Αλλάξτε τις ρυθμίσεις των cookies για να δείτε το video

Κυρίες και κύριοι,

Φίλες και φίλοι,

Από τη φύση τους τα βραβεία έχουν στόχο να τιμήσουν έργα εξαιρετικής αξίας και άρα να απομονώσουν κάποιους βραβευμένους από άλλους που δεν βραβεύθηκαν.

Για αυτό δεν θα περίμενε κανείς ότι μια τελετή απονομής βραβείων θα μπορούσε να είναι μια γιορτή συλλογικότητας και αλληλοϋποστήριξης.

Όμως η φετινή εκδήλωση, ο χρόνος της διεξαγωγής της αλλά και η προετοιμασία της, δίνουν έναν ιδιαίτερο τόνο αισιοδοξίας σε μια εποχή δύσκολη για την Ελλάδα, αλλά δύσκολη και για το βιβλίο ειδικότερα.

Χτες ολοκληρώθηκε στη Θεσσαλονίκη η πιο πετυχημένη Διεθνής Έκθεση Βιβλίου που οργανώθηκε μέχρι σήμερα. Πετυχημένη και ποιοτικά και ποσοτικά.

Πέρυσι, όταν ετοιμαζόμασταν για την Έκθεση, όλοι με ρωτούσαν -ψιθυριστά πάντα, μη μας ακούσουν – αν η Θεσσαλονίκη θα παρέμενε η έδρα της Έκθεσης ή αν θα ξαναγινόταν καν Έκθεση.

Τότε είχαμε απαντήσει ότι και η Έκθεση θα συνεχιστεί και ότι την πόλη της Θεσσαλονίκης εμείς δεν την εγκαταλείπουμε.

Και το είχαμε πει διότι πιστεύαμε ότι η επιτυχία της έκθεσης δεν εξαρτάται μόνο από την πόλη όπου γίνεται αλλά και από το περιεχόμενό της και τον πλούτο της. Πιστεύαμε ότι για να γίνει σωστά η Έκθεση θα έπρεπε να εμπλουτιστεί. Και αυτό κάναμε.

Φέτος στην έκθεση ήρθαν περισσότεροι εκδότες και περίπου 30% περισσότεροι  επισκέπτες από πέρυσι.

Αλλά δεν ήταν μόνο αυτό. Φέτος, στο πλαίσιο του προγράμματος “Θεσσαλονίκη-Σταυροδρόμι Πολιτισμών”, η πόλη φιλοξένησε κάποια από τα μεγαλύτερα ονόματα της λογοτεχνίας της Μέσης Ανατολής την ώρα που η περιοχή βρίσκεται σε αναβρασμό.

Αίγυπτος, Συρία, Ισραήλ, Τυνησία, Λίβανος, όλοι εκπροσωπήθηκαν σ΄ ένα μοναδικό διάλογο πολιτισμών. Η Θεσσαλονίκη το προηγούμενο σαββατοκύριακο ήταν αυτό που φιλοδοξούμε να ξαναγίνει: εύλογα αναρωτιέται κανείς «πώς έγινε αυτό;». Πώς έγινε η κρίση ευκαιρία;

Η επιτυχία αυτή έχει εξήγηση: είναι αποτέλεσμα μιας συνεργασίας μεταξύ όλων των εμπλεκομένων –ΥΠΠΟΤ, Ε.ΚΕ.ΒΙ, Π.Ο.Ε.Β., HELEXPO, πολιτιστικών φορέων της πόλης. Αλλά το πιο σημαντικό ίσως, της στήριξης που έδωσε ο ίδιος ο δήμος της πόλης.

Και για αυτό το λόγο, στο νέο νομικό πλαίσιο που σχεδιάσαμε θέσαμε τρεις βασικούς στόχους: Διαφάνεια, Εξωστρέφεια, Νεανικότητα. Όποια προσπάθεια έχει αγκαλιαστεί με τη ίδια διάθεση συλλογικότητας, συνεργασίας, καινοτομίας, επένδυσης σε μια νέα γενιά Ελλήνων δημιουργών, έχει αποδώσει: και στο βιβλίο, και στον κινηματογράφο και σε κάθε τέχνη, κάθε προσπάθεια που αντιμετωπίζει με δημιουργική διάθεση την κρίση και δεν προσκολλάται στο παρελθόν ή στην κατεστημένη λογική.

Πρώτον, μέσα από τη θέσπιση νέων βραβείων θέλαμε να αναδειχθούν και να ενισχυθούν νέες φωνές στον χώρο του  ελληνικού βιβλίου.

Μ’ αυτό το σκεπτικό, θεσπίσαμε το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα, το βραβείο ενδογλωσσικής μετάφρασης, το βραβείο εφηβικού βιβλίου, το ειδικό θεματικό βραβείο για βιβλίο που προάγει τον διάλογο για ευαίσθητο κοινωνικό ζήτημα.

Δεύτερον, απλοποιήσαμε τις διαδικασίες και τις απαλλάξαμε από περιττούς φορμαλισμούς, ώστε ο θεσμός να γίνει πιο ευέλικτος και εξωστρεφής. Έτσι, δεν θα παρατηρηθεί ξανά το λυπηρό φαινόμενο να μην μπορούν να βραβευθούν εξαιρετικοί συγγραφείς που γράφουν στα ελληνικά μόνο και μόνο επειδή δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια. Ή αξιόλογα βιβλία μόνο και μόνο επειδή δεν συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο της Εθνικής Βιβλιοθήκης.

