα διαφωνήσω και με τους δύο Κρήτες συναδέλφους μας. Οι ρίζες του κακού του ελληνικού τουρισμού ούτε οκτάμηνες είναι ούτε οκταετείς, πάνε πολύ πιο πίσω. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό να το καταλάβουμε, αν θέλουμε να δούμε τι θα κάνουμε από εδώ και πέρα.

Ας ξεκινήσουμε, όμως, από μια γρήγορη αποτύπωση της σημερινής κατάστασης. Η διεθνής οικονομική κρίση χτύπησε ιδιαίτερα την Ελλάδα, όχι μόνο λόγω των πολύ σοβαρών δημοσιονομικών προβλημάτων, αλλά διότι ήμασταν η πρώτη οικονομία που χτυπήθηκε από τους κερδοσκόπους, η πρώτη χώρα που πήρε μέτρα, η πρώτη χώρα που αντιμετώπισε κοινωνικές αναταραχές και συνεπώς η πρώτη χώρα που τράβηξε τα φώτα της δημοσιότητας σε ένα θέμα που έχει πολλαπλές διαστάσεις. Τους τελευταίους μήνες τα διεθνή Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης αναπαρήγαν μια εικόνα για την Ελλάδα που είναι από κάθε άποψη αποκαρδιωτική. Έλληνες, Ελληνίδες, φιλέλληνες, Έλληνες της Διασποράς, μέναμε άναυδοι κάθε μέρα με αυτά που ακούγαμε για τη χώρα μας, πράγματα τα οποία δεν συνάδουν με την εμπειρία όσων ζούμε εδώ. Και αυτό που ήταν ακόμα πιο εντυπωσιακό ήταν η αμεσότητα με την οποία επιβαλλόταν αυτό το προφίλ το οποίο τα διεθνή Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ζωγράφιζαν για την Ελλάδα.

Ούτε λίγο ούτε πολύ, το προφίλ το οποίο αναπτύχθηκε τους τελευταίους μήνες για την Ελλάδα είναι ότι είναι μία χώρα αναξιόπιστη, μία κοινωνία που αρνείται να αλλάξει, μια κοινωνία που αποτελείται από τεμπέληδες πολίτες, σπάταλους και ψεύτες. Αυτό ακούγαμε κάθε ημέρα. Κάθε πρωτοσέλιδο που απαξίωνε τη χώρα, κάθε οικονομικό άρθρο που αναπαρήγαγε φήμες περί χρεοκοπίας, κάθε αναθεώρηση ψευδών στατιστικών στοιχείων, κάθε υποβιβασμός από οίκους αξιολόγησης και βέβαια κάθε ισχυρισμός ότι για να επιβιώσουμε εμείς θα έπρεπε να πληρώσει κάποιος άλλος Ευρωπαίος, όλα αυτά έκαναν την εικόνα της Ελλάδας να βουλιάζει ακόμα πιο βαθιά στο βούρκο.

Σίγουρα υπάρχουν αλήθειες πάνω στις οποίες έχει στηριχθεί κριτική. Όμως, τέτοια στοιχεία, περισσότερο ή λιγότερο έντονα υπάρχουν και σε άλλες οικονομίες και σε άλλες κοινωνίες. Και η Αγγλία και η Ισπανία περνούν κρίση, κρίσεις οι οποίες μπορούν να εξελιχθούν και χειρότερα από τη δική μας. Όμως για πολλούς λόγους δεν κινδυνεύει η ταυτότητά τους.

Πρέπει λοιπόν να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να δούμε τι ήταν αυτό που έκανε εμάς τόσο ευάλωτους στην κριτική που γινόταν κάθε μέρα στα πρωτοσέλιδα. Η απάντηση είναι σχετικά απλή. Τρία στοιχεία ήρθαν να συνθέσουν μια εικόνα. Κανένα ίσως από μόνο του δεν αρκούσε για να δημιουργήσει αυτή την κατάσταση που δημιουργήθηκε, αλλά και τα τρία μαζί δημιούργησαν ένα εκρηκτικό μείγμα.

Πρώτον, πρέπει να θυμόμαστε ότι δεν υπήρχε Μέσο Μαζικής Ενημέρωσης ανά τον κόσμο, το οποίο να αισθανόταν καμμία ιδιαίτερη υποχρέωση να υπερασπίσει τις θέσεις της Ελλάδας. Και δεν μπορεί να είναι εντελώς ασύνδετο αυτό με το γεγονός ότι η δυνατότητά μας να αγοράσουμε διαφήμιση σ’ αυτά τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, είχε εκλείψει λόγω των τεραστίων χρεών που είχαμε απέναντι σ’ αυτά.

Ο δεύτερος λόγος ίσως είναι και απόρροια του πρώτου, ότι μια κακή είδηση για την Ελλάδα έμενε στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης για αρκετές μέρες, ενώ κάτω από άλλες συνθήκες μπορεί να μην είχε μείνει στα πρωτοσέλιδα τόσον καιρό, είτε ήταν πρωτοσέλιδα εφημερίδων αυτά, είτε ήταν τα blogs, είτε ήταν οι ειδήσεις στα τηλεοπτικά κανάλια. Η εικόνα της φλεγόμενης «MARFIN» κράτησε τα φώτα της δημοσιότητας για εβδομάδες, το ίδιο και η επίθεση από διαδηλωτές στη Βουλή. Κάτω από άλλες συνθήκες δεν ξέρω αν αυτό θα γινόταν.

Τρίτον, ίσως το χειρότερο, είναι ότι η εικόνα που με τόσο κόπο είχε χτίσει η χώρα μας για τόσα χρόνια, ερχόταν να επιβεβαιώσει την αρνητική εικόνα που έβγαζαν για μας τα μέσα. Με λίγα λόγια –και θα εξηγήσω γιατί- ο άνθρωπος πάνω στην ξαπλώστρα της διαφήμισης του ΕΟΤ έπαψε να είναι ο εν δυνάμει επισκέπτης μας από τις χώρες της Ευρώπης και άρχισε να γίνεται για τις χώρες της Ευρώπης ο ίδιος ο Έλληνας. Όχι μόνο δεν αρκούσε η εικόνα που είχαμε χτίσει με τόσα λεφτά και τόσο κόπο του ελληνικού λαού για να αποτρέψει την επίθεση που μας έγινε, αλλά ερχόταν να την επιβεβαιώσει.

Η εικόνα της χώρας μας, αλλά και η δική μας, συνδέθηκε εύκολα και γρήγορα με κλισέ, όπως είναι η άμυαλη καλοπέραση, η ατιμία, η αδιαφορία. Αυτό έγινε γιατί η εικόνα της χώρας μας είναι χτισμένη πάνω σε γυάλινα πόδια. Για πάρα πολλά χρόνια, παρ’ ότι ξοδεύαμε άφθονα για να αλλάζουμε συνθήματα και λογότυπα, πράγμα που αποτελεί έγκλημα από μόνο του, καταφέραμε να χτίσουμε με πολύ επιμονή μια συγκεκριμένη εικόνα, ότι δηλαδή η Ελλάδα είναι μια χώρα στην οποία δεν συμβαίνει απολύτως τίποτα.

Αυτό είναι το βασικό στρατηγικό λάθος όλων μας. Συνδέσαμε την εικόνα της χώρας μας μ’ αυτή του τουρισμού μας και έτσι σε ελάχιστο χρόνο καταφέραμε να καταστρέψουμε και τη μια και την άλλη. Και όταν ήρθε η κρίση, το μόνο που ξέραμε να κάνουμε είναι να αγοράζουμε διαφήμιση και κάποιος εδώ το πρότεινε κιόλας.

Τρία προβλήματα υπάρχουν μ’ αυτό. Το πρώτο είναι ότι ξεμείναμε από χρήματα. Το δεύτερο είναι ότι με τη διαφήμιση δεν μπορείς να απαντήσεις στην είδηση, ειδικά όταν αυτή επαναλαμβάνεται για εβδομάδες στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Και τρίτον κανείς δεν πιστεύει αυτά που έχεις να πεις εσύ για τον εαυτό σου, αν έχεις καταφέρει να χάσεις την αξιοπιστία σου.

Θα προσέθετα και ένα τέταρτο. Δικές σας μελέτες δείχνουν ότι οι διαφημίσεις δεν μετράνε. Διαβάστε τουλάχιστον τις δικές σας μελέτες. Όταν αναλάβαμε την Κυβέρνηση, ανασύραμε από το συρτάρι δική σας έρευνα, που είχε γίνει για τον τουρισμό και η οποία είχε πληρωθεί αδρά από τη δική σας κυβέρνηση –επαναλαμβάνω- και αντικείμενό της ήταν η ανάπτυξη της στρατηγικής μάρκετινγκ και του συστήματος ταυτότητας του ελληνικού τουρισμού.

Η έρευνα αυτή έλεγε αυτό που κατά βάθος όλοι γνωρίζαμε, τουλάχιστον στην πρώτη ανάλυση, ότι το πακέτο που πουλούσαμε τόσο καιρό στους ξένους ήταν αυτό το οποίο είχαν αγοράσει: ήλιος, θάλασσα και λίγα αρχαία, καλή ζωή, καλή διασκέδαση και έχει ο Θεός, λες και τίποτα δεν συμβαίνει στην Ελλάδα. Και «καταφέραμε» να ταυτίσουμε τη δική μας εθνική ταυτότητα με το τουριστικό μας προϊόν.

Την ώρα της κρίσης η καλύτερη απάντηση στην επίθεση που είχαμε δεχθεί ήταν ο ίδιος ο Πρωθυπουργός. Η παρουσία του σ’ όλους τους διεθνείς κύκλους και η πολιτική απάντηση που έδωσε τελικά στο πρόβλημα με το μηχανισμό στήριξης, ήταν αυτά που άρχισαν να αντιστρέφουν την κατάσταση. Αυτό απάντησε σ’ ένα βαθμό στην άμεση κριτική. Η κρίση όμως παραμένει και έχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας.

Είναι πια σαφές σ’ όλους ότι χρειάζεται μια βαθιά ανατροπή της εικόνας που έχει σήμερα παγιωθεί διεθνώς για τη χώρα μας. Αυτό είναι και το εγχείρημα που απαιτεί χρόνο, μεθοδικότητα, συνέπεια και συλλογικότητα και εδώ νομίζω θα συμφωνήσετε μαζί μου.

Απαιτεί να βάλουμε νέα γερά θεμέλια και να τα υπηρετήσουμε όλοι μαζί σε βάθος χρόνου, εάν ελπίζουμε να αλλάξουμε την κατάσταση. Και γι’ αυτό είμαι εδώ σήμερα, όχι για να κάνω κριτική στη Νέα Δημοκρατία για τον τρόπο που κυβέρνησε, ή στο ΠΑΣΟΚ και στον τρόπο που διαχειρίζεται θέματα, τα οποία είναι ζωτικά για τον τουρισμό, αλλά για να κάνω μία έκκληση να δουλέψουμε επιτέλους όλοι μαζί προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση, που είναι απαραίτητη για τον τόπο.

Είμαι εδώ για να παραθέσω αυτά που κάνουμε για να θέσουμε τον τουρισμό πάνω σε νέες, γερές βάσεις και να απαντήσω βεβαίως στα ερωτήματά σας, αλλά είναι στο δικό σας το χέρι το αν θα επιλέξετε να στηρίξετε αυτή την πολιτική, ή θα επιλέξετε να την αντιπολιτευτείτε. Προφανώς, κάθε κριτική είναι ευπρόσδεκτη, όπως και η κριτική σας για καθυστερήσεις -είναι πολλά σημεία τα οποία έχω κρατήσει και που βασίζονται κυρίως στους λόγους που σας ανέφερα πριν- αλλά βεβαίως κάθε πρόταση είναι ακόμη πιο ευπρόσδεκτη. Είμαστε έτοιμοι να δουλέψουμε με κάθε Έλληνα και κάθε Ελληνίδα, οι οποίοι θέλουν να βοηθήσουν τη χώρα τους και ξέρουμε πάνω απ’ όλα ότι η κατάσταση αυτή μπορεί να αλλάξει και ότι είναι στο δικό μας το χέρι το να την αλλάξουμε.

Σήμερα, λοιπόν, προσπαθούμε να ανατρέψουμε μία πάρα πολύ αρνητική εικόνα που έχει δημιουργηθεί και ο τρόπος με τον οποίο έχουμε επιλέξει να το προσεγγίσουμε είναι σε τρία διαφορετικά επίπεδα.

Το πρώτο επίπεδο είναι κάποιες μακροπρόθεσμες αποφάσεις στρατηγικής, το δεύτερο μερικά βραχυπρόθεσμα μέτρα τόνωσης του τουρισμού και το τρίτο είναι τα άμεσα μέτρα αντιμετώπισης της κρίσης. Αυτό που είναι σημαντικό, όμως, είναι ότι είτε μιλάμε για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα είτε μιλάμε για τα άμεσα μέτρα για την κρίση, τίποτα απ’ όλα όσα πρέπει να κάνουμε δεν πρέπει να αντιβαίνει στο μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό που βάζουμε. Ένα στρατηγικό σχεδιασμό που θα ήλπιζα ότι μπορεί να υποστηρίξουμε όλοι μας.

Χαίρομαι που οι προεκλογικές δεσμεύσεις του κόμματός μας και του Πρωθυπουργού ταυτίζονται απόλυτα με την έρευνα που εσείς κάνατε. Τι λένε και οι δύο; Λένε ότι η Ελλάδα πρέπει να επενδύσει στα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, στην πολιτιστική της κληρονομιά από την αρχαιότητα και το Βυζάντιο μέχρι τη σημερινή δημιουργία, στο φυσικό πλούτο της, τον οποίο μπορούμε να διασώσουμε και να αποκαταστήσουμε και τρίτον, στον τρόπο ζωής μας, στις παραδόσεις μας, αλλά και στις καθημερινές μας συνήθειες. Δεν χρειάζεται να τις κρύβουμε, ή να κάνουμε πως είμαστε άλλοι άνθρωποι απ’ αυτούς που είμαστε.

Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε και να αξιοποιήσουμε αυτό που οι ειδικοί ονομάζουν «πολυποικιλότητα», τη δυνατότητα της χώρας μας να προσφέρει πλούσιες εμπειρίες σε πολλούς διαφορετικούς πελάτες, όλο το χρόνο, και σε κάθε διαφορετική περιοχή της.

Μια τέτοια προσέγγιση και θα αναπτύξει μια νέα, ουσιαστική διάσταση για την ταυτότητα της χώρας μας και θα δημιουργήσει περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας. Θα δώσει ώθηση στην περιφέρεια, ώθηση την οποία πολλοί από σας αποζητάτε. Θα πει επιτέλους ότι στην Ελλάδα γίνονται πράγματα, και μάλιστα σημαντικά πράγματα.

Πολύ καιρό τα κουβεντιάζουμε αυτά. Τα ακούω απ’ όλους, απ’ όλα τα κόμματα, απ’ όλους τους σχετιζόμενους φορείς. Τα έχετε πει κι εσείς στο παρελθόν, τα έχουν πει κι οι άνθρωποι με τους οποίους ερχόμαστε σε επαφή κάθε μέρα από το χώρο του τουρισμού. Και αυτό το οποίο αναρωτιέμαι είναι: Αφού συμφωνούμε όλοι, γιατί μας έχει πάρει τόσο καιρό να κάνουμε τα πρώτα βήματα;

Θα είναι μεγάλη κατάκτηση αν φύγουμε από εδώ, έχοντας συμφωνήσει σ’ ένα πράγμα όλοι μαζί. Θα είναι κατάκτηση το να προχωρήσουμε συντεταγμένα προς μία κατεύθυνση, αντί να λέμε ένα πράγμα όλοι μας, αλλά ο καθένας μας να κάνει κάτι διαφορετικό. Πρέπει επιτέλους να σταματήσουμε να αντιμετωπίζουμε τον τουρισμό σαν προσωπική υπόθεση του κάθε Υπουργού, ο οποίος επιλέγει σποτάκια, και να κάνουμε τον τουρισμό πραγματικά εθνική υπόθεση.