Τρίτον, ενισχύσαμε τις εγγυήσεις διαφάνειας στον τρόπο απονομής των βραβείων, ώστε να καταστεί δυνατή η πρόσβαση του πολίτη σε κάθε φάση του έργου των επιτροπών. Όλοι μας κρίνουμε και κρινόμαστε. Πρέπει λοιπόν να είναι σαφή τα κριτήρια και το σκεπτικό κάθε βράβευσης, όπως αρμόζει σε ένα θεσμό που θέλει να τιμήσει τους άριστους αλλά ταυτόχρονα φιλοδοξεί να έχει κι ένα παιδαγωγικό ρόλο.

Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος για το γεγονός ότι ο κόσμος του βιβλίου υποδέχθηκε με τόσο θετικό τρόπο αυτές τις αλλαγές.

Θέλω να ευχαριστήσω τα μέλη των επιτροπών για το δύσκολο έργο τους. Είναι αναπόσπαστο μέρος αυτής της συλλογικής προσπάθειας.

Και είμαι βέβαιος ότι τα νέα μέλη των επιτροπών, που θα ανακοινωθούν προσεχώς, θα εφαρμόσουν τη νέα νομοθεσία με το ίδιο αίσθημα ευθύνης και τον ίδιο ενθουσιασμό με εμάς που τη σχεδιάσαμε.

Φίλες και φίλοι,

Πριν από ενάμιση περίπου χρόνο, υπογραμμίσαμε την ανάγκη μιας νέας πολιτικής για το βιβλίο και διακηρύξαμε τις προτεραιότητές της: την ενίσχυση της φιλαναγνωσίας, την εξωστρέφεια, την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, τη στήριξη της νέας δημιουργίας.

Η βούλησή μας να πετύχει αυτή η πολιτική μας έφερε όλους στο ίδιο τραπέζι. Δουλέψαμε μαζί με το Ε.ΚΕ.ΒΙ., τη Διεύθυνση Γραμμάτων και όλους τους φορείς του χώρου, για να καταρτίσουμε ένα Πρόγραμμα Δράσης ρεαλιστικό και αποτελεσματικό.

Το Πρόγραμμα ήδη υλοποιείται και ξέρετε όλοι σας πως, παρά τις αντίξοες συνθήκες, πηγαίνει καλά.

Τώρα καλούμαστε να εντατικοποιήσουμε τις προσπάθειές μας, ώστε όλοι μαζί να δημιουργήσουμε μια νέα δυναμική για το ελληνικό βιβλίο.

Το επόμενο χρονικό διάστημα θα δώσουμε ακόμα μεγαλύτερη έμφαση στο κομμάτι της εξωστρέφειας και της νέας δημιουργίας.

Απ’ όσα έχουν δρομολογηθεί, θέλω να σταθώ ιδιαίτερα στο Πρόγραμμα Επιδότησης μεταφράσεων ελληνικών βιβλίων και στο πρώτο Φεστιβάλ Νέων Δημιουργών, γιατί δίνουν ένα πολύ ισχυρό στίγμα του πως αντιλαμβανόμαστε το παρόν και το μέλλον του ελληνικού βιβλίου.

Σε ό,τι αφορά το Πρόγραμμα επιδότησης μεταφράσεων ελληνικών βιβλίων, ήδη επεξεργαζόμαστε με το Ε.ΚΕ.ΒΙ., που θα είναι και ο φορέας υλοποίησης του Προγράμματος, τις τελευταίες λεπτομέρειές του.

Ξέρω με πόση ανυπομονησία το περιμένει ο εκδοτικός κόσμος εδώ και χρόνια. Απ’ τον επόμενο μήνα θα έχει τη δική του ιστοσελίδα και θα είναι ανοιχτό σε όλους.

Εξυπακούεται ότι για να κερδίσουμε το κρίσιμο στοίχημα της αξιοπιστίας, συγκεντρώσαμε όλες τις οφειλές που είχε αφήσει η απότομη διακοπή του Προγράμματος το 2003 και έχουμε μεριμνήσει για την εξόφλησή τους.

Σε ό,τι αφορά το Φεστιβάλ Νέων Δημιουργών, που θα διοργανωθεί για πρώτη φορά μέσα στο 2011, φιλοδοξούμε να αναδείξει το πιο σύγχρονο, δυναμικό και τολμηρό πρόσωπο της ελληνικής λογοτεχνίας.

Φίλες και φίλοι,

Όσοι ζείτε τον κόσμο του βιβλίου βιώνετε με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ένα ενδιαφέρον παράδοξο. Ενώ η κρίση έχει χτυπήσει την εμπορική διάσταση του βιβλίου δεν έχει κάνει το ίδιο στην καλλιτεχνική του. Ο ελληνικός πολιτισμός παράγει σε όλες τις μορφές τέχνης και έχει ηχηρή παρουσία στον παγκόσμιο διάλογο των πολιτισμών. Αυτό όμως είναι ιδιαίτερα αισιόδοξο διότι η κρίση δεν θα ξεπεραστεί μόνο μέσα από την επιχειρηματική δημιουργία αλλά μέσα από την απελευθέρωση όλων των δημιουργικών δυνάμεων της χώρας από νοοτροπίες και λογικές που τις είχαν καθηλώσει στο παρελθόν. Αυτός είναι ο στόχος μας. Και για να γίνει αυτό πρέπει να εδραιωθεί η συλλογικότητα, η συνεργασία και η δημιουργική διάθεση που πέτυχε το βιβλίο.

Σας ευχαριστώ.