Καμμία τέτοια στρατηγική βέβαια δεν θα έχει αξία εάν δεν υπάρχουν μέτρα, τα οποία παίρνει η Κυβέρνηση και μέτρα τα οποία στηρίζουν ακριβώς αυτή τη φιλοσοφία.

Από τη σύσταση της Κυβέρνησής του, ο Πρωθυπουργός έκανε την πρώτη κίνηση να υπηρετήσει την στρατηγική που πρέσβευε και που η δική σας μελέτη υποστηρίζει. Συνένωσε τα Υπουργεία Πολιτισμού και Τουρισμού. Γνωρίζω πολύ καλά ότι διαφωνείτε μ’ αυτή την πρόταση. Η πραγματικότητα όμως είναι ότι το ανεξάρτητο Υπουργείο Τουρισμού είχε γίνει μια δικαιολογία για ρουσφέτια και σπατάλες, πάντα μέσα στο πλαίσιο, βεβαίως, των «δημοσίων σχέσεων για τη χώρα»: τέως Πρωθυπουργός το χρησιμοποιούσε περισσότερο για να «παρκάρει» ανθρώπους, αντί για να αναβαθμίσει τον τουρισμό, όπως είχε εξαγγείλει. Αντί, δηλαδή, να γίνει πόλος σχεδιασμού στρατηγικής, είχε γίνει ένας «φτωχός συγγενής» των Υπουργείων, χωρίς να μπορεί να επηρεάσει πραγματικά τις πολιτικές. Και τα παραδείγματα, τα οποία πολλοί από εσάς δώσατε, είναι παραδείγματα άλλων Υπουργείων που έκαναν δουλειά για τον τουρισμό, αλλά όχι του Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης.

Ενώνοντας, λοιπόν, τα Υπουργεία Πολιτισμού και Τουρισμού, ο Πρωθυπουργός και κατάφερε να τονώσει το Υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο μετά από διάφορα κύματα, κυρίως επί εποχής του Γενικού Γραμματέα κ. Ζαχόπουλου, είχε χάσει τη δυναμική του και την ίδια ώρα κατάφερε να δώσει στο Υπουργείο Τουρισμού την ουσιαστική δυνατότητα να βάζει το στίγμα τής ταυτότητας της χώρας, αλλά και να παίρνει μέρος σε ουσιαστικές συζητήσεις για τη στρατηγική της ανάπτυξης της χώρας.

Καλή είναι η αυτονομία, αλλά χωρίς πολιτική δύναμη το λεγόμενο Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης δεν είναι απολύτως τίποτα άλλο από πολιτική εξορία σε εξωτικό νησί. Μέσα σε λίγους μήνες, εμείς δεν είχαμε μόνο ανασύρει τη δική σας μελέτη, αλλά είχαμε αρχίσει να την υλοποιούμε. Αυτούς τους εννέα μήνες έχουν γίνει περισσότερα από αυτή τη μελέτη, από ό, τι έγινε τα τρία χρόνια που μάζευε σκόνη στο συρτάρι.

Ήδη από τον Απρίλιο, στη Γενική Συνέλευση του ΣΕΤΕ, ο κύριος Πρωθυπουργός εξήγγειλε μέτρα στήριξης του τουρισμού, ο οποίος είχε δεχθεί ήδη πλήγματα από πέρυσι. Σας θυμίζω ότι εφέτος δεν είναι η πρώτη χρονιά που αντιμετωπίζουμε κρίση στον τουρισμό. Υπάρχει και η προηγούμενη, από την οποία δεν βρήκαμε υποδομή αντιμετώπισης της κρίσης, όπως πολλοί από εσάς είπατε ότι χρειάζεται.

Για να εξαγγείλει τα μέτρα του ο κύριος Πρωθυπουργός χρειάστηκε να συνεργαστούν πολλά Υπουργεία με τον κεντρικό ρόλο που έπρεπε να παίξει το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού. Συναντήθηκαν όλα τα Υπουργεία για να δούμε ποιες είναι οι προτεραιότητες, πως μπορούμε να εξυπηρετήσουμε τον τουρισμό με τον καλύτερο τρόπο. Έτσι, τα μέτρα που ανήγγειλε, μεταξύ των άλλων, περιλαμβάνουν τη στήριξη των μεσαίων τουριστικών επιχειρήσεων μέσω δύο νέων προγραμμάτων εγγυήσεων του ΤΕΜΠΜΕ με επιδότηση επιτοκίου μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος «JEREMIE». Είναι απτή απόδειξη ότι θέλουμε να στηρίξουμε τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, που μπορεί να είναι πραγματικά ουσιαστικές για μία άλλη ανάπτυξη του τουρισμού και μπορεί να οικοδομήσουν την τουριστική ανάπτυξη στις περιφέρειες. Δεν λέω ότι δεν είναι σημαντικές οικονομικά οι περιοχές της Ρόδου και της Κω και της Κρήτης. Αντίθετα, είναι εξαιρετικά σημαντικές για την ανάπτυξη του τουρισμού, αλλά πρέπει να αρχίσουμε να αναπτύσσουμε και την υπόλοιπη Ελλάδα.

Για το ΕΣΠΑ, προγράμματα όπως: «Πράσινος τουρισμός», «Εναλλακτικός τουρισμός», «Συνεργάζομαι και Καινοτομώ» στον τουρισμό, «Εκσυγχρονίζομαι στον τουρισμό» είναι προγράμματα που μπορεί να υπηρετήσουν την ίδια στρατηγική. Εδώ δεν θα διαφωνήσω μαζί σας ότι μπορούσαμε, αν είχαμε τη σωστή υποδομή, να τρέξουμε τα θέματα του ΕΣΠΑ πιο γρήγορα. Αυτό, όμως, δεν υπήρχε.

Θα σας πω πως προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα. Το Υπουργείο το οποίο αξιοποίησε τα κονδύλια του Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης καλύτερα από οποιοδήποτε άλλο, ήταν το Υπουργείο Πολιτισμού με απορροφητικότητα που ξεπέρασε το 100%. Όταν φτάσαμε όμως, στο Υπουργείο Πολιτισμού δεν υπήρχε κεντρικό πρόγραμμα για τον πολιτισμό, ήταν μόνο στα ΠΕΠ. Είναι ένα πολύ σημαντικό μειονέκτημα. Το κεντρικό πρόγραμμα μπορεί να συντονίσει πάρα πολλές δράσεις και να δώσει την ευκαιρία σε περιφέρειες να αναπτυχθούν με ένα στρατηγικό σχεδιασμό, αντί γι’ αυτό το άναρχο πράγμα που γίνεται με τις περιφέρειες. Δεν λέω να μην υπάρχουν περιφερειακά προγράμματα, αλλά να υπάρχουν και τα δύο.

Ξανασυστήσαμε την ομάδα που είχε επιτύχει τόσο καλή απορροφητικότητα στο Υπουργείο Πολιτισμού και τα αποτελέσματα ήταν άμεσα. Ήδη έχουν ξεκινήσει χρηματοδοτήσεις σε διάφορα προγράμματα. Μέσα στον έναν, ενάμιση μήνα θα χρηματοδοτηθούν μία σειρά από έργα, για τα οποία θα μπορούσαμε να συζητάμε πολλή ώρα και αφορούν τόσο τον τουρισμό, όσο και τον πολιτισμό, γιατί πάρα πολλά από αυτά τα προγράμματα ενισχύουν τον τουρισμό σε ορισμένες περιοχές.

Πήγαμε και ένα βήμα παραπέρα. Ενώσαμε τον τρόπο διαχείρισης των δύο ΕΣΠΑ, γιατί προωθούμε τώρα τεχνογνωσία από το Υπουργείο Πολιτισμού που είναι άφθονη, στο πρώην Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης όπου, θα έλεγα, ότι η υποδομή είναι πάρα πολύ αδύναμη.

Την ίδια ώρα ο Πρωθυπουργός εξήγγειλε την οριστική απελευθέρωση της αγοράς επίγειας εξυπηρέτησης όλων των αεροδρομίων της χώρας –κάτι που θα μπορούσατε να είχατε κάνει και εσείς άνετα- αλλά και την ανάπτυξή τους μέσα από το Υπουργείο Υποδομών και με τη συνεργασία ειδικών φορέων. Την απαλλαγή από την καταβολή των τελών προσγείωσης και παραμονής αεροσκαφών στα κρατικά αεροδρόμια, πλην του «Ελευθέριος Βενιζέλος», την άρση του καμποτάζ για την οποία δεν ξέρω γιατί υπάρχει τόσο έντονη κριτική. Η άρση του καμποτάζ θέλει μία διαδικασία. Από τότε που την ανήγγειλε ο Πρωθυπουργός έχουν περάσει ελάχιστοι μήνες, όταν η άρση του καμποτάζ –αντίθετα με αυτά που λέτε- δεν είχε προϋπάρξει ποτέ επί Νέας Δημοκρατίας.

Ανήγγειλε, επίσης, το πρόγραμμα του ΟΑΕΔ για την επαναπρόσληψη πενήντα χιλιάδων άνεργων σε εποχιακές ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, για να μη φεύγουν άνθρωποι από την αγορά εργασίας. Επίσης, ανήγγειλε την απλοποίηση έκδοσης βίζας για τουρίστες που έρχονται από δυναμικές αγορές. Δεν είναι τυχαίο ότι σήμερα από τη Ρωσία έχουμε μία γενναία αύξηση των επισκεπτών. Η Ρωσία είναι μία από τις σημαντικές αγορές για την Ελλάδα.

Αλλά, ίσως το πιο σημαντικό έργο υποδομής, για να καταφέρουμε μία μέρα να στηρίξουμε τη νέα στρατηγική της χώρας και να την βάλουμε σε σωστές βάσεις, ήταν η άμεση εφαρμογή της ιστοσελίδας του ΕΟΤ, μέσα από την ηλεκτρονική διεύθυνση visitgreece.gr. Ήδη από το Μάρτιο προχωρήσαμε στην άμεση αναδιάταξη της διαδικτυακής παρουσίας του ΕΟΤ, με στόχο το σχεδιασμό μίας πλήρους, σύγχρονης, διαδικτυακής πύλης, η οποία θα παρέχει ολοκληρωμένες τουριστικές υπηρεσίες. Το περιεχόμενο της πύλης ανανεώνεται καθημερινά και διαθέτει τις τεχνικές δυνατότητες για την υποστήριξη, ώστε αυτή να είναι βιώσιμη σε βάθος χρόνου.

Για να σας δώσω την αίσθηση του τι εννοώ όταν μιλάω για αλλαγή, θα σας πω ότι αφότου ξοδέψαμε, ως χώρα εννοώ, πάνω από 1 εκατομμύριο για να φτιάξουμε την ιστοσελίδα του ΕΟΤ, η πρώτη σελίδα είχε την οργανωτική δομή του ΕΟΤ. Τέλος πάντων, ήταν ή η δομή ή το μήνυμα του Υπουργού.

Τώρα, ξέρετε, ένας επισκέπτης ο οποίος αγωνιά να έρθει στην Ελλάδα, το πρώτο το οποίο θέλει να διαβάσει είναι το μήνυμα του Υπουργού ή τη δομή του ΕΟΤ. Με 1 εκατομμύριο ευρώ θα μπορούσε εκεί να είχε γίνει σίγουρα καλύτερη δουλειά.

Αλλάξαμε, λοιπόν, την αρχιτεκτονική της ιστοσελίδας του ΕΟΤ, έτσι ώστε να εξυπηρετεί πραγματικά τους ανθρώπους που θέλουμε να προσεγγίσουμε για να έρθουν στη χώρα μας. Για να σας δώσω την αίσθηση του πόσο σημαντική είναι μία τέτοια κίνηση, σας λέω απλώς ότι το διαδίκτυο έχει περίπου τη δεκαπλάσια διεισδυτικότητα από ό,τι έχουν τα μεγάλα διεθνή τηλεοπτικά κανάλια.

Αν έπρεπε, δηλαδή, να επενδύσουμε κάπου χρήματα τα προηγούμενα χρόνια, ειδικά όσο αναπτυσσόταν το διαδίκτυο, θα έπρεπε να είναι εκεί και όχι στο «CNN» και το «EURONEWS», τα οποία με την ίδια ευκολία που έγραφαν τρία καλά πράγματα για εμάς, ή έδειχναν τρία καλά πράγματα για εμάς, για ένα σεβαστό ποσό αρκετών δεκάδων εκατομμυρίων, μπορούσαν με ένα ρεπορτάζ για το τι συνέβη στην Αθήνα, να διαλύσουν την εικόνα που τόσο ακριβά είχαμε δημιουργήσει.

Κύριοι συνάδελφοι, συμφωνώ με τον Πρωθυπουργό όταν λέει ότι κάθε κρίση είναι και μια ευκαιρία. Και παρ’ ότι η κρίση, που έπληξε τον τουρισμό μας, είναι σημαντική, είναι και μια ευκαιρία να επιταχύνουμε το έργο, το οποίο είχαμε έτσι και αλλιώς μπροστά μας.

Έτσι, όταν ήρθε η κρίση, ενεργοποιήσαμε για πρώτη φορά την Επιτροπή Διαχείρισης Κρίσεων για Θέματα Τουρισμού, πράγμα το οποίο έπρεπε να είχε γίνει πριν από ένα χρόνο. Είναι μια επιτροπή, που έδινε τη δυνατότητα να επικοινωνήσουμε γρήγορα και αποτελεσματικά με τα γραφεία μας στο εξωτερικό και στο εσωτερικό, με αρμόδιες υπηρεσίες σε άλλα Υπουργεία και με φορείς του τουρισμού, έτσι ώστε να έχουμε όλοι την ίδια πληροφόρηση και όλοι να κινούμαστε στην ίδια κατεύθυνση. Αυτό δεν είχε γίνει ποτέ στο παρελθόν.

Δημιουργήσαμε στο εσωτερικό του ΕΟΤ εξειδικευμένη ομάδα στελεχών, που πρώτον, αξιολογεί τα δεδομένα από τις τάσεις που εμφανίζει κάθε μέρα η τουριστική αγορά και δεύτερον, δημιουργεί επικοινωνιακά πρότυπα αντιμετώπισης των πολλών και διαφορετικών τρόπων που παίρνει η πληροφόρηση σχετικά με τη χώρα. Αυτή είναι μια σταθερή δομή, μία μόνιμη κληρονομιά που δημιουργήσαμε για τον ΕΟΤ και συνδέεται άμεσα με τη διαχείριση πληροφοριών που προβάλλει το νέο πρότυπο του οργανισμού.

Για πρώτη φορά ενεργοποιήσαμε τα επικοινωνιακά δίκτυα που απαιτούνται για την άμεση παρακολούθηση των εξελίξεων σε σχέση με την προβολή της Ελλάδας σε κάθε χώρα. Είναι η αρχή εφαρμογής μιας συγκεκριμένης στρατηγικής για κάθε χώρα και όχι αυτό το οποίο γινόταν μέχρι τώρα, δηλαδή μία στρατηγική «σκούπα» για όλες τις χώρες, είτε μιλάμε για έναν επισκέπτη που ερχόταν από την Κίνα είτε για έναν επισκέπτη που ερχόταν από την Αμερική.

Ενεργοποιήσαμε τα δίκτυα με τους μεγάλους ταξιδιωτικούς οργανισμούς τού εξωτερικού, οι οποίοι, εν πολλοίς, ελέγχουν την παγκόσμια τουριστική αγορά, ώστε όχι μόνο να έχουμε έγκαιρη πληροφόρηση για τις τάσεις της αγοράς, αλλά να παρέχουμε εμείς οι ίδιοι την αναγκαία πληροφόρηση για τις πραγματικές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα.

Ταυτόχρονα, σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομίας, επισπεύδουμε τη διαδικασία αποπληρωμής των χρεών και διαπραγματευόμαστε κάθε ευρώ που δίνουμε, έτσι ώστε να μπορέσουμε να πάρουμε αυτά που θέλουμε για να βοηθήσουν και αυτά τα μέσα να αλλάξει η εικόνα της Ελλάδας.

Σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών και το ΣΕΤΕ πήραμε μια γενναία απόφαση -και θέλω να σταθώ σ’ αυτό- να εξασφαλίσουμε όλα τα κόστη στους tour operator, αν κάποιος πελάτης τους έμενε για οποιοδήποτε λόγο «κολλημένος» στην Ελλάδα. Ισχύει, βεβαίως και για ιδιώτες ταξιδιώτες, αλλά κυρίως για τους tour operator. Αν έμενε κάποιος «κολλημένος» στην Ελλάδα, είτε λόγω του ηφαιστείου είτε λόγω μιας απεργίας, θα συνεργαζόμασταν για να μπορέσουμε να αποπληρώσουμε τα χαμένα χρήματα αυτού του επιχειρηματία.

Αυτό έδινε ένα κίνητρο να μην σταματήσει η Ελλάδα να είναι προορισμός επιλογής, τουλάχιστον γι’ αυτούς τους μεγάλους επιχειρηματίες που ελέγχουν πολύ μεγάλο μέρος της αγοράς.

Εντείναμε τα «fam-trips», τα familiarization trips, όπως λέγονται, με δημοσιογράφους ξένων μέσων, εκπροσώπους μεγάλων ταξιδιωτικών οργανισμών, τόσο από τη Γερμανία, τη Μεγάλη Βρετανία, τη Ρωσία και τη Γαλλία. Αυτά εξελίσσονται τώρα, και συνεχίζονται μέχρι τον Ιούλιο.

Ο ΣΕΤΕ πήρε την πρωτοβουλία εδώ -και την χειροκροτούμε- να μειώσει τις τιμές, πράγμα το οποίο πάντα πρέπει να κάνει κάποιος σε μία κρίση. Δεν έχει νόημα να ελπίζεις ότι ο ένας πελάτης που θα σου έλθει, θα σου καλύψει αυτόν που δεν θα έλθει. Αντίθετα, θες να προσελκύσεις κόσμο και να τους κρατήσεις «ζεστούς» για τον προορισμό.

Έχουμε ήδη δημοσιεύσει δύο δελτία Τύπου από κοινού με το ΣΕΤΕ και τον HAPCO, τα οποία διοχετεύθηκαν στις αγορές μετά τα τραγικά γεγονότα του Μαΐου, προκειμένου να τους καθησυχάσουμε. Για πρώτη φορά, σε συνεργασία του ΕΟΤ με τους επιχειρηματικούς φορείς στο χώρο του τουρισμού, μπαίνει μια σωστή βάση συνεργασίας και αυτή η συνεργασία αποκτά ουσιαστικό περιεχόμενο. Συνεργαζόμαστε πολύ στενά με την Ένωση Ξενοδόχων Αθηνών και Αττικής, πράγμα το οποίο θεωρούμε πολύ σημαντικό, γιατί η Αττική επλήγη από τις τελευταίες εικόνες που είδαμε.

Πολλαπλασιάζουμε τις τοποθετήσεις υπέρ της Ελλάδος, όταν αυτές γίνονται από ξένους επιφανείς. Εντείνουμε την παρουσία της Ελλάδας σε κοινωνικά μέσα, πράγμα που είναι πάρα πολύ σημαντικό για την τόνωση του τουρισμού. Η ανυπαρξία μας εκεί, νομίζω ότι μας έχει κοστίσει πάρα πολύ. Ιδιαίτερα σε εκείνα τα οποία έχουν πάρα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και μεγάλη επισκεψιμότητα.

Ενεργοποιούμε τις δυνάμεις του ελληνισμού παγκόσμια. Αξιοποιούμε, δηλαδή, τις δυνατότητες που μας δίνει ο Απόδημος Ελληνισμός, για να δικτυωθούμε εκεί και να περάσουμε μια εικόνα για την Ελλάδα. Οι απόδημοι Έλληνες έχουν υπάρξει πάρα πολύ ουσιαστικοί στην αλλαγή της εικόνας που σιγά-σιγά έχει έλθει.

Τέλος, ξεκινήσαμε μια συμμετοχική προσπάθεια στο διαδίκτυο που λέγεται «YOU IN GREECE», στο οποίο δίνουμε τη δυνατότητα σε ξένους να μιλήσουν για μας, ξένους οι οποίοι έχουν επισκεφθεί τη χώρα μας, πέρασαν ωραία, μιλούν για την εμπειρία τους, έτσι ώστε να αρχίσει να σπάει αυτή η εικόνα που είχε δημιουργηθεί για την Ελλάδα. Το κόστος εκεί ήταν μηδενικό, με πολλή εθελοντική δουλειά από παιδιά, τα οποία έκαναν τα γυρίσματα και έφτιαχναν τα φιλμάκια.

Από αυτό που έχουμε δει μέχρι τώρα, η ανταπόκριση είναι αρκετά καλή και παροτρύνουν ο ένας τον άλλον να κάνουν τα δικά τους φιλμάκια για το πως μπορούν να αναδείξουν την Ελλάδα. Η προσπάθεια αυτή έχει αναδειχθεί μέσα από bloggers, γραφεία Τύπου του εξωτερικού, δίκτυα απόδημου ελληνισμού, τους Έλληνες Ευρωβουλευτές, δημοσιογράφους.

Θα ήταν πολύ μεγάλη μου χαρά, αν δέχονταν τα κόμματα να έρθουν να τους παρουσιάσω αυτή την προσπάθεια, έτσι ώστε να μας βοηθήσουν να την προωθήσουμε και μέσα από τα δίκτυα, τα οποία εσείς έχετε με τα κόμματα στο εξωτερικό.

Έτσι κι αλλιώς, από την πρώτη στιγμή σάς είπα ότι για να βγούμε από αυτή την κρίση, απαιτείται μια πολύ σοβαρή συνεργασία. Και πιστεύω πραγματικά ότι αν δώσετε την ευκαιρία να συνεργαστούμε σε ορισμένα πράγματα, με την κριτική την οποία έχετε να προσφέρετε, νομίζω ότι αυτό το οποίο θα καταφέρουμε για τον τουρισμό, μπορεί να πάρει λίγο χρόνο, αλλά θα είναι πολύ πιο αποτελεσματικό από αυτό το οποίο έχει συμβεί στον τουρισμό μας τα τελευταία χρόνια.

Ευχαριστώ πολύ.

Δευτερολογία στη συζήτηση επερώτησης βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας σχετικά με την ανυπαρξία κυβερνητικού σχεδιασμού για τον τουρισμό

Κατ’ αρχάς, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω γι’ αυτήν την κουβέντα. Νομίζω ότι ειπώθηκαν αρκετά πράγματα και νομίζω ότι μένουν αρκετά πάνω στο τραπέζι και για μια επόμενη συζήτηση. Αυτό το θεωρώ πάρα πολύ θετικό.

Θα επιμείνω στην άποψή μου -μία άποψη που άκουσα από πολλούς από εσάς να εκφράζεται- ότι ο τουρισμός δεν είναι πεδίο κομματικής αντιπαράθεσης. Βεβαίως, η κριτική είναι ευπρόσδεκτη, οι προτάσεις είναι ευπρόσδεκτες, αλλά είναι ένας τομέας, στον οποίο μπορούμε να συνεργαστούμε, για να δούμε ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος, για να πορευθούμε μπροστά.

Θα επιμείνω επίσης, ότι το πλήγμα το οποίο έχει υποστεί η χώρα μας, είναι μία πολύ μεγάλη ευκαιρία, για να πάρουμε μερικές αποφάσεις και να μετατοπίσουμε τις προτεραιότητές μας από εκεί που τις είχαμε παλιά. Νομίζω ότι -και αν δεν το είπατε με αυτά τα λόγια ακριβώς- όλοι θεωρούμε ότι ήταν όντως ξερό το κλήμα και με την κρίση η οποία επήλθε τελευταία, το έφαγε και ο γάιδαρος.

Αυτό το οποίο όλοι κατά καιρούς συζητάμε, το οποίο όλοι κατά καιρούς μουρμουράμε, είναι ώρα να το ξεπεράσουμε, να πούμε ότι είναι ώρα να βάλουμε όλες μας τις δυνάμεις πίσω από μία συγκεκριμένη στρατηγική, να αναδείξουμε την Ελλάδα που δημιουργεί, να αναδείξουμε την Ελλάδα, στην οποία γίνονται πράγματα, να αναδείξουμε την Ελλάδα του πολιτισμού. Νέοι άνθρωποι και στην Αθήνα, αλλά και στην επαρχία, δημιουργούν πραγματικά πολύ εντυπωσιακά πράγματα, τα οποία μένουν στο περιθώριο.

Και νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό να χρησιμοποιήσουμε τα εργαλεία που έχουμε, όπως ο ΕΟΤ, η ΕΡΤ κ.ο.κ., ώστε αυτά τα πράγματα να αναδειχθούν και να γίνουν πολύ πιο γνωστά. Όπως επίσης είναι σημαντική και η κάθε καμπάνια που γίνεται, είτε αυτή είναι στην τηλεόραση είτε αλλού. Δεν θέλω να παρεξηγηθώ, σε κάποιες χώρες η τηλεοπτική καμπάνια ακόμα παίζει ρόλο, απλώς δεν αξίζει τον κόπο να πετάς τα λεφτά σου στο CNN.

Άρα, νομίζω ότι υπάρχει υλικό, υπάρχει περιεχόμενο, το οποίο μπορούμε και πρέπει να αναδείξουμε. Και νομίζω ότι όσο περισσότερο ψάξουμε εκεί που δημιουργεί ο Έλληνας, εκεί που πράττει, τόσο πιο καλά θα παρουσιάσουμε την Ελλάδα.

Μου κάνει πάντα εντύπωση ότι άλλο πράγμα παρουσιάζουμε στους ξένους και άλλο πράγμα κάνουμε εμείς στις διακοπές μας.

Δεν ξέρω, αν είναι κάποιος μέσα σ’ αυτήν την Αίθουσα, ο οποίος επιλέγει για τις διακοπές του να πάει σε ένα μεγάλο ξενοδοχείο στη Ρόδο. Συνήθως όλοι έχουμε κάποια άλλα καταλύματα που ξέρουμε, κάποια ωραία γωνιά στην Ελλάδα την οποία πάμε και επισκεπτόμαστε στις διακοπές μας και όχι τόσο πολύ αυτά τα τεράστια ξενοδοχεία, τα οποία διαφημίζουμε με τον τρόπο που τα διαφημίζουμε.

Σε ό,τι αφορά την εμμονή σας με το Υπουργείο, ξέρετε ότι δεν είμαι από τους ανθρώπους που πιστεύουν ότι τα Υπουργεία κάνουν τη διαφορά. Ειλικρινά δεν το πιστεύω αυτό το πράγμα και η απόδειξη είναι ότι δοκιμάστηκε το Υπουργείο Τουρισμού και απέτυχε από κάθε άποψη. Ας λέμε τα πράγματα όπως είναι.

Αν έπρεπε να είχαμε κάνει κάποτε Υπουργείο Τουρισμού, αυτό θα ήταν το 1974. Ούτε η δεκαετία του 1980 είναι η κυρίως προβληματική δεκαετία στον ελληνικό τουρισμό. Διότι, αν το πει κανείς αυτό, τότε αγνοεί το γεγονός ότι τα χειρότερα εκτρώματα της ελληνικής αρχιτεκτονικής έχουν υπάρξει, χτίστηκαν την εποχή της χούντας και τα πληρώνουμε ακόμη, και θα μας κοστίσει να τα γκρεμίσουμε.

Άρα, τα περί λαϊκού τουρισμού δεν νομίζω ότι είναι το πρόβλημα στο οποίο έπεσε επάνω ο ελληνικός τουρισμός. Το πρόβλημα ήρθε πολύ νωρίτερα και δυστυχώς, το υπηρετήσαμε με απόλυτη συνέπεια μέχρι και σήμερα. Αυτό είναι το ενδιαφέρον στην όλη υπόθεση.

Κάποιος είπε ότι το να καταργήσεις το Υπουργείο Τουρισμού είναι σαν να πέφτεις από το Champions League στη Β’ Εθνική Κατηγορία. Μα η ομάδα δεν έχει να κάνει με το σε ποια κατηγορία είναι. Η ομάδα έχει να κάνει με το τι μπάλα παίζει και αυτό είναι σημαντικό να θυμάται κανείς: ότι αν θες να αναπτύξεις τον τουρισμό, πρέπει να δημιουργήσεις μια ομάδα, ακόμα και με άλλα Υπουργεία, έτσι ώστε να λύνεις προβλήματα και να προχωράς μπροστά.

Και όσο για την αύξηση του 30%, κυρία συνάδελφε, συγγνώμη, αλλά αισθάνεστε ότι η ύπαρξη του Υπουργείου Τουρισμού ήταν αυτό που οδήγησε στο 30% της αύξησης; Υπήρχαν και οι Ολυμπιακοί Αγώνες κάπου εκεί και νομίζω ότι θα ήταν καλό να τους λάβουμε υπ’ όψιν, για να αναρωτηθούμε γιατί έπεσε μετά ο τουρισμός. Διότι δεν κρατήθηκε εν ζωή αυτό το πράγμα το οποίο είχε δημιουργηθεί, αυτός ο ενθουσιασμός των Ολυμπιακών Αγώνων.

Η κυβέρνησή σας το πήρε ως δεδομένο και αντί να χτίσει πάνω σ’ αυτό, το άφησε και μαράζωσε, δυστυχώς. Δεν λέω ότι έχει εξαφανιστεί, αλλά το 30% της αύξησης είναι καθαρά λόγω των Ολυμπιακών και οι Ολυμπιακοί Αγώνες ήταν, πράγματι, μια επένδυση που θα μπορούσε να έχει ανεβάσει αυτά τα νούμερα ακόμα περισσότερο.

Σε ό,τι αφορά την υποδομή, δεν διαφωνώ καθόλου με όσους μίλησαν, αν και έχουμε δει κατά καιρούς τραγικά λάθη στρατηγικής σε ό,τι αφορά την υποδομή: μαρίνες οι οποίες δεν λειτουργούν, μουσεία τα οποία δεν έχουν κανένα λόγο να ανοίξουν. Ξέρετε, πρόκειται για τα γενικά ρουσφέτια, τα οποία γίνονται σε διάφορες επαρχιακές πόλεις. Υπάρχουν παντού και όλοι ξέρουμε πως κατά καιρούς έχουν γίνει αυτά.

Όσον αφορά τα ρήματα, όπως «δρομολογήσαμε», θα πω ότι μου αρέσει η χρήση του «δρομολογήσαμε», που συνήθως σημαίνει «υποσχεθήκαμε». Όταν έρχονται και μου λένε «είχαμε δρομολογήσει τη χρηματοδότηση του τάδε γηπέδου», ας πούμε, θα πω ότι ναι, την είχαν υποσχεθεί τη χρηματοδότηση του γηπέδου, αλλά όταν ήρθαν ζητώντας να βρούμε χρήματα να το χρηματοδοτήσουμε, τι «δρομολόγηση» ήταν; Απλώς μια υπόσχεση ήταν! Δεν είχαν εξασφαλίσει τα κονδύλια.

Επίσης, μου αρέσει πολύ το «έχουν δείξει ενδιαφέρον», πράγμα το οποίο σημαίνει ότι «πέρασαν από εκεί και τους άρεσε το μέρος». Δεν έχει να κάνει αυτό με το αν έχει πραγματικό ενδιαφέρον να αγοράσει κανείς κάτι. Για το αν πράγματι σκοπεύει να αγοράσει κανείς κάτι, χρειάζεται να είσαι σίγουρος ότι αυτό το οποίο πας να του πουλήσεις είναι κατάλληλο γι’ αυτό το οποίο ο ενδιαφερόμενος θέλει να κάνει. Διότι το να διαθέσεις, ας πούμε, μια περιοχή, για να γίνει μια μαρίνα, όταν ξέρουμε όλοι μας ότι θα «κολλήσει» αυτή η μαρίνα στο Συμβούλιο της Επικρατείας, αυτό δεν σημαίνει ότι είχαν δείξει ενδιαφέρον. Απλώς πέρασαν και τους άρεσε.

Στον ΕΟΤ είχε αναφερθεί ο κ. Χατζηδάκης και λυπάμαι που δεν είναι εδώ. Υπάρχει η πρόταση του «visit Βritain». Δεν την απορρίπτω. Αντίθετα, θεωρώ ότι θέλει μία προσοχή ακριβώς για τους λόγους που ανέφερα πριν. Το «VISIT BRITAIN» βασίζεται πάνω σε μία γερή υποδομή σε ό,τι αφορά την ταυτότητα της Αγγλίας. Δεν υπάρχουν ακόμα θέματα ταυτότητας για την Αγγλία, γιατί η Αγγλία έχει ένα πάρα πολύ στιβαρό στίγμα μέσα στην παγκόσμια κοινότητα για το πως τη βλέπει ο κόσμος.

Δεν ισχύει το ίδιο για την Ελλάδα. Και το «visit Greece» δεν θα είχα αντίρρηση να το δημιουργήσουμε, αλλά δεν θα άφηνα το θέμα της ανάπτυξης της ταυτότητας της Ελλάδας σε ιδιώτες.

Σε ό,τι αφορά τις αλλαγές, τις οποίες έχει υποσχεθεί ο Πρωθυπουργός, επαναλαμβάνω ότι θα γίνουν, απλώς νομίζω ότι μπορούμε να καταλάβουμε όλοι ότι δεν είναι σωστό εν μέσω κρίσης να κάνει κανείς τέτοιου είδους αλλαγές στην υποδομή.

Όσον αφορά τη βίζα, είναι ένα τεράστιο θέμα. Το κατανοούμε απολύτως. Μιλήσατε για την Τουρκία και είναι πολύ ενδιαφέρον. Η Τουρκία θα μπορούσε να είναι τρομερή πηγή ανάπτυξης. Υπάρχει τρομερή ζήτηση να έρθουν επισκέπτες από την Τουρκία προς την Ελλάδα. Εκεί κολλάμε σε ένα πράγμα. Κολλάμε στη Συνθήκη Σένγκεν, διότι πρέπει να πάρουν γρήγορα βίζα. Δεν μπορείς να πεις στον άλλον σ’ έναν Κινέζο, παραδείγματος χάριν ο οποίος είναι στην Τουρκία και θέλει να έρθει να δει δυο ελληνικά νησιά, «περίμενε δυο βδομάδες να σου βγάλουμε βίζα». Κοιτάζουμε διάφορους τρόπους να αλλάξει αυτό το πράγμα, αλλά ό,τι καταφέρουμε να κάνουμε, θα το κάνουμε σε συνδυασμό με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο Συμβούλιο Κορυφής, πάντως, ο Πρωθυπουργός θα το θίξει, διότι θεωρούμε ότι το θέμα της βίζας είναι, ειδικά για την γεωγραφική μας περιοχή, ένα τεράστιο πρόβλημα σε σχέση με τις ανταγωνιστικές αγορές.

Για το ΦΠΑ δεν υπάρχει καμμία αμφιβολία ότι είναι πρόβλημα. Έχει αυξήσει τις τιμές των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τουρισμό. Έχει δεσμευθεί και η Κυβέρνηση να βρει τρόπους να αντισταθμίσει -στο βαθμό που αυτό είναι δυνατόν- το παραπάνω κόστος του ΦΠΑ. Ό,τι έχουμε βρει μέχρι τώρα είναι ακόμη μικρά κονδύλια, αλλά ελπίζω αυτή η προσπάθεια να προχωρήσει. Είναι, εν πάση περιπτώσει, δέσμευση του Πρωθυπουργού ότι θα βρούμε έναν τρόπο ισορρόπησης αυτού του παραπάνω κόστους.

Όσον αφορά τον αναπτυξιακό νόμο, απλώς να πω ότι σαφέστατα είναι θέμα ισόρροπης ανάπτυξης της περιφέρειας. Η μοριοδότηση που θα υπάρξει μέσα στον αναπτυξιακό νόμο, θα γίνει ακριβώς για να μην πάνε οι επενδύσεις στις κορεσμένες περιοχές.

Αναφέρθηκε από το Συνασπισμό και το ανέφερε και η κυρία Ιατρίδη για το χωροταξικό και την τουριστική κατοικία. Δεν είμαι αντίθετος με την τουριστική κατοικία. Αλλά, διαβάσατε ποτέ το νόμο Σουφλιά; Δεν νομίζω ότι έχει την παραμικρή ευαισθησία για την ισόρροπη και την πράσινη ανάπτυξη του τουρισμού μας. Και γι’ αυτό έπρεπε, πολύ σωστά, το Υπουργείο Περιβάλλοντος να επανεξετάσει αυτά τα άρθρα. Δεν ήταν σωστά διατυπωμένο το χωροταξικό. Θα μπορούσε να οδηγήσει σε πολύ κακή και αυθαίρετη δόμηση στις ξενοδοχειακές μονάδες.

Σε ό,τι αφορά το ΚΚΕ –ξέρετε- πάντα αισθάνομαι λίγο περίεργα να απαντώ σε μια ερώτηση που έχει να κάνει με εμπορευματοποίηση του πολιτισμού. Δεν πιστεύω ότι πρέπει να βλέπουμε έτσι τα πράγματα και η απόδειξη είναι πολύ απλή. Έχετε αγοράσει ποτέ εισιτήρια για να πάτε στο θέατρο; Άρα, αγοράσατε πολιτισμό. Αυτό είναι εμπορευματοποίηση, δηλαδή;

Ναι, αλλά η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Δεν έχει να κάνει με το αν πληρώνεις για αυτό που πας και βλέπεις. Έχει να κάνει με το πως αξιοποιείς αυτό που βλέπεις. Η εμπορευματοποίηση έχει να κάνει με μια αίσθηση καταναλωτισμού, η οποία δεν συνεπάγεται αξιοποίηση, αφομοίωση του έργου από τους θεατές. Είναι άλλο το ένα, άλλο το άλλο. Αν θέλουμε, δηλαδή, να αξιοποιήσουμε τα μνημεία μας, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι τα μνημεία μας θα μείνουν ζωντανά και προστατευμένα πολύ καλύτερα από ό,τι αν δεν τα αξιοποιήσουμε.

Και δεν είμαι πάρα πολύ σίγουρος γι’ αυτό το δίλημμα μεταξύ πανό και Τζένιφερ Λόπεζ. Δηλαδή, το ΚΚΕ τελικά τι πιστεύει; Ότι πρέπει να έχουμε και το πανό και την Τζένιφερ Λόπεζ ή ούτε το πανό, ούτε τη Τζένιφερ Λόπεζ; Δεν έχω πρόβλημα με καμμία από τις δυο λύσεις, απλώς θα ήθελα να είσαστε λίγο πιο καθαρός στην ανάπτυξη του θέματος.

Και τα δυο μπορεί να είναι αισθητικά καλά και τα δυο μπορεί να είναι απολύτως χυδαία. Σας διαβεβαιώ.

Σε ένα πράγμα που θα συμφωνήσουμε είναι το πρόβλημα των εργαζομένων. Η ανάπτυξη του τουρισμού δεν μπορεί να πέσει πάνω στις πλάτες των εργαζομένων. Έχουμε πολλά παραδείγματα και πολύ κακές περιπτώσεις από εργαζόμενους που δεν δηλώνονται, δεν ασφαλίζονται σωστά κ.λπ.. Αυτά τα πράγματα πρέπει να εκλείψουν.

Για το ΕΣΠΑ σας είπα. Δεν είμαι ευχαριστημένος με την ανάπτυξή του. Έχουμε, όμως, λύση, την οποία έχουμε δρομολογήσει. Τουλάχιστον θα δέσουμε το ΕΣΠΑ του τουρισμού πάνω σε ένα δυνατό άρμα, το οποίο μπορεί να φέρει την ανάπτυξη για την οποία μιλήσατε. Αν και δεν θα συμφωνήσω ότι το ΕΣΠΑ είναι η λύση σε όλα τα προβλήματα.

Με αφήσατε, βέβαια, με μερικές απορίες από αυτά που είπατε. Είπατε «άμεσες παρεμβάσεις τώρα», αλλά δεν μου είπατε ποιές. Θα ήταν καλό να έχουμε μερικές προτάσεις. Είπατε ότι άλλο είναι το πρόβλημα, δεν είναι η ταυτότητα. Δεν μου είπατε, όμως, ποιό είναι. Και είπατε ότι πρέπει να ενισχύσουμε τις επιχειρήσεις. Και αυτό ήρθε από τη Νέα Δημοκρατία. Το βρίσκω ενδιαφέρον. Όλες τις επιχειρήσεις; Δηλαδή, οι επιχειρήσεις οι οποίες ήταν προβληματικές πριν από την κρίση πρέπει να σωθούν; Είναι ένα δίλημμα, μια θέση, την οποία πρέπει να πάρετε.

Λυπάμαι, αλλά δεν είναι εδώ ο άνθρωπος που μίλησε για την ενίσχυση των επιχειρήσεων. Υπάρχουν πάρα πολλές επιχειρήσεις στην Ελλάδα που ήταν προβληματικές πολύ πριν από την κρίση. Αυτές προτείνετε ότι πρέπει να τις σώσουμε, ή πρέπει να αφήσουμε τα πράγματα να εξελιχθούν;

Σε ό,τι αφορά το χαρακτηρισμό του «μαθητευόμενου μάγου», καμμία από τις δύο λέξεις δεν με προσβάλλει. Τώρα, το πως τις εννοούσατε βάζοντάς τες μαζί, αυτό είναι μία άλλη υπόθεση. Όμως, πιστεύω ότι και μαθητευόμενος πρέπει να είσαι σε μία εποχή που τα πράγματα αλλάζουν τόσο γρήγορα, αλλά και λίγο μάγος σε μία εποχή που η κρίση έχει χτυπήσει τόσο άσχημα.

Σας ευχαριστώ πολύ.

Τριτολογία στη συζήτηση επερώτησης βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας σχετικά με την ανυπαρξία κυβερνητικού σχεδιασμού για τον τουρισμό

Παρ’ ότι θα προτιμούσα να έχω απαντήσει μετά το σχόλιό σας, να πω απλώς ότι η φαινομενική αστοχία αυτού του μηνύματος είναι προφανής. Μία εταιρεία με την οποία είχε συνεργαστεί παλαιότερα και από κεκτημένη ταχύτητα ήθελε να προσφέρει κάτι, για να κρατήσει ζωντανή τη σχέση με τον Οργανισμό, έκανε αυτήν την καμπάνια χωρίς κόστος στον ΕΟΤ και χωρίς κατεύθυνση από τον ΕΟΤ. Βασίστηκε πάνω σε μια πραγματικότητα.

Πιστεύω ότι αυτή η καμπάνια είχε ενδιαφέρον από δυο μεριές: Το πρώτο είναι ότι όντως στην Αμερική έχει αρχίσει να γίνεται η έννοια μιας «Οδύσσειας» θετική για τον τουρισμό. Πάρα πολλοί από τους ανθρώπους –ειδικά τους νέους- που βγαίνουν έξω πάνε να ζήσουν σε όσο το δυνατόν πιο ανεξερεύνητα μέρη και δεν θεωρούν ότι ο σωστός τουρισμός είναι ο τουρισμός που έχει αλλοιώσει την πραγματική εικόνα μιας χώρας. Οπότε η έννοια της περιπέτειας γίνεται τουριστικό προϊόν και αυτό πρέπει να το δούμε σε ό,τι αφορά τις λιγότερο αναπτυγμένες περιοχές της Ελλάδας. Από εκεί παρακινούμενοι –νομίζω- δημιούργησαν αυτό το θέμα της «Οδύσσειας», που, βέβαια, για πάρα πολύ κόσμο είναι πολύ πιο ρεαλιστικό από άλλα μηνύματα που κατά καιρούς έχουμε χρησιμοποιήσει, ειδικά τον καιρό των κινητοποιήσεων.

Το δεύτερο που έχει ενδιαφέρον με αυτήν την καμπάνια είναι ότι παρ’ ότι κράτησε για πολύ μικρά χρονικά διαστήματα και απευθυνόταν σε πολύ συγκεκριμένα κοινά, έκανε το γύρο του κόσμου. Αυτό δείχνει τη δύναμη των διαδικτυακών μέσων. Πραγματικά εκεί είναι το μέλλον, εάν θέλει να περάσει κανείς ένα μήνυμα.

Αυτό που είναι, επίσης, επικίνδυνο σε αυτά είναι ότι υπερισχύει το αρνητικό μήνυμα του θετικού. Θα μου πείτε «γιατί;. Πού αλλού δεν υπερισχύει»; Αν κάποιο ξενοδοχείο, κάποιοι κατάλυμα προβάλλει διαφημιστικά κάτι, το οποίο ένας χρήστης το αναιρέσει, αυτό είναι καταστροφικό για την επιχείρηση. Προφανώς, δεν παίρνει κανείς αποφάσεις μόνο με βάση το τι θα πει ένας άνθρωπος. Όμως, αν αυτό το πράγμα επιβεβαιωθεί, τότε αυτή είναι και η εικόνα που σημαδεύει αυτήν την τουριστική επιχείρηση.

Θα το δω το θέμα που αφορά την εισφορά για τα σκάφη. Πάντως, θέλω να σας πω το εξής: Πάντα σ’ ένα βαθμό είναι έτσι τα πράγματα σε όλες αυτές τις φορολογήσεις και στο ΦΠΑ. Πάντα πας μέχρι εκεί που σταματά να σου αποδίδει κάτι ο φόρος που έχεις επιβάλει.

Είναι πάντα μια ισορροπία που προσπαθείς να επιβάλεις μέχρι εκεί που εισπράττεις περισσότερα απ’ όσα χάνεις. Είμαι βέβαιος ότι κάποιοι μπορούν να σκεφτούν την Τουρκία σαν λόγο αυτής της εισφοράς, αλλά δεν νομίζω ότι θα είναι το μόνο ζήτημα.

Το σημαντικό είναι οι επιχειρηματίες, οι οποίοι χρησιμοποιούν σκάφη για να νοικιάσουν σε επισκέπτες κ.λπ., να μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους χωρίς υπέρογκα κόστη. Αυτό είναι πολύ σημαντικό και έχει εκφραστεί από τα συνδικαλιστικά τους όργανα προς το Υπουργείο Οικονομικών. Οπότε, νομίζω, ότι αυτό θα το δούμε πολύ προσεκτικά τις ημέρες που έρχονται.

Ξανά να σας ευχαριστήσω για όλες τις παρεμβάσεις. Να ζητήσω και πάλι απ’ όλα τα κόμματα, εάν υπάρχει χρόνος, να βρεθούμε, για να με βοηθήσετε να προωθήσουμε την καμπάνια για το «You in Greece», το οποίο νομίζω ότι μπορεί να έχει καλά αποτελέσματα διαδικτυακά.

Ευχαριστώ πολύ.

Τεταρτολογία στη συζήτηση επερώτησης βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας σχετικά με την ανυπαρξία κυβερνητικού σχεδιασμού για τον τουρισμό

Τώρα με δελεάζετε, διότι πρέπει να ομολογήσετε ότι μεταξύ του τρόπου που εμείς αντιληφθήκαμε το μήνυμα και του τρόπου που αντιλήφθηκε ο Αμερικάνος επικοινωνιολόγος το μήνυμα της Οδύσσειας, εκείνος είναι πολύ πιο κοντά στην πραγματικότητα απ’ ότι είμαστε εμείς.

Διότι, κύριε συνάδελφε, δεν μπορείτε να με πείσετε ότι χρειάζονται δέκα χρόνια, για να πας από την Τροία στην Ιθάκη, εκτός αν προσπαθείς κάτι να αποφύγεις ή εν πάση περιπτώσει κάτι να ευχαριστηθείς.

Κάτι ήξερε αυτός ο άνθρωπος που χρησιμοποίησε αυτό το μήνυμα, απλώς εμείς έχουμε μάθει να το κοιτάμε διαφορετικά.